Հարկերի հավաքագրման աճը տեղի է ունենում բնակչության աղքատացման հաշվին
Իշխանությունը խոսում է հարկերի հավաքագրման գոհացուցիչ ցուցանիշների մասին, մինչդեռ չի խոստովանում, որ բարձր տոկոսները հիմնականում գնաճի արդյունք են, այսինքն բյոջեն համալրվել է ավելի մեծ գումարով՝ բնակչության աղքատացման հաշվին, այնպես, ինչպես բնօգտագործման վճարի ու բնապահպանական հարկի ավելի շատ հավաքագրումը վկայում է ընդերքի անխնա շահագործման մասին։
2021 թվականը հանդիսանում է հետճգնաժամային տարի և դրանով պայմանավորված թռիչքաձև աճ քիչ հավանական է։ Այնուամենայիվ, գործող իշխանություններն առիթը բաց չեն թողնում հայտարարելու աննախադեպ ցուցանիշների մասին, մասնավորապես՝ հարկերի հավաքագրման մասով։ Նույնիսկ վարչապետի պաշտոնակատարը հայտարարեց, թե եկամուտների հավաքագրման մասով մեծ խնդիրներ չունեն, իրենց ամենամեծ խնդիրը ծախսերի արդյունավետ կատարումն է։
Հետաքրքիր է, որ հարկերի հավաքագրման խնդիր չունենալու մասին հայտարարող իշխանությունն այս տարվա 5 ամիսների ընթացքում պետական պարտքը ավելացրել է 850,5 մլն դոլարով։ Տրամաբանական հարց է ծագում, եթե ամեն ինչ այդքան լավ է, ինչո՞ւ են իշխանությունները մեծ պարտք վերցնում։
Իրականում հարկերի հավաքագրման աննախադեպ կամ բարձր ցուցանիշներ չունենք հաշվի առնելով սոցիալ-տնտեսական իրավիճակը։
ՊԵԿ-ի հրապարակած տվյալներով՝ 2021 թվականի հունվար-մայիս ամիսներին ՀՀ պետական բյուջե հաշվեգրված հարկային եկամուտներ և պետական տուրք են հավագագրվել շուրջ 618,3 մլրդ դրամ, որը նախորդ տարվա համեմատ ավելի է 34,7 մլրդ դրամով կամ 5,9 տոկոսով։ Սա այն դեպքում, երբ այս նույն ժամանակահատվածում ապրանքների գները աճել են 5,5 տոկոսով, իսկ տնտեսական ակտիվությունը կազմել է 4,3 տոկոս։
Առհասարակ բարձր գների դեպքում պետական բյուջե ավելի շատ հարկ է մուտքագրվում, սակայն հավաքագրված հարկային եկամուտների գնողունակությունը ավելի ցածր է։ Այսինքն՝ այս տարի պետական բյուջե հավաքագրված 1 մլն դրամով ավելի քիչ ապրանքներ կարելի է գնել, քան անցած տարի։ Հատկապես առաջին անհրաժեշտության ապրանքների՝ ձեթ, շաքարավազ, ձու և այլնի, գների երկնիշ աճն ապահովում է պետական բյուջեի համար մեծ մուտքերի հաշիվ հայ սպառողների եկամուտների նվազման։ Ի հաշիվ հասարակության աղքատացման պետական բյուջեի մուտքերի աճը չի կարող է դիտվել որպես ձեռքբերում և զարգացում։
Գնաճի հաշվին պետական բյուջեի մուտքերի աճը հիմնավորվում է ավելացված արժեքի հարկի հավաքագրումներով, մասնավորապես՝ 2021 թվականի հունվար-մայիս ամիսներին նախորդ տարվա համեմատ հավաքագրվել է 17,3 մլրդ դրամով կամ 9,5 տոկոսով ավելի շատ ավելացված արժեքի հարկ։
Ուշագրավ է, որ բիզնեսի արդյունավետությունը բնութագրող շահութահարկից հավաքագրվող մուտքերը նվազել են 2,8 մլրդ դրամով կամ 3 տոկոսով։ Սա կանխատեսելի էր, հաշվի առնելով անցած տարվա 7,4 տոկոս մեծ անկումը։ Շրջանառության հարկից մուտքերի նվազումը վկայում է, որ փոքր և միջին բիզնեսի շրջանառության ծավալները նախորդ տարվա համեմատ նվազել են, այսինքն՝ նրանց դեպքում ճգնաժամային իրավիճակը պահպանվում է։
Վերջին տարիների ընթացքումալկոհոլային խմիչքների, ծխախոտի ակցիզային հարկի դրույքաչափերի տարեկան նույնիսկ 10 տոկոս աճի պայմաններումայս ուղղությամբ մուտքերը նվազել են 7,9 մլրդ դրամով կամ 18,4 տոկոսով։
2021 թվականի ընթացքում շարունակվում է գերշահագործվել Հայաստանի ընդերքը, մասմավորապես՝այս տարվա 5 ամիսների ընթացքում բնապահպանական հարկից և բնօգտագործման վճարից մուտքերը ավելացել են 2,4 մլրդ դրամով կամ 13,5 տոկոսով։
Իշխանությունների հայտարարած աշխատատեղերի ուռճացված թվերի մասին է փաստում եկամտային հարկի մուտքերի գրեթե զրոյական աճը։ Պաշտոնական տվյալներով՝ այստարի մոտ 10 տոկոսով ավելացել են աշխատեղերը, սա այն դեպքում, երբ եկամտային հարկից մուտքերը մնացել են գրեթե նույնը՝նաև հաշվի առնելով եկամտային հարկի դրույքաչափի 1 տոկոս նվազումը։
Ամփոփելով՝ պետք է արձանագրել, որ Հայաստանի տնտեսությունը դեռևս ամբողջության դուրս չի եկել ճգնաժամից, ցավոք գործող անարդար և համահարթ հարկային քաղաքականությունն անարդար բեռ է դնում և խորացնում եկամուտների անհավասարաչափ բաշխվածությունը, ինչի արդյունքում՝ հարուստները ավելի քիչ են վճարում հարկեր, իսկ աղքատները բարձր գնաճի պայմաններում՝ ավելի շատ։
Արամ Աճեմյան
Очередная «шустрость» свалить на других собственные ошибки: «Паст» 
Даст ли ход «папкам», или удовлетворится увольнением? «Паст» 
В списке основных налогоплательщиков также есть грузоперевозчики: «Паст» 
Уголовное преследование в отношении предпринимателей продолжается: «Паст» 
Юнибанк первым в Армении выпустил субординированные облигации 
Как не разориться в Черную пятницу: 5 полезных советов 
Ожидать эскалации нужно всегда: Алексей Анпилогов 
Армения – лидер среди стран СНГ по дороговизне услуг заведений общепита 
МИД Армении прокомментировал заявление посла США в Баку об управлении трансграничными водными ресурсами 
Бельгийские политики и парламентарии направили заявление правительствам Азербайджана и Бельгии 
Мы призываем Азербайджан и Армению не упустить эту историческую возможность: Хакан Фидан 
Армянские борцы завоевали одну серебряную и две бронзовые медали на Чемпионате мира по борьбе среди военнослужащих 
Россия впервые нанесла удар по военному объекту Украины новейшей баллистической ракетой «Орешник» с гиперзвуковой боевой частью 
Дети Фонда «Музыка во имя будущего» посетили IDBank 
Юнибанк первым в Армении выпустил субординированные облигации 
В Армении сократят помощь для арцахских беженцев 
Армянский предприниматель строит новую канатную дорогу на горной вершине Крыма 
Ованес Чрагян из города Армавир стал победителем Первенства мира по универсальному бою 
Примечательное предложение: физические лица могут получить грант в размере 1 миллиона, а общественные организации – в размере 3 миллионов российских рублей: «Паст»
Авантюризм кадровых движений: «Паст»
Нынешняя власть Армении - факелоносец антиармянской повестки дня: «Паст»
Палата депутатов Люксембурга потребовала от Баку немедленного освобождения незаконно заключенных лиц 
Как собираются лишить эту власть возможности получить мандат в будущем? «Паст» 
«В стране существует большая коррупция, во главе которой стоит Никол Пашинян»: «Паст»
Концерт к 155-летию со дня рождения Комитаса прошел в Краснодарской филармонии им. Пономаренко 
НС Армении ратифицировал соглашение о свободной торговле между ЕАЭС и Ираном 
Арпине Саркисян будет назначена главой МВД РА 
ЕС направит в Грузию "политическую миссию" 
Компания Ucom запустила сеть 5G в еще 11 городах 
ЧЕ: Результаты армянских шахматистов 
Программа «Здоровая Евразия» вызвала большой интерес на MedMeet 2024 
Азербайджанцы стали настоящей головной болью в России։ «Паст»
Принесет ли Армении какую-либо пользу членство в Римском статуте? «Паст»
Эксклюзивная платформа для сферы туризма: «Паст»
Скажешь, чтобы и он написал заявление: «Вотсапские увольнения» будут продолжительными: «Паст»
Находясь ниже плинтуса говорят о «плинтусном» рейтинге: «Паст»
Компания Ucom запустила сеть 5G в еще 11 городах
Компания UPay присоединилась к инфраструктуре Open QR компании Idram 
Бесплатная карта Mastercard и 10% idcoin за безналичные покупки. IDBank 
В Ереване подведены итоги 19-й ежегодной Международной олимпиады по микроэлектронике
