Հայաստանի տնտեսության զարգացման «արագացված» տարբերակն այլընտրանք չունի
«Ի-վի Քոնսալթինգ» գործարար խորհրդատվական ընկերությունը իր հետազոտական թևը հանդիսացող «Տնտեսություն և արժեքներ» հետազոտական կենտրոնի միջոցով պատրաստել է Հայաստանի ազգային մրցունակության թվով յոթերորդ տարեկան զեկույցը «Աշխատատեղերի ապագան Հայաստանում» խորագրով: Հրապարակված ուսումնասիրությունում նշվում է, որ գործազրկության, միգրացիայի և ներառականության առանցքային մարտահրավերները հասցեագրելու համար անհրաժեշտ է թիրախավորել ՀՆԱ-ի աճի ավելի բարձր տեմպ: Մյուս կողմից, Հայաստանում ավելի արագ և ներառական տնտեսական աճ ապահովելու համար անհրաժեշտ է զբաղվածության ընդլայնում: «Այլապես գործազրկության բարձր մակարդակը և աշխատանքային միգրացիան մեր երկրի համար դարձել են խրոնիկ մարտահրավերներ և հանգեցրել աշխատանքային ռեսուրսների էական կրճատման, ինչի արդյունքում 2017-ին շուրջ 560 հազար աշխատունակ ՀՀ քաղաքացի չի մասնակցել երկրում տնտեսական արժեքի ստեղծմանը, և ՀՀ-ում մոտ 55%-ով պակաս համախառն ավելացված արժեք է թողարկվել»:
Զեկույցում դիտարկվել է տնտեսական զարգացման ու աշխատատեղերի աճի երեք սցենար՝ իներցիոն, արագացված և բեկումնային: Առաջին՝ իներցիոն աճի սցենարը դիտարկվել է զարգացած և զարգացող տնտեսությունների միջև արտադրողականության երկարաժամկետ աճի տրամաբանության մեջ: Արագացված աճի սցենարը՝ Հայաստանի տնտեսական աճի տեմպը կարող է համապատասխանել համադրելի տնտեսությունների վերջին շրջանի բարձր աճի ժամանակահատվածի տեմպերին:
Երրորդ՝ բեկումնային սցենարը չի դիտարկվել՝ ելնելով անորոշության բարձր մակարդակից: Բայց ներկայացվել է արագ տեխնոլոգիական զարգացումների հնարավոր հետևանքների բնութագրման միջոցով, որոնք կարող են էապես վերափոխել տնտեսության ճյուղերն ու աշխատաշուկաները:
Իներցիոն աճի սցենարը ենթադրում է տնտեսության զարգացման եղած տեմպերի շարունակում, ինչը Հայաստանում զգալի թվով աշխատատեղերի ստեղծում չի նախատեսում, գործազրկության մարտահրավերը թողնելով չլուծված նույնիսկ 2030-ին:
Արագացված աճի սցենարը, համաձայն ուսումնասիրության հեղինակների, բերելու է կառուցվածքային գործազրկության վերացման, գործազրկության մակարդակի նվազման, կնվազի մեկ տասնամյակում՝ հասնելով համարյա գործազրկության բնական մակարդակի: Բայց այս սցենարի ապահովման համար անհրաժեշտ է առաջիկա տասնամյակում ՀՆԱ-ի առնվազն 7-7.5% հաստատուն տարեկան աճ: Երկու սցենարն էլ տնտեսության կառուցվածքային վերափոխում են ենթադրում: Հայաստանում արագացված տնտեսական աճի հիմնական շարժիչ ուժերը կլինեն արդյունաբերության և ծառայությունների ոլորտները: Արդյունքում աշխատատեղերի թվի անկում է կանխատեսվում գյուղատնտեսության և հանքարդյունաբերության ոլորտներում, ավելացում՝ ծառայությունների, վերամշակող արդյունաբերության և շինարարության ոլորտներում:
Համաձայն ուսումնասիրության՝ Հայաստանում առկա է էական խզում աշխատուժի որակավորման, կրթական համակարգի առաջարկի և աշխատաշուկայի պահանջների միջև: Կատարված հարցումները ցույց են տվել, որ արդեն 2024-ին հայաստանյան ձեռնարկություններում աշխատանքների շուրջ 45%-ը կիրականացվեն մեքենաների գործածմամբ: Այդ դեպքում նորաստեղծ ծառայություններն ու ապրանքները պահանջում են նոր հմտություններ ու որակավորում, որոնք այս փուլում հայկական կրթական հաստատությունները բավարար չափով չեն տրամադրում:
2030թ. աշխատուժի միայն 27%-ը կլինեն աշխատաշուկա նոր մուտք գործողներ: Ամենամեծ մասնաբաժինը կկազմեն այս փուլում կրթության ցիկլն ավարտածները:
Ապագա աշխատատեղերի պահանջը բավարարելու համար այս աշխատուժն անհրաժեշտություն կունենա վերավորակավորման: Այդ համատեքստում ուսումնասիրողները գտնում են, որ անհրաժեշտ է լայնածավալ ներդրումներ կատարել մեր կրթության ոլորտում՝ աշխատատեղերի վերափոխվող պահանջները բավարարելու, ներառականություն ապահովելու, կրթության որակը բարձրացնելու և մարդկանց ապագայի աշխատատեղերը պատրաստելու նպատակով:
Տնտեսական կառուցվածքի համաշխարհային վերափոխումների և տեխնոլոգիական զարգացումների արդյունքում աշխատանքների պահանջները արագորեն փոխվում են, և դրան զուգահեռ մեծանում է ապագայում աշխատուժի կարիքի հետ կապված անորոշությունը: Անընդհատ և արագ փոփոխություններին շարունակաբար հարմարվելու ունակությունը մեծապես կախված է լինելու նոր գիտելիքներ, հմտություններ և կարողություններ արագ ձեռք բերելու ներուժից: Հետևաբար, Հայաստանը պետք է ձգտի դառնալ արագ սովորողների երկիր և այս տեսլականով առաջնորդվի ծավալվող համաշխարհային անորոշությունների պայմաններում: Դրա համար մեր կրթական համակարգում առանցքային պետք է դառնան շարունակական փորձարկումների վրա հիմնված էվոլյուցիոն մոտեցումները և պիլոտային ծրագրերի, փորձարկումների, ուսումնառության և փոփոխությունների միջոցով մոտեցումների բազմազանության ստեղծումը՝ հիմնված գիտելիքների առաջխաղացման վրա:
Փաստորեն, Հայաստանի տնտեսության զարգացման համար իներցիոն աճի սցենարը ոչ մի դեպքում չի բավարարում: Դա համարյա թե կնշանակի, որ երկիրը ապագա չունի և դուրս է մնալու աշխարհի վերոնշյալ զարգացումներից, հանդիսանալով որպես երրորդ աշխարհի երկիր: Չհաշված այն կարևորագույն հանգամանքը, որ պատերազմական իրավիճակում գտնվող երկիր ենք ու աշխարհագրական ինչ տարածաշրջանում: Բեկումնային աճի սցենարը այն աստիճանի է հեռու մեզանից, որ անգամ ուսումնասիրողները դրանում շատ չեն խորացել: Դրա հավանականությունը խիստ փոքր է: Հետևաբար, մեզ այլընտրանք չի մնում, բացի, թերևս, արագացված աճի սցենարից, ինչի համար, սակայն, ինչպես նկատում են ուսումնասիրության հեղինակները, անհրաժեշտ է առնվազն 10 տարի տարեկան 7-7.5%-անոց տնտեսական աճ ունենալ: Ավելի համեստ ու իրատեսական, քան նախատեսում է վարչապետ Փաշինյանը: Սա արդեն առավելապես պայմանավորված է կառավարող թիմի պրոֆեսիոնալիզմով ու ընթացող համաշխարհային զարգացումների տեղեկացվածության մակարդակով (որ դարձյալ պրոֆեսիոնալիզմ է) ու դրանց համահունչ քաղաքականության իրականացումով և ոչ թե ոլորտների՝ ըստ ճաշակի ու ըստ նախասիրությունների տնօրինումից:
Очередная «шустрость» свалить на других собственные ошибки: «Паст» 
Даст ли ход «папкам», или удовлетворится увольнением? «Паст» 
В списке основных налогоплательщиков также есть грузоперевозчики: «Паст» 
Уголовное преследование в отношении предпринимателей продолжается: «Паст» 
Юнибанк первым в Армении выпустил субординированные облигации 
Как не разориться в Черную пятницу: 5 полезных советов 
Ожидать эскалации нужно всегда: Алексей Анпилогов 
Армения – лидер среди стран СНГ по дороговизне услуг заведений общепита 
МИД Армении прокомментировал заявление посла США в Баку об управлении трансграничными водными ресурсами 
Бельгийские политики и парламентарии направили заявление правительствам Азербайджана и Бельгии 
Мы призываем Азербайджан и Армению не упустить эту историческую возможность: Хакан Фидан 
Армянские борцы завоевали одну серебряную и две бронзовые медали на Чемпионате мира по борьбе среди военнослужащих 
Россия впервые нанесла удар по военному объекту Украины новейшей баллистической ракетой «Орешник» с гиперзвуковой боевой частью 
Дети Фонда «Музыка во имя будущего» посетили IDBank 
Юнибанк первым в Армении выпустил субординированные облигации 
В Армении сократят помощь для арцахских беженцев 
Армянский предприниматель строит новую канатную дорогу на горной вершине Крыма 
Ованес Чрагян из города Армавир стал победителем Первенства мира по универсальному бою 
Примечательное предложение: физические лица могут получить грант в размере 1 миллиона, а общественные организации – в размере 3 миллионов российских рублей: «Паст»
Авантюризм кадровых движений: «Паст»
Нынешняя власть Армении - факелоносец антиармянской повестки дня: «Паст»
Палата депутатов Люксембурга потребовала от Баку немедленного освобождения незаконно заключенных лиц 
Как собираются лишить эту власть возможности получить мандат в будущем? «Паст» 
«В стране существует большая коррупция, во главе которой стоит Никол Пашинян»: «Паст»
Концерт к 155-летию со дня рождения Комитаса прошел в Краснодарской филармонии им. Пономаренко 
НС Армении ратифицировал соглашение о свободной торговле между ЕАЭС и Ираном 
Арпине Саркисян будет назначена главой МВД РА 
ЕС направит в Грузию "политическую миссию" 
Компания Ucom запустила сеть 5G в еще 11 городах 
ЧЕ: Результаты армянских шахматистов 
Программа «Здоровая Евразия» вызвала большой интерес на MedMeet 2024 
Азербайджанцы стали настоящей головной болью в России։ «Паст»
Принесет ли Армении какую-либо пользу членство в Римском статуте? «Паст»
Эксклюзивная платформа для сферы туризма: «Паст»
Скажешь, чтобы и он написал заявление: «Вотсапские увольнения» будут продолжительными: «Паст»
Находясь ниже плинтуса говорят о «плинтусном» рейтинге: «Паст»
Компания Ucom запустила сеть 5G в еще 11 городах
Компания UPay присоединилась к инфраструктуре Open QR компании Idram 
Бесплатная карта Mastercard и 10% idcoin за безналичные покупки. IDBank 
В Ереване подведены итоги 19-й ежегодной Международной олимпиады по микроэлектронике
