Այսօր՝ 05 նոյեմբերի 2024թ., 00:00
1USD = 486AMD
1EUR = 510.5AMD
1RUB = 7.9AMD

Ով կարող է վարակվել կարմրուկով և ինչ բարդություն է առաջացնում այն

Սեղմեք ԱՅՍՏԵՂ, լրացրեք օնլայն հայտը և մոռացեք հոսանքի վարձի մասին

 

Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության և ԱՄՆ Հիվանդությունների վերահսկման և կանխարգելման կենտրոնների տվյալների համաձայն կարմրուկի դեմ պատվաստումների ընդգրկվածությունը զգալի նվազել է COVID-19 համաճարակի սկզբից ի վեր։ Այս մասին գրում է ԵՊԲՀ ռեկտոր Արմեն Մուրադյանը։

«Գրեթե 40 միլիոն երեխա 2021թ. չի ստացել կարմրուկի դեմ նախատեսված պատվաստանյութի դեղաչափը, 25 միլիոն երեխա բաց է թողել իր առաջին դեղաչափը, ևս 14,7 միլիոնը բաց է թողել երկրորդ դեղաչափը:

Ամբողջ աշխարհում 2021թ. գրանցվել է կարմրուկի 9 միլիոն դեպք և 128 000 մահ։

2020 թվականի մարտից հետո Եվրոպական երկրների կողմից արձանագրված կարմրուկի դեպքերի զգալի անկումը, որը շարունակվել է մինչև 2022 թվականի վերջ և 2023 թվականի սկիզբ, հակասում է կարմրուկի սովորական տարեկան և սեզոնային օրինաչափությանը, որը գագաթնակետին է հասնում գարնանը՝ բարեխառն կլիմայական պայմաններում:

Հիվանդությունների կանխարգելման և վերահսկման եվրոպական կենտրոնի տվյալներով՝ 2023 թվականի հունվարից, ինչպես Եվրոպական տարածաշրջանի, այնպես էլ դրանից դուրս գտնվող մի շարք երկրներ հաղորդել են կարմրուկի հաստատված դեպքերի մասին:

Կարմրուկով կարող է հիվանդանալ ցանկացած անձ, ով չի պատվաստվել կամ նախկինում չի հիվանդացել: Առավել խոցելի են երեխաները` հատկապես մինչև 1 տարեկան, հղիները և ուղեկցող հիվանդություններ ունեցող անձինք:

Կարմրուկը սուր վիրուսային բարձր վարակելիությամբ հիվանդություն է, որը բնորոշվում է ցանային երևույթներով, չոր հազով և ջերմությամբ: Վարակի աղբյուրը հիվանդ մարդն է՝ ցանի առաջացումից 4 օր առաջ և 4 օր հետո:

Վարակը փոխանցվում է օդակաթիլային մեխանիզմով։ Կարմրուկի գաղտնի շրջանի միջին տևողությունը 9-11 օր է, սակայն այն կարող է կրճատվել մինչև 7 օր կամ երկարել մինչև 21 օր:

«Հերացի» վերլուծականը փաստում է, որ կարմրուկը վտանգավոր էր բարդություններով:

Այն կարող է առաջացնել ուղեղի բորբոքում, կուրություն, խլություն, իմունային հիշողության կորուստ, երբ կարմրուկի վիրուսը ջնջում է նախկինում ձեռք բերված իմունիտետը և տվյալ անձը խոցելի է դառնում տարբեր վարակների նկատմամբ, ենթասուր ձգձգվող պանէնցեֆալիտ, որը կարող է առաջանալ հիվանդանալուց մի քանի տարի անց և հանգեցնել մահվան:

Գնահատված է, որ հիվանդության նկատմամբ իմունիտետ չունեցող մարդկանց 90%-ը ընկալ են հիվանդության հանդեպ, իսկ մաթեմատիկական մոդելավորման միջոցով պարզվել է, որ մեկ մարդը կարող է վարակել մինչև 12-18 անձի:

Այնուամենայնիվ, պետք է իմանալ, որ կարմրուկը գործնականում ամբողջությամբ կանխարգելելի է պատվաստումների միջոցով: Եվրոպական Միության Հիվանդությունների կանխարգելման և վերահսկման կենտրոնի տվյալներով պատվաստանյութն արդյունավետ է առնվազն 95% դեպքերում:

Կարմրուկի դեմ 2 դեղաչափով պատվաստման առնվազն 95% ծածկույթի ապահովումն անհրաժեշտ է բնակչության շրջանում կոլեկտիվ իմունիտետ ձվավորելու, մարդկանց պաշտպանելու և առհասարակ հիվանդությունը վերացնելու համար:

Առանցքային է կարմրուկի դեմ երկու դեղաչափ պատվաստումը ստանալ օրացույցով սահմանված ժամկետում, որը կնպաստի կոլեկտիվ իմունիտետի ձևավորմանը:

Մեր երկրում, ըստ պաշտոնական տվյալների ԿԿԽ-1 (կարմրուկ, կարմրախտ, խոզուկ) պատվաստանյութով պատվաստումներում երեխաների ընդգրկվածությունը 2021թ.-ին կազմել է 94.21%, որը 2.79%-ով ցածր է 2015թ.-ի ցուցանիշից: Համաձայն Վիճակագրական կոմիտեի տվյալների 2020-2022թթ. Հայաստանում կարմրուկի դեպքեր չեն գրանցվել, իսկ 2019-2016թթ. գրանցվել է ընդամենը 11 դեպք: Վերջին խոշոր բռնկումն արձանագրվել է 2015թ., երբ հիվանդացել է 33 մարդ, այդ թվում 19-ը մինչև 18 տարեկան:

Հարկ է նշել, որ հակապատվաստումային շարժումը էապես նպաստում է կարմրուկի դեմ պատվաստումների ընդգրկվածության նվազմանը:

Հայաստանում, ինչպես շատ այլ երկրներում, 2023 թվականի մարտից արձանագրվել է կարմրուկի դեպքերի թվի աճ: Ըստ ՀՀ ԱՆ դեկտեմբերի 25-ին հրապարակած տվյալների՝ Հայաստանում կարմրուկի լաբորատոր հաստատված դեպքերի թիվը հասել է արդեն 535-ի։ Հիվանդներից 382-ը երեխաներ են, 153-ը` մեծահասակ: Ցավոք գրանցվել է նաև 1.8 տարեկան երեխայի մահվան դեպք:

Հարևան երկրներում նույնպես շարունակում են արձանագրվել կարմրուկի դեպքերի թվի աճ, օրինակ Ռուսաստանի Դաշնությունում արձանագրվել է 6131 հաստատված դեպք, Ադրբեջանում 284 դեպք, որից 35 մեծահասակներ են, իսկ հիվանդացածների մեծ մասը կամ չպատվաստված են կամ 1 դեղաչափով են պատվաստված, Թուրքիայում 4602 դեպք, Իրանում` 181, Վրաստանում` 28:

Սիրելի հայրենակիցներ, ևս մեկ անգամ հիշեցնում ենք, որ կարմրուկի դեմ պայքարի միակ միջոցը պլանային պատվաստումներն են:

Անգամ վարակի աղբյուրի հետ շփումից հետո հնարավոր է կանխել վարակը չպատվաստված կամ թերի պատվաստվածների դեպքում:

Հետազդակային կանխարգելումն իրականացվում է 72 ժամվա ընթացքում ԿԿԽ պատվաստանյութի, իսկ որոշակի դեպքերում իմունոգլոբուլինի միջոցով»:

Անչափահասը դանակահարել է 46-ամյա տղամարդուն Հայկական ինքնություն ունեցող յուրաքանչյուր ոք պատասխանատու է մեր Հայրենիքի և ազգային անաղարտության պահպանման համար․ Մհեր Ավետիսյան Վրաստանի շրջանային դատարանը 30 ընտրատեղամասերում չեղարկել է խորհրդարանական ընտրությունների արդյունքները Հայոց ցեղասպանության ճանաչումը հայ ժողովրդի պատգամն է․ Մենուա Սողոմոնյան Գագիկ Ծառուկյանը հրատապ աջակցություն է հատկացրել լիբանանահայությանը Ալմաթիում երկրաշարժ է տեղի ունեցել Անարժեք, անարժան մարդը, ով կյանքում «մի քար անգամ չի տաշել», չի ստեղծել մնայուն արժեք, չի կարող համընդհանուր բարիք բերել․ Աննա Կոստանյան Հայտնի են դպրոցականների ձմեռային արձակուրդների օրերը Յունիբանկն առաջարկում է բիզնեսի պարզեցված վարկավորում՝ առանց ձեռնարկությունների  ֆինանսական վերլուծության Հայրենիքի հզորացման համար ազգային հարցերը պետք է լինեն ապակուսակցական. Գագիկ Ծառուկյան ՔՊ-ն կադրային հարցերի լուծման նոր մեթոդ է մշակում Անդրանիկ Քոչարյանը ձեռքը գցում է «ռուսական փրփուրներին» Հայաստանի «սորոսականները» արշավ են սկսել Դոնալդ Թրամփի դեմ Վրացական սադրանք. ինչպե՞ս խայթել Հայաստանին Արևմուտքի հրահանգով Երևան մոլում բացվել է Ամիօ բանկի ժամանակավոր տաղավարը Եվրոպական խորհրդարանի 52 պատգամավոր պահանջում է հայ գերիների ազատ արձակում Եվրոպական խորհրդարանի 52 պատգամավորներ պահանջում են հայ գերիների ազատ արձակում․ «ՀայաՔվե» ԶՊՄԿ-ի վճարած հարկերը նախորդ տարվա համեմատ աճել են 31.3 միլիարդով. Պապոյան Չեչնիայում գործարկվել է Ռուսաստանում առաջին արևին հետևման համակարգով արևային էլեկտրակայանը Ապագա ընտրություններում հաղթող ուժերը․ Վահե Հովհաննիսյան Հետընտրական դասեր՝ մոլդովական ու վրացական «սուսով». «Փաստ» Հակասությունների, դիմադրությունների և «համագործակցության» տարածաշրջանային լաբիրինթոսը. «Փաստ» ԱՄՆ նախագահական ընտրությունների գլոբալ ազդեցությունը. «Փաստ» «Քաղաքական առումով կապիտուլյանտական դիրքորոշում ունեն, իրենց համար չկա արժեք, որը չի կարելի հանձնել հանուն իշխանության». «Փաստ» Զբոսաշրջիկների հոսքի նվազման իրական պատճառներն առավել խորքային են. «Փաստ» Պատգամավորները չեն միջամտել. «Փաստ» Հայ պատանի թավջութակահարի տպավորիչ ելույթը Չինաստանի ազգային օպերային թատրոնում. «Փաստ» Ներթիմային նոր զարգացումներ. «Փաստ» Մենք քաղաքական «տանիք» փնտրելու կարիք չունենք. «Սպայկայի» տնօրենը մեկնաբանել է տարածվող լուրերը. «Փաստ» Անգերազանցելի ցինիզմ. «Փաստ» Առաջարկի ընդունումը կարող է կանխել մեր հայրենակիցների հավելյալ աղքատացումը․ «Հայաստանը ես եմ»-ի՝ պահանջը «Հայաստան-Արցախ» համահայկական երիտասարդական միության խաղային լիգայի շրջանակներում կազմակերպված ֆուտզալի առաջնությունում հաղթած թիմն Արցախից էր ԱրարատԲանկը նախաձեռնեց պանելային քննարկում՝ ԱԲ-ի և առաջնորդության թեմայով Լավ հիշում եք, որ «հեղափոխության» առաջին ամիսներին, երբ մարդկանց մոտ էյֆորիկ վիճակները շատ բարձր էր, խոստանում էին ամեն գնով հասնել բուհերի ապաքաղաքական վիճակի Լրատվամիջոցը հերքել է «Ալեն Սիմոնյանի քավորին իշխանությունն օգնում է, բնությունը՝ խանգարում. Ծաղկաձորի «Պալլադան» խնդիրներ ունի» վերնագրով հոդվածը. բնակելի թաղամասը ընդերքի խնդիր չունի «Երաժշտություն հանուն ապագայի» hիմնադրամի թավջութակահար Մարի Հակոբյանի ելույթով Չինաստանում մեկնարկեց Խաչատրյանի անվան պատանեկան միջազգային մրցույթը Զախարյանն այս մրցաշրջանում առաջին անգամ կխաղա «Ռեալ Սոսյեդադի» կազմում «Ներկայացման ժամանակ կանացի հագուստով դուրս եկա բեմ, հայրս տեսավ, նյարդայնացավ, կեսից դուրս եկավ». Անդրանիկ Հարությունյան Երևանում կասեցվել է հանրային սննդի օբյեկտի գործունեությունը. ՍԱՏՄ Փեզեշքիանը Բաքվում կմասնակցի COP29-ին