Այսօր՝ 23 նոյեմբերի 2024թ., 00:00
1USD = 486AMD
1EUR = 510.5AMD
1RUB = 7.9AMD

Խաղաղության պայմանագրի մեծացող փուչիկը. «Փաստ»

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Արցախյան երկրորդ պատերազմից հետո՝ արդեն 4 տարի շարունակ ՀՀ իշխանությունները մեր հասարակությանը նախապատրաստում են «խաղաղության դարաշրջանին»։ Բայց Փաշինյանը բազմիցս հայտարարել է, թե նույնիսկ այդ պարագայում չի երաշխավորում, որ իրական խաղաղություն է լինելու, ուղղակի իրենց հանձնառությունն է չշեղվել խաղաղության օրակարգից։ Ու եթե նախկինում հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների կարգավորման ու խաղաղության հաստատման օրակարգի հիմնական հարցը վերաբերում էր Արցախյան հակամարտությանը, ապա ներկայում Արցախյան հիմնախնդիրն ընդհանրապես խաղաղության օրակագից դուրս է եկել։ ՀՀ իշխանությունները ամեն ինչ անում են, որ գոնե ինչ-որ փաստաթուղթ ստորագրվի, որ հետո հանրությանը ցույց տան, թե՝ տեսեք, խաղաղության ճանապարհին հաջողություններ են արձանագրում, կեցցեն իրենք։

Դրա համար էլ Փաշինյանն իր վերջին ասուլիսում հայտարարում էր, թե իրենք Ադրբեջանին առաջարկել են վերցնել բոլոր համաձայնեցված հոդվածները և դա ստորագրել որպես խաղաղության պայմանագիր։ Բայց պետք է նկատի ունենալ, որ եթե նույնիսկ կնքվի էլ նման պայմանագիր, ապա Ադրբեջանի համար այն կարող է լինել ընդամենը թղթի կտոր։ Նույնիսկ Տավուշում իրականացված սահմանազատումը և սահմանաքարերի տեղադրումը երաշխիք չէ, որ Ադրբեջանը Տավուշի հատվածից ևս ագրեսիայի չի դիմի։ Փաշինյանը վերջերս Կիրանցի դպրոց կատարած այցելության ժամանակ փորձում էր համոզել, թե վտանգ չկա, երկու կողմից էլ սահմանապահներ են կանգնած։ Բայց սահմանամերձ բնակավայրերում ապրող մարդկանց շրջանում անվտանգության հետ կապված վստահություն, բնականաբար, չկա։ Ու այդ բնակիչներից շատերն ուղղակի հեռանում են։ Առանց չափազանցնելու կարելի է նշել, որ սահմանամերձ բնակավայրերը կանգնած են դատարկվելու վտանգի առաջ։

Վտանգի զգացողությունը հատկապես սուր է, երբ Ադրբեջանը բացահայտ ցույց է տալիս, որ իրեն ոչ թե խաղաղության պայմանագիր է պետք, այլ նոր կապիտուլ յացիա։ Դրա համար էլ Բաքվից հայտարարություններ են հնչում, թե հայկական կողմը փորձում է որոշ կետեր պայմանագրից դուրս թողնել։ Դրան հետևում է ադրբեջանական պահանջների շարքը։ Ադրբեջանի ղեկավարությունը տևական ժամանակ է, ինչ ընդգծում է, թե խաղաղության պայմանագրի կնքման համար Հայաստանը պետք է փոխի իր Սահմանադրությունը։ Դրան զուգահեռ առաջ է տարվում ԵԱՀԿ Մինսկի խումբը լուծարելու հարցը։ Իսկ Ադրբեջանի նախագահի օգնական Հիքմեթ Հաջիևն ավելի հեռուն է գնում՝ հայտարարելով, թե սահմանափակումներ պետք է կիրառվեն Հայաստանի զինված ուժերի նկատմամբ։ Ու եթե նույնիսկ այս պահանջներն էլ Հայաստանը բավարարի, դրանց նոր պահանջներ են հետևելու։

Քանի որ բանակցություններն ընթանում են երկկողմ ձևաչափով՝ առանց միջնորդների, Ադրբեջանն իրեն ավելի ազատ է զգում և, տեսնելով ՀՀ իշխանությունների զիջողականությունը, փորձում է ճնշել այնքան, ինչքան հնարավոր է։ Մինչ այդ այլ ուղերձներ են հնչում արտաքին դերակատարների կողմից։ Ընդհանուր առմամբ, թե՛ Ռուսաստանից և թե՛ ԱՄՆ-ից խոսում են արցախցիների վերադարձն ապահովելու անհրաժեշտության մասին։ Ու ռուսական կողմն անգամ ակնարկում է նոյեմբերի 9-ի հայտարարության վերականգնման մասին, երբ նորից կգործարկվի Լաչինի միջանցքը, կապահովվի արցախցիների վերադարձը, և նրանց անվտանգության ապահովման համար պայմաններ կստեղծվեն։ Պատահական չէ նաև, որ ռուսական կողմը Ստեփանակերտում հյուպատոսություն բացելու նպատակներ ունի։

Իսկ ինչ վերաբերում է ԵԱՀԿ Մինսկի խմբի մյուս համանախագահող երկրին՝ Ֆրանսիային, ապա պարզ է, որ Փարիզն արցախահայության վերադարձի ու նրանց իրավունքների պաշտպանության կողմից է հանդես գալիս։ Նման շեշտադրումներ են արվում նաև ԵՄ պաշտոնյաների կողմից։ Ստացվում է, որ այս հարցում Արևմուտքի ու Ռուսաստանի մոտեցումները հանընկնում են։ Մնում է միայն թեմային ընթացք տրվի ու համապատասխան միջազգային մեխանիզմներ ստեղծվեն արցախահայերի իրավունքների վերականգնման համար։ Սակայն զարմանալին այն է, որ հայկական կողմից որևէ արձագանք չկա միջազգային խաղացողների այս հայտարարություններին։ ՀՀ իշխանությունները չեն ցանկանում ընդունել իրենց ուղղված գնդակի փոխանցումը ու շարունակում են ընդգծել, թե երկկողմ ձևաչափով բանակցություններն արդյունավետ են։ Ավելին, նրանք պնդում են, թե անիրատեսական են համարում Արցախ վերադարձը: Խոսուն փաստ է, այնպես չէ՞...

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Արմավիրում թմրանյութ է հայտնաբերվել (տեսանյութ) Mercedes-Benz մեքենաները կարելի է կառավարել Apple Watch-ի միջոցով Բերբոքն ու Բայրամովը քննարկել են Երևան-Բաքու կարգավորման գործընթացը Ինչ է կատարվել Շիրակի մարզի Դատախազության շենքի մոտ․ հայհոյանքներ, անպարկեշտ վերաբերմունք (տեսանյութ) Երվանդ Քոչարի «Ինքնադիմանկար» ստեղծագործությունը բնօրինակ է. ԿԳՄՍՆ ՌԴ-ն իրեն իրավունք է վերապահում զենք կիրառել այն երկրների օբյեկտների դեմ, որոնք թույլ են տալիս զենք օգտագործել ռուսական օբյեկտների դեմ. Պուտին Ադրբեջանը Հայաստանի հանձնած 4 գյուղում սահմանային ուղեկալներ կկառուցի «2 ամիս հիվանդանոցում էր, արդեն տանն է, տրամադրությունը լավ է». Լուիզա Ներսիսյանը՝ Հրանտ Թոխատյանի առողջական վիճակի մասին Ինչպես չսնանկանալ Սև ուրբաթին. 5 օգտակար խորհուրդ Եվրոպայի ադրբեջանական գազի գամբիտը լավ նորություն է Ռուսաստանի համար. Politico Ասում են, որ ես սպառել եմ ինձ, որ այստեղ եմ միայն փողի համար․ Ռոնալդուն պատասխանել է քննադատներին (տեսանյութ) Իրանի քաղաքացին ավտոցիստեռնով ընկել է Որոտան գետը Հայաստանում բնակվող յուրաքանչյուր 100 մարդուց 37-ը բնակվում է Երևան քաղաքում, 63-ը՝ մարզերում Ամիօ բանկի ավանդատուները կստանան Աբու Դաբի շքեղ ուղևորության հնարավորություն «Արարատ-Արմենիան» գլխավորեց մրցաշարային աղյուսակը ԶՊՄԿ-ն տարածաշրջանի ուշադրության կենտրոնում է Եթե Նեթանյահուն գա Կանադա, կձերբակալվի․ Թրյուդո Էլիտար շենքի շինհրապարակում «Shacman» մակնիշի բետոնախառնիչը կողաշրջվել է, վիրավnր կա․ Shamshyan Նախատեսվում է անցկացնել պահեստազորայինների վարժական հավաքներ․ ի՞նչ է հայտնի Մալթայում կայացել է ftNFT YoCerebrum Awards-ը. հայտնի են հաղթողները Սուսաննա Բունիաթյանը որոնվում է որպես անհետ կորած Նարեկ Զեյնալյանը մանդատը վայր դնելու դիմումը ներկայացրել է ԱԺ նախագահին Մարդկանց Բաքվի բանտում տանջում եք, որ ընտրություններից առաջ գերիների առողջության գնով 2 ձայն պոկեք․ Մամիջանյան Բաքուն «ադրբեջանական Երևան» միջոցառում է անցկացնելու COP29-ի շրջանակներում. Factor.am Ովքե՞ր և ինչքա՞ն հունվարից կվճարեն տրանսպորտից օգտվելիս (ինֆոգրաֆիկա) Մեր կյանքում լավ բաներ էլ կան, բայց դրանք կապված չեն այս իշխանության հետ․ Ավետիք Չալաբյան Հնդկաստանում արևային վահանակների տեղադրումը ռեկորդային է եղել Արդարության և հայրենասիրության ընկալումը պետք է սերմանել հենց դպրոցից․ Մհեր Ավետիսյան Ինչու պետք չէ սպասել Փրկիչ, այլ մեր վաղվա օրը կերտել ամենօրյա հետևողական աշխատանքով․ Ավետիք Չալաբյան Ի հակադրություն այս վարչախմբի պարտվողական օրակարգի` Հայաստանն ունի հստակ այլընտրանք. «Հայաքվե» Քանի՞ կոպեկի արժեք ունի պահանջատեր, քննադատ ու հարցասեր լինելու մասին նախարարի ազատականութենաթաթախ հորդորը ուսանողներին․ Մենուա Սողոմոնյան Բաքվի համաժողովն անցկացվում է այս վարչախմբի ջանքերով․ Մենուա Սողոմոնյան ԱՄՆ-ն Ուկրաինային ռազմական օգնության նոր փաթեթ կհատկացնի Հաջորդ տարվա գարնանից ԼՂ-ից տեղահանվածների աջակցությունը կնվազի ու կվերաբերվի կոնկրետ խմբերի 44-օրյայի մասնակիցը ոստիկանությանը հայտնել է, թե ինչ է թողել Արմավիրի աղբանոցում Մեսսիի և Ռոնալդուի ժամանակներն անցել են. Ռոդրի Վախենում ես՝ մի արա, անում ես՝ մի վախեցիր, իսկ եթե արել ես, մի ափսոսա․ Ռոմանոս Պետրոսյան Մենք չենք կարող տասնյակ հազարավոր մարդկանց կյանքը զոհել՝ Ղրիմը վերադարձնելու համար. Զելենսկի Կարմիր կամուրջը վերականգնվում է․ Տիգրան Ավինյան Մանկապարտեզներում բացառվում է անառողջ և անորակ սնունդը