Ասենք՝ Պուտինն ու Ալիևը Նիկոլի ձեռքը սեղմեցին... Հետո ինչ, ուրիշ փաստաթուղթ էլ կա՞ ստորագրելու
Օրերս, լրատվական կայքերից մեկը հայտնեց, որ 2021 թվականի հունվարի 11-ին ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը կմեկնի Ռուսաստանի Դաշնություն, որտեղ տեղի կունենա եռակողմ հանդիպում ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի և Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևի հետ, և այդ հանդիպման նպատակն է՝ հստակեցումներ կատարել նոյեմբերի 9-ին ստորագրված եռակողմ հայտարարության հետ կապված:
Իշխանություններն առայժմ ոչ հաստատել են, ոչ հերքել են այս տեղեկությունը: Հաշվի առնելով այն հանգամանքը, որ ռուսական կողմը ակտիվ շփումների մեջ է՝ Երևանի, Բաքվի ու Անկարայի միջև՝ նման հնարավորությունը չի կարելի բացառել:
Լավրովը հեռախոսազրույցներ է ունենում Հայաստանի ու Ադրբեջանի արտգործնախարարների հետ, քննարկում նոյեմբերի 9-ի համաձայնագրի կատարման ընթացքը, ռուսներն Արցախում բնականոն կյանքին են վերադարձնում արցախցիներին՝ ապահովելով կենսական նշանակության գործառույթներ, այսինքն՝ Պուտինը ստանձնել է ոչ միայն քաղաքական համաձայնության ու խաղաղապահ առաքելության իրականացում, այլև հումանիտար աջակցության իրագործում:
Հիմա՝ Պուտինի խնդիրն է՝ պահել նոյեմբերի 9-ի համաձայնագիրն ու կողմերին նստեցնել բանակցությունների սեղանի շուրջ: Բայց այստեղ խնդիր կա՝ պաշտոնական Բաքուն՝ Ալիևի մակարդակով հայտարարում է , որ չի ցանկանում բանակցություններ, հակամարտությունն ավարտվել է Բաքվի համար նպաստավոր պայմաններում, ռազմական ճանապարհով՝ Ադրբեջանը լուծել է խնդիրը:
Այսինքն՝ սա Անկարայի դիրքորոշումն է. Ալիևն ասում է այն, ինչ մտածում է Էրդողանը: Այսինքն՝ եթե Ալիևը իսկապես գնա բանակցությունների՝ դա դուր չի գալու Էրդողանին: Կնշանակի՝ հետ քայլ «հաղթական» դիրքերից:
Հիմա ռուսները շարունակում են դիրքավորվել բանակցային ֆորմատի շրջանակներում...
Երևանի և Բաքվի հետ բարեկամական հարաբերությունների պահպանումը ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինի կողմից օգնել է խաղաղ պայմանավորվածությունների հասնել Լեռնային Ղարաբաղի հարցում, հայտարարել է ՌԴ նախագահի մամուլի խոսնակ Դմիտրի Պեսկովը «Ռոսիա-1» հեռուստաալիքով հեռարձակվող «Մոսկվա. Կրեմլ. Պուտին» ծրագրին տված հարցազրույցում:
Ռուսաստանն առանցքային դեր է խաղացել Լեռնային Ղարաբաղում արյունահեղությունը դադարեցնելու գործում, նկատել է Պեսկովը: «Ընդհանուր առմամբ, 2020 թվականին տեղի ունեցած ակտիվ ռազմական գործողությունները Եվրոպայում, ինչպես նաև հենց մեր սահմանների մոտ, դա այն է, ինչ միջազգային հանրությունը չպետք է թույլ տար: Տվյալ դեպքում Պուտինի պատասխանատու դիրքորոշումը, այդ ամենը կանգնեցնելուն ուղղված նրա ջանքերը, դրանք իհարկե թանկ արժեն, և դժվար է թերագնահատել դրանք»,- ասել է Պեսկովը:
Պատասխանելով հարցին, թե ինչպես է Պուտինին հաջողվել դա անել, Պեսկովը նշել է, որ դա տեղի է ունեցել և՛ Բաքվի, և՛ Երևանի հետ բարի և կառուցողական հարաբերությունների պահպանման շնորհիվ, որոնք հիմնված են փոխադարձ հարգանքի վրա, ինչն էլ թույլ է տվել Պուտինին միջնորդ հանդիսանալ կարգավորման գործում:
Պեսկովը հավելել է, որ չի պատկերացնում, թե ինչ կարող էր Պուտինն ասել Ադրբեջանի նախագահ Ալիևին՝ կանգնեցնելու համար ռազմական գործողությունները: «Պուտինն անձամբ է զբաղվել այդ հարցով: Նա երկար օրեր է անցկացրել հեռախոսի խոսափողը ձեռքում»,- հավելել է նախագահի խոսնակը:
Վերջինս շեշտել է, որ Պուտինը ստիպված է եղել զրույցներ ունենալ նաև Թուրքիայի նախագահ Էրդողանի հետ, որոնց մի մասի մասին է տեղեկություն հրապարակվել մամուլի ծառայության կողմից:
Անդրադառնալով պատերազմում ընկած 5000 զոհերին՝ Սոլովյովը համեմատականներ է տարել երկրի բնակչության և կրած մարդկային կորստի մասշտաբների միջև: Ըստ նրա՝ հաշվի առնելով Հայաստանի և Արցախի բնակչության թիվը, զոհերի քանակը և համեմատելով Ռուսաստանի մասշտաբների հետ՝ կարելի է պատկերացնել, որ 40 օրում ՌԴ-ում 350 000 մարդ կզոհվեր:
Եթե Մոսկվայում առաջիկայում իսկապես կայանա Փաշինյան-Ալիև-Պուտին եռակողմ բանակցություն, դա կնշանակի նախ՝ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբից դուրս նոր՝ հետպատերազմյան իրավիճակում նոր բանակցություններ, հետևաբար՝ չի կարելի բացառել նաև նոր փաստաթղթի ստորագրումը: Եթե լինի նման ընթացք՝ կնշանակի, նորից առանց՝ իր «սիրելի ժողովրդի» ու «հպարտ քաղաքացիներին» տեղեկացնելու՝ նա Ադրբեջանի գնում է նոր համաձայնության:
Այս եռակողմ հնարավոր հանդիպումը ծառայելու է նաև քաղաքական նպատակների՝ Փաշինյանը ցույց է տալու, որ նրա ձեռքը սեղմում է Պուտինը, իսկ «հաղթանակած Ադրբեջանի» նախագահը, եկել է իր հետ բանակցելու, թեև երկու ամիս կրկնել է, որ հակամարտությունն ավարտվել է:
Բայց, եթե նույնիսկ այդ բանակցությունները կայանան՝ պատերազմից 3 ամիս անց, ո՞վ է սեղմել Փաշինյանի ձեռքը, կամ այցելել նրան... Այս հարցը՝ ընտրությունների գնալու ցանկություն արտահայտած Փաշինյանին չի՞ հետաքրքրում...
Մետաքսյա Շալունց