Գնաճը առաջիկայում միանշանակ կպահպանվի. Նաիրի Սարգսյան
Թեև վիճակագրական տվյալներով գնաճը նախապես սահմանված՝ 4 %-ի, այսինքն՝ նորմայի սահմաններում է, սակայն, եթե այն դիտարկում ենք առանձին ապրանքատեսակների գծով, ապա կան այնպիսիք, որոնց գինը աճել է 50%-ից ավելի: Մասնավորապես` ձեթի, շաքարավազի գները աննախադեպ աճ են գրացել:
«Աուդիտորների պալատի» նախագահ Նաիրի Սարգսյանի դիտարկմամբ գնաճի առաջացման հիմնական պատճառը առաջարկով պայմանավորված գործոնն է: Եվ քանի որ Հայաստանը բավական ուղղություններով համարվում է ապրանք ներկրող երկիր, ապա արտարժույթի թանկացումը չէր կարող իր ազդեցությունը չունենալ գնաճի վրա:
«Այս երևույթը տնտեսագիտական լեզվով անվանում ենք առաջարկի գործոնով պայմանավորված գնաճ: Եվ, քանի որ ներկրման ինքնարժեքը թանկացավ, բնականաբար, վաճառքի գինը և սպետք է թանկանար շուկայում: Իմ խորին համոզմամբ երկրորդ կարևորագույն պայմանը մոնոպոլյաների դաշտում առաջացած գնաճն է: Օրինակ՝ եթե վերցնենք շաքարավազը, որը գաղտնիք չէ, որ մոնոպոլյա է, ուստի հեշտ կառավարելի ոլորտ է: Բացի այդ, լայն սպառում ունեցող ապրանքների գնաճը ձեռնտու է նաև պետությանը, քանի որ այն ազդեցություն է ունենում ՀՆԱ-ի վրա:
Այդ հանգամանքը իշխանությունները կարող են օգտագործել և ասել, որ ՀՆԱ-ի անկումը ոչ թե երկնիշ է եղել, այլ՝ 9 %-ի սահմաններում: Ի դեպ, այն ազդում է նաև պետբյուջե հավաքագրվող հարկերի վրա, քանի որ նախորդ ներկրումները, եթե ավելի բարձր գնով են վաճառվում շուկայում, բնականաբար, ավելի շատ հարկեր պետք է գեներացնեն:
Այսինքն՝ մոնոպոլ դաշտում պետության միջամտության կուլիսային պայմանավորվածության շրջանակներում իրականացվող գնաճը կհանգեցնի և՛ ՀՆԱ-ի, և՛ հարկերի ավելացման: Ինչ վերաաբերում է գնաճի զսպմանը, ապա քայլերից մեկը ԿԲ-ի կողմից իրականացված՝ վերաֆինասավորման տոկոսադրույքի բարձրացումն է, որը թեև դասական, դասագրքային մեխանիզմ է, սակայն այս դեպքում որևէ ազդեցություն չի կարող ունենալ, քանի որ գնաճը պայմանավորված չէր պահանջարկի գործոններով: Ուստի վերաֆինանսավորման տոկոսադրույքի բարձրացումը, փաստացի, որևէ ազդեցություն չի կարող ունենալ գնաճի վրա»,- ասաց Ն. Սարգսյանը:
Խոսելով փոխարժեքի բարձրացման վրա ազդող գործոնների մասին, տնտեսագետը նշեց, որ դրանք բավական շատ են: Դրանցից են նաև գործընկեր երկրների համեմատ տնտեսության զարգացման արագությունը, կապիտալ հոսքերը և առևտրային հարաբերակցությունը, այն առումով, թե՝ Հայաստանն ավելի շատ ներմուծող, թե՞ արտահանող երկիր է: Ն. Սարգսյանի, դիտարկմամբ, սակայն, այստեղ ևս օբյեկտիվ գործոնները ստորադասվում են սուբյեկտիվ գործոններին:
«Հայաստանի համար արտարժույթի կարգավորման տեսանկյունից մեծ չէ տարբերությունը, թե արտադրանքի արտահանման ծավալների մեծացման արդյունքում ենք արտարժույթի ներհոսք ունենո՞ւմ, արտագնա աշխատանքի մեկնածների ուղարկած տրանսֆերտային գումարների՞, թե՞ տուրիզմի: Դրանք քանակից կախված նույն ազդեցությունն են ունենում, բայց այս առումով ևս կան սուբյեկտիվ գործոններ և կուլիսային պայմանավորվածություններ, որոնց արդյունքում արտարժույթի դրույքաչափի բարձրացում տեղի ունեցավ: Ուստի, ոչ օբյեկտիվ պատճառներից մեկը, որը դասագրքային մոտեցում չէ, ես համարում եմ, օրինակ, դիլլերների մի խմբի կողմից արտարժույթի շուկայում տատանում առաջացնելը, որի հետևանքով շուկան միանգամից ցնցումների ենթարկվեց:
Դա կարող է իրականացվել և՛ իշխանությունների, և՛ կառավարության կողմից, բայց դա չէ էականը: Մյուսը դա իշխանությունների կողմից վարած քաղաքականությունն է, որի արդյունքում ոչ միայն բանկերից, այլև Հայաստանի տնտեսությունից բավական արտարժույթ արտահոսեց: Մարդիկ սկսել են իրենց կապիտալը դուրս հանել, որի պատճառներից կարող են լինել, քաղաքական հետապնդման ենթարկելը, հարկային անհարկի քրեական գործերի հարուցումը, ապօրինի գույքի բռնագանձման մասին օրենքի ընդունումը, գույքահարկի բարձրացման մասին օրենքի ընդունումը, ինչպես նաևՀայաստանի հետագա անկանխատեսելի ապագան: Երբ մեկ օրում Արցախի տարածքներ են անցնում ուրիշի տիրապետության տակ, ապա որևէ երաշխիք չկա, որ վաղը նույնը տեղի չի ունենա Հայաստանում:
Ուստի, մարդիկ դուրս բերելով արտարժույթը երկրից իրենց ապահովագրում են, ինչի արդյունքում տեղի է ունենում կապիտալի արտահոսք, որը, բնականաբար, իր ազդեցությունը պետք է ունենար: Մշուշոտ ապագայի պայմաններում հասարակության վարքագիծը ևս կարող է ազդել արտարժույթի տատանման վրա: Այսօրինակ պատճառների բազմազանության արդյունքում տեղի ունեցավ դրամի արժեզրկում և իմ համոզմամաբ արժևորման միտում չկա և չի էլ լինի տեսանելի ապագայում: Այսինքն՝ լավագույն կանխատեսումը, որը կարող ենք ունենալ ներկա մակարդակում դրամի կայունացումն է դոլարի համաեմատ ներկայիս՝ 525 դրամի շրջանակներում, կամ դրա աճը մինչև 550 դրամ: Ուստի, գնաճը, որը պայմանավորված է առաջարկի գործոններով և փոխարժեքի տատանմամբ, միանշանակ կպահպանվի նաև առաջիկայում»,- ասաց Ն. Սարգսյանը:
Արմինե Գրիգորյան
Известно, сколько азербайджанцев поселилось в Арцахе 
Единственным противоядием от хаоса и неразберихи, созданных правительством, является ясность; подразделения с амбициями политического и государственного управления должны быть преобразованы, чтобы стать ясными. Ваге Оганесян 
TikTok запретит пользователям младше 18 лет использовать «фильтры красоты». 
Оливье Жиру выставил свою футболку на аукцион, чтобы поддержать армян 
Мэрия не имеет права заставлять пассажиров платить за транспорт лишь 100-драмовыми монетами: Грайр Камендатян 
Америабанк назван лучшим банком Армении в сфере недвижимости по версии Euromoney
Захарова прокомментировала информацию о планах Греции поставить Армении российские С-300 
София Баграмян стала победительницей ЧМ по шахматам среди девочек до 8 лет 
Шер объявила о завершении карьеры после 60 лет на сцене 
Путин пригласил руководителей стран ОДКБ принять участие в Параде Победы в Москве 
В Эчмиадзине на поклонение верующим будет вынесено Копье Лонгина 
ОДКБ не должна была воевать за Ереван в Карабахе: Владимир Путин 
Ираклия Кобахидзе утвердили на пост премьера Грузии 
Ардшинбанк направляет 120 млн. драм во Всеармянский фонд «Айастан» 
И ожидаете, что они не будут защищать свои кресла зубами? «Паст» 
Грузинский оппозиционный лидер сделал некорректные высказывания об армянах: «Паст» 
Ваан Керобян продал menu. am: «Паст» 
«Никол Пашинян не может развивать страну: он не руководитель, не правитель, и никогда таким не был»: «Паст» 
Своеобразное «продолжение» COP29 уже в Армении: опять продолжают лить воду на мельницу Азербайджана: «Паст» 
Без Сюника не может быть Армении: Хачик Асрян 
Idram теперь доступен на Wildberries! 
Байден отказался отвечать на вопрос, начал ли уже Трамп новую торговую войну 
ВОЗ надеется на достижение мира в секторе Газа после соглашения по Ливану 
Во многих населенных пунктах Армении идет снег 
США раскручивают прозападные партии в Армении – СВР России 
Скидка 80% на обслуживание Travel Card перед Черной пятницей
В Краснодаре прошел Международный фестиваль армянского творчества «Назани» 
Мгновенный idcoin к Черной пятнице
Вышедшая в свет новая монография академика Рубена Сафрастяна анализирует программы геноцида в Османской империи в 1876-1915 гг. 
По просьбе Армении саммит ЕАЭС пройдет 25 декабря в Санкт-Петербурге: Юрий Ушаков 
Самый старый мужчина в мире родился в год, когда затонул «Титаник» и умер в возрасте 112 лет 
ВТБ (Армения) снижает ставки по кредитам для малого бизнеса
Цена нефти Brent стабилизировалась у $72,9 за баррель 
Иран приветствует соглашение о прекращении огня между Ливаном и Израилем 
«Аэрофлот» начал увольнения из-за проблем с обслуживанием самолетов 
Сколько граждан РА, обучающихся за рубежом в последние годы, получили отсрочку от призыва на обязательную военную службу? «Паст» 
Почему вся система международного права оказалась в крайне уязвимом и нестабильном состоянии? «Паст» 
Между Николом Пашиняном и Араратом Мирзояном «пробежала черная кошка»? «Паст» 
Своеобразная «концепция» «борьбы» с преступностью: «Паст» 
Ucom и Sunchild установили солнечную электростанцию в селе Малишка
