Այսօր՝ 23 նոյեմբերի 2024թ., 00:00
1USD = 486AMD
1EUR = 510.5AMD
1RUB = 7.9AMD

Հայաստանը կլանող աշխարհաքաղաքական բախման հորձանուտը. «Փաստ»

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Արևմուտքի ու Ռուսաստանի միջև աշխարհաքաղաքական լարվածությունը դրսևորվում է ոչ միայն Ուկրաինայում, այլև հետխորհրդային ողջ տարածքում ու հատկապես Հարավային Կովկասում։

Այսպիսի բարդ իրավիճակում արտաքին քաղաքական կտրուկ շրջադարձերը կարող են ճակատագրական լինել։ Դրա համար էլ Վրաստանը փորձում է որոշակի բալանս ապահովել, ամբողջովին չնետվել Արևմուտքի գիրկը, միաժամանակ բարելավել հարաբերությունները Ռուսաստանի հետ։ Վրաստանը զերծ է մնում նաև Ռուսաստանին շատ մերձենալուց, ինչը Արևմուտքի հակազդեցությունը կարող է առաջ բերել պատժամիջոցների ու այլ սահմանափակումների գործարկման տեսքով, որն էականորեն կբարդացնի վրացական տնտեսության վիճակը։ Ու հիմա, չնայած Արևմուտքում Թբիլիսիի վարած քաղաքականությունից որոշակի դժգոհություններին, Վրաստանը ոչ միայն կարողանում է զերծ մնալ պատերազմի թատերաբեմ դառնալուց, այլև նույնիսկ տնտեսական ձեռքբերումներ ունենալ՝ միաժամանակ համագործակցելով արևմտյան երկրների ու Ռուսաստանի հետ։

Առկա իրավիճակում Ադրբեջանը ևս փորձում է իր «խաղն» առաջ տանել: Առավել ևս, որ Արցախը հայաթափելուց, արցախահայության նկատմամբ պատերազմական հանցագործություններ իրագործելուց, ՀՀ ինքնիշխան տարածքից հատվածներ օկուպացնելուց հետո փաստացի դեռ մնում է անպատիժ։ Այսպես կոչված միջազգային հանրությունը աչք է փակում Ալիևի իրագործած հանցագործությունների առաջ։ ԵՄ-ում անգամ եվրահանձնաժողովի նախագահի շուրթերով Ալիևին հռչակում են վստահելի գործընկեր ու նրան խնդրում, որ ավելացնի գազի մատակարարումը դեպի Եվրոպա։ ԵՄ պաշտոնյաները նույնիսկ աչք են փակում այն նախազգուշացումների վրա, որ ռուսական գազը Ադրբեջանի միջոցով ավելի թանկ գնով կարող է հայտնվել եվրոպական շուկայում։ Ավելին, այս պարագայում եվրոպական բազմաթիվ ընկերություններ շարունակում են ներդրումներ իրականացնել Ադրբեջանի էներգետիկ սեկտորում։ Եվրոպային մատակարարվող գազի ծավալներն ավելացնելու հետ մեկտեղ Ադրբեջանը սերտորեն աշխատում է նաև Ռուսաստանի հետ, դրա արդյունքում էլ Բաքուն հասավ նրան, որ ռուս խաղաղապահները դուրս եկան Արցախից։ Իսկ օրերս պետական այցով Ադրբեջան ժամանեց ՌԴ նախագահը. այցի ժամանակ ստորագրվեց վեց փաստաթուղթ՝ երեք համաձայնագիր և երեք հուշագիր, ընդունվեց նաև համատեղ հայտարարություն։

Տարբեր վերլուծաբաններ նկատում են, որ Բաքվում կայացած հանդիպման ժամանակ հավանաբար քննարկվել է նաև ռազմատեխնիկական համագործակցությունը և Ադրբեջանի տարածքով ռուսական ռազմարդյունաբերական համալիրի համար արևմտյան տեխնիկապես կարևոր բաղադրիչների մատակարարումը։ Եթե այդպիսի օրակարգի մասին խոսակցություն լիներ մեկ այլ երկրի դեպքում, ապա Արևմուտքում մեծ աղմուկ էին բարձրացրել՝ տնտեսական պատժամիջոցների սպառնալիք բարձրացնելով։ Բայց արևմտյան համայնքը ամեն կերպ փորձում է խնայել Ադրբեջանին։ Ավելին, արևմտյան երկրների բազմաթիվ բարձրաստիճան ներկայացուցիչներ պատրաստվում են մասնակցել նոյեմբերին Բաքվում սպասվող COP29 կլիմայական համաժողովին։

Ու այս ամենը տեղի է ունենում այնպիսի իրավիճակում, երբ Հայաստանը խախտում է արտաքին քաղաքական հավասարակշռությունը և ծանրաձողը թեքում դեպի Արևմուտք։ Իսկ Արևմուտքի հետ հարաբերությունների խորացումը տեղի է ունենում ոչ թե առկա պոտենցիալի օգտագործման միջոցով, այլ Ռուսաստանի հետ մեր հարաբերությունների հաշվին։ Բայց Արևմուտքն, ինչպես համոզվում ենք ժամանակի ընթացքում, կոնկրետ անվտանգային ու տնտեսական երաշխիքներ չի խոստանում, միայն Հայստանին սատարող հայտարարություններ են հնչում, ու փոխարենը լարվում են Ռուսաստանի հետ մեր հարաբերությունները, ինչը շատ վտանգավոր է։ Լարվածությունն այն աստիճանի է հասել, որ ՌԴ ԱԳՆ-ից սկսել են արդեն հույս հայտնել, թե Հայաստանը ԵԱՏՄից չի հրաժարվի ԱՄՆ-ի և ԵՄ-ի պատճառով։

Այս ամենին զուգահեռ՝ հրապարակվեցին հետազոտությունների արդյունքներ, որ Ռուսաստան արտահանվող կոնյակի 90 տոկոսն անվտանգ չէ։ Ընդհանուր առմամբ, Հայաստանի արտահանման հիմնական շուկան Ռուսաստանն է, ու եթե Մոսկվայից որոշակի տնտեսական սահմանափակումներ կիրառվեն, ապա Հայաստանի՝ առանց այն էլ արտաքին գործոններից կախված տնտեսությունը շատ բարդ իրավիճակում կարող է հայտնվել։ Ու սա՝ այն պարագայում, երբ ՀՀ իշխանությունները մեր երկիրը նետում են աշխարհաքաղաքական բախման հորձանուտ։ Արդյունքում Հայաստանն իր վրա զգում է նաև արտաքին քաղաքական բացասական հետևանքները։

Փաստացի, ստացվում է, որ Հայաստանը կորցնում է իր սուբյեկտայնությունն այն աստիճանի, որ մեզ վերաբերող հարցերը քննարկվում են առանց մեզ, ու հայկական կողմի կարծիքը որևէ կերպ հաշվի չի առնվում։ Բաքվում Ռուսաստանի ու Ադրբեջանի միջև քննարկվում է հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների կարգավորման հարցը, ու դրանից հետո խոսվում է ոչ թե դրա շուրջ Հայաստանի դիրքորոշումը ճշտելու մասին, այլ հայտարարվում է, թե հայկական կողմն ուղղակի կտեղեկացվի քննարկման արդյունքների մասին։ «Խոստումնալից» ընթացք է, ինչ խոսք...

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Արմավիրում թմրանյութ է հայտնաբերվել (տեսանյութ) Mercedes-Benz մեքենաները կարելի է կառավարել Apple Watch-ի միջոցով Բերբոքն ու Բայրամովը քննարկել են Երևան-Բաքու կարգավորման գործընթացը Ինչ է կատարվել Շիրակի մարզի Դատախազության շենքի մոտ․ հայհոյանքներ, անպարկեշտ վերաբերմունք (տեսանյութ) Երվանդ Քոչարի «Ինքնադիմանկար» ստեղծագործությունը բնօրինակ է. ԿԳՄՍՆ ՌԴ-ն իրեն իրավունք է վերապահում զենք կիրառել այն երկրների օբյեկտների դեմ, որոնք թույլ են տալիս զենք օգտագործել ռուսական օբյեկտների դեմ. Պուտին Ադրբեջանը Հայաստանի հանձնած 4 գյուղում սահմանային ուղեկալներ կկառուցի «2 ամիս հիվանդանոցում էր, արդեն տանն է, տրամադրությունը լավ է». Լուիզա Ներսիսյանը՝ Հրանտ Թոխատյանի առողջական վիճակի մասին Ինչպես չսնանկանալ Սև ուրբաթին. 5 օգտակար խորհուրդ Եվրոպայի ադրբեջանական գազի գամբիտը լավ նորություն է Ռուսաստանի համար. Politico Ասում են, որ ես սպառել եմ ինձ, որ այստեղ եմ միայն փողի համար․ Ռոնալդուն պատասխանել է քննադատներին (տեսանյութ) Իրանի քաղաքացին ավտոցիստեռնով ընկել է Որոտան գետը Հայաստանում բնակվող յուրաքանչյուր 100 մարդուց 37-ը բնակվում է Երևան քաղաքում, 63-ը՝ մարզերում Ամիօ բանկի ավանդատուները կստանան Աբու Դաբի շքեղ ուղևորության հնարավորություն «Արարատ-Արմենիան» գլխավորեց մրցաշարային աղյուսակը ԶՊՄԿ-ն տարածաշրջանի ուշադրության կենտրոնում է Եթե Նեթանյահուն գա Կանադա, կձերբակալվի․ Թրյուդո Էլիտար շենքի շինհրապարակում «Shacman» մակնիշի բետոնախառնիչը կողաշրջվել է, վիրավnր կա․ Shamshyan Նախատեսվում է անցկացնել պահեստազորայինների վարժական հավաքներ․ ի՞նչ է հայտնի Մալթայում կայացել է ftNFT YoCerebrum Awards-ը. հայտնի են հաղթողները Սուսաննա Բունիաթյանը որոնվում է որպես անհետ կորած Նարեկ Զեյնալյանը մանդատը վայր դնելու դիմումը ներկայացրել է ԱԺ նախագահին Մարդկանց Բաքվի բանտում տանջում եք, որ ընտրություններից առաջ գերիների առողջության գնով 2 ձայն պոկեք․ Մամիջանյան Բաքուն «ադրբեջանական Երևան» միջոցառում է անցկացնելու COP29-ի շրջանակներում. Factor.am Ովքե՞ր և ինչքա՞ն հունվարից կվճարեն տրանսպորտից օգտվելիս (ինֆոգրաֆիկա) Մեր կյանքում լավ բաներ էլ կան, բայց դրանք կապված չեն այս իշխանության հետ․ Ավետիք Չալաբյան Հնդկաստանում արևային վահանակների տեղադրումը ռեկորդային է եղել Արդարության և հայրենասիրության ընկալումը պետք է սերմանել հենց դպրոցից․ Մհեր Ավետիսյան Ինչու պետք չէ սպասել Փրկիչ, այլ մեր վաղվա օրը կերտել ամենօրյա հետևողական աշխատանքով․ Ավետիք Չալաբյան Ի հակադրություն այս վարչախմբի պարտվողական օրակարգի` Հայաստանն ունի հստակ այլընտրանք. «Հայաքվե» Քանի՞ կոպեկի արժեք ունի պահանջատեր, քննադատ ու հարցասեր լինելու մասին նախարարի ազատականութենաթաթախ հորդորը ուսանողներին․ Մենուա Սողոմոնյան Բաքվի համաժողովն անցկացվում է այս վարչախմբի ջանքերով․ Մենուա Սողոմոնյան ԱՄՆ-ն Ուկրաինային ռազմական օգնության նոր փաթեթ կհատկացնի Հաջորդ տարվա գարնանից ԼՂ-ից տեղահանվածների աջակցությունը կնվազի ու կվերաբերվի կոնկրետ խմբերի 44-օրյայի մասնակիցը ոստիկանությանը հայտնել է, թե ինչ է թողել Արմավիրի աղբանոցում Մեսսիի և Ռոնալդուի ժամանակներն անցել են. Ռոդրի Վախենում ես՝ մի արա, անում ես՝ մի վախեցիր, իսկ եթե արել ես, մի ափսոսա․ Ռոմանոս Պետրոսյան Մենք չենք կարող տասնյակ հազարավոր մարդկանց կյանքը զոհել՝ Ղրիմը վերադարձնելու համար. Զելենսկի Կարմիր կամուրջը վերականգնվում է․ Տիգրան Ավինյան Մանկապարտեզներում բացառվում է անառողջ և անորակ սնունդը