Այսօր՝ 31 հոկտեմբերի 2024թ., 00:00
1USD = 486AMD
1EUR = 510.5AMD
1RUB = 7.9AMD

Որո՞նք են Հայաստանի հանքարդյունաբերության հանդեպ Ադրբեջանի հետևողական հարձակումների պատճառները. «Փաստ»

«Փաստ» օրաթերթը գրում է.

Ինչպես հայտնի է, 2024թ. առաջին ինն ամիսների տվյալներով, Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատը կրկին առաջին հարկատուն է և, երրորդ եռամսյակի տվյալներով, ավելի քան 30 միլիարդ դրամ հարկով գերազանցել է իր իսկ անցյալ տարվա նույն ժամանակաշրջանի ցուցանիշը։ Տրամաբանական հարց կարող է առաջանալ՝ ինչո՞վ է պայմանավորված նման աճը։

«Հանքարդյունաբերությունը ցիկլիկ բիզնես է, և հարկային վճարումները, ընկերության շահույթը կարող են կախված լինել ամենատարբեր հանգամանքներից՝ մետաղի համաշխարհային գներից, այդ շրջանի արդյունահանման առանձնահատկություններից, նաև վարչարարությունից։ Տվյալ պարագայում, այս ամենի համադրությունն է»,-«Փաստի» հետ զրույցում ասում է ԶՊՄԿ գլխավոր տնօրենի առաջին տեղակալ, Հայաստանի հանքագործների և մետալուրգների միության նախագահ Վարդան Ջհանյանը:

Այն հարցին, թե արդյոք դրանո՞վ է պայմանավորված նաև, որ վերջին 10 տարում ԶՊՄԿ-ն առաջին հարկատուն է եղել միայն 4 տարի, որից 3-ը վերջին երեք տարին է, և այն, թե արդյո՞ք վերջին տարիներին վարչարարության բարելավումն էլ է դեր խաղացել, մեր զրուցակիցը պատասխանում է. «Ինչպես ասացի, դա հանգամանքների համադրություն է։ Իհարկե, վարչարարությունը դեր ունի, բայց նաև վերջին տարիներին մետաղի գների աճն ունի իր զգալի դերը»: Հետաքրքրվում ենք՝ այս միտումը քանի՞ տարի կպահպանվի։ Հաշվի առնելով մետաղների պահանջարկը՝ երկիրը հանքարդյունաբերության ոլորտից տնտեսական առումով կարո՞ղ է ավելի մեծ դերակատարում ակնկալել։

«Համաշխարհային տնտեսության կանաչ վերափոխման հետ մետաղների պահանջարկը շուկայում հավանաբար կպահպանվի, թեև դա նույնպես կախված է տարբեր հանգամանքներից, այդ թվում՝ համաշխարհային տնտեսական զարգացումից, կայունությունից, որքան արագ է զարգացումը, այնքան մետաղների պահանջարկը մեծանում է։ Բայց նաև ամեն հանքավայր ունի իր առանձնահատկությունները՝ կախված արդյունահանման որակից և ծավալից, հանքաքարի պարունակության փոփոխությունից, այնպես որ կանխատեսում անելը բավական բարդ է։ Ինչ վերաբերում է ոլորտին ընդհանրապես, ապա ոլորտը Հայաստանում բավական փոքր է։

Տեսեք, հարկատուների առաջին քսանյակում միայն ԶՊՄԿ-ն է, իսկ դա նույնիսկ ոլորտին անծանոթ մարդու համար պարզ է դարձնում, որ Հայաստանում, հակառակ տարածված համոզման, հանքարդյունաբերության ոլորտի նույնիսկ միջին չափի ընկերությունները շատ քիչ են։ ԶՊՄԿ-ի նման ևս մեկ-երկու հանքային պրոյեկտ զգալիորեն կփոխեր տնտեսության վճակը»,-ասում է Ջհանյանը։ Օրինակ՝ եթե Ամուլսարը հիմա շահագործվեր, կարո՞ղ էր հարկատուների առաջին տասնյակում լինե՞լ։ «Հաշվի առնելով ոսկու համաշխարհային աննախադեպ բարձր գները, կարծում եմ՝ նույնիսկ առաջին եռյակում կարող էր լինել։ Ընդ որում, ի տարբերություն շատ այլ ոլորտների, հանքարդյունաբերության հարկերի առյուծի բաժինը ռոյալթիներն ու շահութահարկն է»,-նշում է Հայաստանի հանքագործների և մետալուրգների միության նախագահը:

Կա տեսակետ, որ Հայաստանի հանքարդյունաբերությունը աճի տեղ ունի, բայց մենք դրանից չենք օգտվում: Վարդան Ջհանյանն ասում է, որ վերջերս կայացած Mining Armeniа միջազգային ֆորումի գրեթե բոլոր քննարկումները հենց այդ խնդրի շուրջ էին. «Ընդ որում՝ Հայաստանի զգալի պոտենցիալից խոսում էին թե՛ հայաստանյան մասնագետները, ակադեմիական շրջանակները, թե՛ արտերկրյա փորձագետները։ Այո, Հայաստանը վստահաբար զգալի պոտենցիալ ունի և այդ պոտենցիալը պետք է օգտագործել՝ նոր ներդրումներ ներգրավելով, նոր ծրագրերով, եղած ծրագրերի ընդլայնումով»։ Փաստացի, ստացվում է, որ Ադրբեջանը նաև այդ պոտենցիալից անհանգստանալով է արշավ սկսել Հայաստանի՝ մեր զրուցակցի գնահատմամբ՝ նույնիսկ ոչ շատ մեծ հանքարդյունաբերության ոլորտի դեմ։

«Վստահ եմ՝ այո։ Ոլորտն, այո, մեծ չէ, բայց նույնիսկ այս ծավալներով Հայաստանի տնտեսության գլխավոր հենարաններից է, ու բացի այդ, աճի պոտենցիալը, հետևաբար նաև՝ ազդեցության պոտենցիալը մեծ է, ու դա է Հայաստանի հանքարդյունաբերության հանդեպ նման հետևողական հարձակումների պատճառը»,-ասում է Վարդան Ջհանյանը։

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

«Ինտեր»-ը խոշոր հաշվով հաղթել է «Էմպոլի»-ին. Մխիթարյանը մասնակցել է խաղին 11 տարի անց․ Վրաստանը փորձում է պահպանել իր սուբյեկտայնությունը՝ հետևելով Սերժ Սարգսյանի օրինակին Հս. Կորեան միջմայրցամաքային բալիստիկ հրթիռ է փորձարկել. Տոկիոն, Վաշինգտոնը և Սեուլը դատապարտել են Բոլորս գիտենք, թե ինչի է բերելու այս իշխանության մնալը. ընթացքը չփոխվելու դեպքում մենք մի պահից մեր հայրենիքում անելիք չենք ունենալու. Վահե Հովհաննիսյան Մոտ ապագայում խաղաղության պայմանագրի այդ 1-2 ձևակերպումների շուրջ էլ համաձայնության կգանք և այն պատրաստ կլինի ստորագրման. Արարատ Միրզոյան Խնայողությունների միջազգային օրը 100 տարեկան է Մեզ համար ռազմավարական առաջնահերթություն է մնում մատուցվող ծառայությունների որակի շարունակական բարելավումը Պարտվելու դեպքում իշխանությունը կարող է հայտարարել ռազմական դրություն և չեղարկել ընտրությունների արդյունքները. Չալաբյան Երեկ մամլո ասուլիս էինք հրավիրել, որտեղ ներկայացրեցինք իմ բազմաչարչար քրեական գործով վերջին զարգացումները․ Ավետիք Չալաբյան Մի շարք հասցեներում ջուր չի լինի Երբ տնտեսական ռիսկերը գնալով մեծանում են, իսկ Հայաստանի իշխանությունները «թիթեռ են նկարում». «Փաստ» Տոտալ իշխանազավթման օրավուր մեծացող ախորժակը. «Փաստ» «Տնտեսության իրական հատվածը պերմանենտ խորացող խնդիրների առաջ է կանգնած». «Փաստ» Կոնվերս Բանկը Կենտրոնական դեպոզիտարիայի Most Progressive Member of the Depositary system առաջին մրցանակակիրն է Պայքար երկրաքանդության դեմ. մանդատներն ու տարբեր իրականությունների նրբերանգները. «Փաստ» Գիտությունը՝ արվեստի լեզվով. Կապի թանգարանում կայացավ Գիտության շաբաթվա մրցանակաբաշխություն Հերթը սահմանամերձ գյուղերինն է. ովքե՞ր կմիանան նախաձեռնությանը. «Փաստ» Որո՞նք են Հայաստանի հանքարդյունաբերության հանդեպ Ադրբեջանի հետևողական հարձակումների պատճառները. «Փաստ» «Երրորդ ուժի» հարթակ՝ փակ դռների հետևում. «Փաստ» Սննդամթերքի արտադրության ոլորտում վճարված հարկերի մոտ 50 տոկոսը բաժին է ընկնում երեք կազմակերպության. «Փաստ» Ապրիլյանից հետո Սերժ Սարգսյանը մերժեց Բաքվի «Քաղաքակրթությունների ֆորումի» մասնակցությունը,իսկ Նիկոլը՝ հանում է ՀՀ թեկնածությունն հօգուտ Ադրբեջանի․ Էդուարդ Շարմազանով ՀԱՊԿ պետությունների ղեկավարները կհանդիպեն Աստանայում Գեղարքունիքում կասեցվել է մանրաձկան գործարանի ապօրինի ջրառը. ԲԸՏՄ Rolls-Royce-ը ներկայացրել է բացառիկ Phantom (լուսանկարներ) Փաշինյան-Ալիև շփումներն օգուտ են տալիս, մենք դրական ենք գնահատում այդ հանդիպումները. Արայիկ Հարությունյան Սիրուշոն հրապարակել է իր և Խորեն Աբրահամյանի լուսանկարը Վարչապետի աշխատակազմին հատկացվող բյուջեն կնվազի 2,5 տոկոսով Դիլիջանում ավտոտնակ է պայթել. կասկածյալը տիրոջ հարևանն է Ոսկու գինը պատմության մեջ առաջին անգամ գերազանցել է 1 ունցիայի համար 2,800 դոլարը Ուկրաինան պետք է hարվшծի, եթե հյուսիսկորեական զnրքերը հատեն սահմանը. Բայդեն Բարեկարգվող Ավան «Ինտեր»-ը նոր կետ է ավելացրել Մխիթարյանի պայմանագրում Իսրայելի նախագահը կմեկնի Բաքու՝ ամրապնդելու տարածաշրջանային համագործակցությունը ️«Սրբազան պայքարի» կողմից իշխանափոխության հասնելու հստակ տրամաբանություն չենք տեսնում. Չալաբյան Անչափահասին առևանգել են՝ ամուսնության նպատակով Խնդրի լուծումն առաջարկում են, լրացուցիչ գումար չի ծախսվելու, բայց պետական մարմինները չեն կատարում Գյումրիում իրադարձությունները պայմանավորված են մոտալուտ խորհրդարանական ընտրություններով, իշխանությունները փորձում են քաղաքը վերահսկելի դարձնել. Համբարյան ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն մտահոգված է ԼՂ-ում մշակութային արժեքների ոչնչացման մասին ստացվող զեկույցներով. ՀայաՔվե Օդի ջերմաստիճանը կբարձրանա ևս 1-2 աստիճանով Վթար՝ Արարատի մարզում. կա 5 վիրավոր