Միջնորդական ջանքերի էվոլյուցիայի պատկերը․ «Փաստ»
«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
2020 թվականին Արցախյան պատերազմի ընթացքում ակնառու դարձավ այն, որ ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի համանախագահությունը դադարեց ներկայանալ որպես միասնական միջնորդական կառույց։ Պատերազմը կանգնեցնելու հետ կապված ականատես եղանք առանձին միջնորդական ջանքերի, երբ մի կողմից՝ Փարիզը և Վաշինգտոնը, իսկ մյուս կողմից՝ Մոսկվան, փորձեցին տարանջատ կերպով նախաձեռնել հրադադարի պայմանավորվածություններ։ Մի քանի անհաջող փորձերից հետո միայն Ռուսաստանին հաջողվեց հասնել հրադադարի պայմանավորվածության և նոյեմբերի 9-ի եռակողմ հայտարարության ստորագրման։
Փաստացի, Մոսկվային հաջողվեց միջնորդական նախաձեռնությունը վերցնել իր ձեռքը, որն էլ պետք է ենթադրեր բանակցային գործընթացի հաջողությունն առաջին հերթին մոսկովյան հարթակում։ Բայց Արևմուտքը, բնականաբար, խանդով ընդունեց այն հանգամանքը, որ այս իրողությունը կարող է հանգեցնել Հարավային Կովկասում Ռուսաստանի դիրքերի ամրապնդմանը, և անմիջապես անցավ գործի։ Արևմուտքի ջանքերի արդյունքում Վաշինգտոնում տեղի ունեցան Հայաստանի ու Ադրբեջանի արտգործնախարարների և այլ բարձրաստիճան պաշտոնյաների հանդիպումներ, իսկ երկրների ղեկավարների մակարդակով հանդիպումների նախաձեռնությունն իր վրա վերցրեց ԵՄ-ն, քանի որ Բաքուն մերժում էր Մինսկի խմբի համանախագահ երկիր Ֆրանսիայի միջնորդությունը։ Արդյունքում, ԵՄ-ի ակտիվ միջնորդական դերակատարության պայմաններում Բրյուսելում, Քիշնևում, Պրահայում կազմակերպվեցին Ալիևի և Փաշինյանի հանդիպումները։ Բայց անցյալ տարվա կեսերից սկսած Բաքուն ոչ միայն հրաժարվում է արևմտյան միջնորդությունից, այլ առաջ է քաշում երկկողմ՝ առանց միջնորդների բանակցություններ վարելու մոտեցումը։
Իսկ ինչո՞ւ էր մի ժամանակ Ալիևը մեծ հոժարությամբ համաձայնում հանդիպել Բրյուսելի միջնորդության հարթակում, իսկ հիմա՝ ոչ։ Ի՞նչ է փոխվել։ Պարզ է, որ ԵՄ-ի միջնորդությունն այլևս Ադրբեջանին պետք չէ, քանի որ Բաքուն այդ հանդիպումներից ստացել է այն, ինչ իրեն պետք էր։ ԵՄ-ի միջնորդության պայմաններում էր, որ Հայաստանը հրաժարվեց Արցախի ինքնորոշմանը հասնելուն միտված իր դիրքորոշումից և Պրահայում ընդունված հայտարարության արդյունքում ճանաչեց Ադրբեջանի տարածքային ամբողջականությունը։ Մյուս կողմից էլ՝ Ալիևը գնահատեց իրավիճակի վրա ազդելու ԵՄ-ի անկարողությունը, երբ տեղի էր ունենում Արցախի շրջափակումը և հայաթափումը։ Հիմա արդեն Բաքվի համար Արևմուտքի միջնորդությունն ընդհանրապես անիմաստ է դարձել, երբ ինքը կարող է վարվել այնպես, ինչպես ցանկանում է։ Իրեն ավելորդ կապանքներ պետք չեն։
Դրանով է պայմանավորված, որ նույնիսկ տեղեկություն տարածվեց, թե Ադրբեջանը հրաժարվել է ընդունել ԱՄՆ պետքարտուղարության՝ Հարավային Կովկասի հարցերով հատուկ ներկայացուցիչ Լուիս Բոնոյին՝ ԱՄՆ-ի «միակողմանի և անհասկանալի քաղաքականության» պատճառաբանությամբ։ Փաստացի ստացվում է, որ արևմտյան միջնորդությամբ հայ-ադրբեջանական բանակցությունները ձախողվել են, իսկ Արևմուտքը, բացի մի քանի ձևական հայտարարություններից, տեսանելի քայլեր չի ձեռնարկում Բաքվի վրա ճնշում գործադրելու համար։ Իսկ եթե բանակցություններն ընթանան երկկողմ ձևաչափով, ապա պարզ է, որ Բաքուն մի կողմից՝ փորձելու է մաքսիմալ ճնշում բանեցնել Հայաստանի վրա, իսկ մյուս կողմից էլ՝ հաշտության պայմանագրում անորոշությունների տեղ թողնել, որպեսզի հետագայում նոր ռազմական ագրեսիա ձեռնարկի։ Իսկ կայուն խաղաղության գործընթաց ապահովելու համար անհրաժեշտ են որոշակի երաշխիքներ։ Պատահական չէ նաև, որ Փաշինյանը վերջերս խոսել էր փոխադարձ երաշխիքների մասին։
Այսինքն, դրանք չպետք է լինեն միակողմանի։ Նման երաշխիքների ապահովման համար առաջին հերթին պետք են երաշխավորներ։ Բայց եթե Արևմուտքի միջնորդությունը փակուղու առաջ է կանգնած, ապա մնում է ռուսական միջնորդության տարբերակը։ Ռուսաստանը տրամադրված է միջնորդության «փայտիկն» իր ձեռքը վերցնելուն, մանավանդ Կրեմլը ՌԴ տարբեր պաշտոնյաների շուրթերով պարբերաբար հայտարարում է, որ պատրաստ է Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության բանակցությունների հարթակ տրամադրել: Սակայն այս հարցում խնդիրներ կան, քանի որ ՀՀ իշխանությունները հասցրել են փչացնել մեր հարաբերությունները Ռուսաստանի հետ, ու դեռևս բարելավման միտումներ նկատելի չեն, ինչն էլ խոչընդոտ է եռակողմ բանակցությունների սկսման համար։ Արդյունքում ունենք մի իրավիճակ, երբ փորձագետները և միջազգային լրատվամիջոցները արդեն խոսում են նոր պատերազմի հավանականության մասին։
ԱՐԹՈՒՐ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
Պուտինը հեռախոսազրույց է ունեցել Ալիևի հետ․ ինչ են քննարկել
Ծեծկռտուք` ՊՆ զորամասի հրամանատարի տեղակալի ու գումարտակի հրամանատարի միջև․ հարվածներ՝ փոխգնդապետին (տեսանյութ) 
Հյուսիս-հարավ ծրագրի կարիքների համար անհրաժեշտ հողամասերը կճանաչվեն հանրության գերակա շահ
ԱԺ-ում ՔՊ-ն հիմա էլ անցել է հայ-արմերիկյան պաշտոնական հարաբերությունների պատմության աղավաղմանը. Զաքարյան
«Բագրատաշեն» մաքսակետում կանխվել են մոտ 4.5 կգ ոսկյա և արծաթյա զարդերի ներկրման փորձեր
Սերոբ Գասպարյանի կալանքի ժամկետը երարաձգվել է
5-ից ավելի կրակոցներ՝ Մովսես Խորենացու փողոցում․ անչափահասի են տարել բաժին 
Հաստատվել է Լատվիա-Հայաստան հանդիպումը սպասարկող մրցավարական անձնակազմը
Պուտինն ու Ալիևը հաստատել են Մոսկվա-Բաքու ռազմավարական գործընկերության զարգացման հարցում փոխադարձ հետաքրքրությունը
Ինչպե՞ս օգտվել Սուպերայից. Համառոտ ուղեցույց
ՊՆ-ն ՝ Կոտայքի մարզում տեղի ունեցած ավտովթարի մասին
Տերովին տերն ա տարել, անտերին՝ գելը. հողին հանձնեցին 19-ամյա Նարեկին, ու չկար ո՛չ իշխանությունը, ո՛չ ընդդիմությունը
Փոխվարչապետը ՌԴ գյուղնախարարի հետ քննարկել է առևտրաշրջանառության ընդլայնման հնարավորությունների հարցը
«Մանկական Եվրատեսիլ 2024»-ի քվեարկության կարգը
Տրանսպորտային կապի ենթակառուցվածքը շուտով կհասցվի Հայաստանի հետ սահման. Բայրամով
Իսրայելը տարհանման կոչ է արել, ապա խոշոր հարված հասցրել Բեյրութի արվարձաններին. կան զոհեր
Մեկնարկել է հնդկական ֆիլմերի փառատոնը. մուտքն ազատ է
Խաղաղությունը կոփվում է միայն բանակով․ Արմեն Մանվելյան
Ես այն մարդկանցից եմ, ով չի վախենում սեփական ունեցվածքը և անձը վտանգելուց և շարունակում է սեփական ժողովրդին ճշմարտությունն ասել․ Մհեր Ավետիսյան
«Մենք հեռախոսի մեջ չէինք, սրտիկներ չէինք ուղարկում իրար, ամեն ինչ իրական էր». Արսեն Սաֆարյան
Վարդապետյանն ու Քյարամյանը լավագույն իրավաբանների մեջ մտնո՞ւմ են․ հարց՝ Մանասյանին
Հայհիդրոմետից ձյան մասին են հայտնում
Այո, այդ պրոբլեմը հենց դու ես, քանի որ պետական ապարատ աշխատացնել չես կարողանում․ Աննա Կոստանյան
Ucom-ի գլխավոր տնօրենը մասնակցել է Silicon Mountains տեխնոլոգիական գագաթնաժողովին 
Մեր քաղաքացիներն արդեն տասնյակ տարիներ է ամեն օր բախվում են անփույթ ու ոչ պրոֆեսիոնալ պաշտոնյաների և նրանց կամայականությունների հետ․ Մհեր Ավետիսյան
Նոր ցիկլոն է ներթափանցում Հայաստան. Գագիկ Սուրենյանը՝ եղանակի մասին
ԱՄՆ-ում կառուցել են կանաչ էներգիայի աղբյուր աղբանոցում
Եթե համապատասխան շահագրգռվածություն լինի, պատրաստ ենք օգնել ու աջակցել Հայաստան-Ադրբեջան կարգավորմանը. Կոբախիձե
Բանից պարզվում է, պատգամավորին էլ են ուղարկում թմրանյութի անալիզ հանձնելու
Փաշինյանի նոր ռևերանսը Ռուսաստանին
Ջուր հավաքեք․ ջուր չի լինելու
«Հեղափոխությունն» ավարտվե՞ց. Փաշինյանի սիմվոլիզմը ցնցել է նույնիսկ կողմնակիցներին
Մելիքբեկյանին կզոհե՞ն. նրա աթոռի հավակնորդներ կան
Իսկ ի՞նչ ենք հակադրում այս ողբերգական ֆարսին. Վահե Հովհաննիսյան 
Ազգերի լիգա․ Դանիա-Իսպանիա. օրվա մյուս հանդիպումները
Թրամփը Ռոբերտ Քեննեդի կրտսերին կնշանակի Առողջապահության և մարդկային ծառայությունների նախարար
ՀՀ ֆինանսների նախարարության ընտրած ճանապարհը կտապալի կառավարության ծրագիրը. Քերոբյան
Կուբանի և Ազովի ծովի վրա գիշերը ոչնչացվել է 46 ուկրաինական անօդաչու թռչող սարք
Դեսպան Մակունցը սենատոր Ուիքերին ներկայացրել է ՀՀ և Ադրբեջանի միջև խաղաղության գործընթացի ներկա իրավիճակը
Հրդեհ՝ Երևանի Սարյան փողոցի տներից մեկում
