Сегодня: 16 Ноябрь 2024г., 00:00
1USD = 486AMD
1EUR = 510.5AMD
1RUB = 7.9AMD

«Նի­կո­լակ­րա­տի­ան» և օխ­լո­սը․«Փաստ»

«Փաստ» օրաթերթը գրում է

Այսօրվա իրավիճակի վերաբերյալ դատողություններ անելիս չենք կարող հաշվի չառնել Հայաստանի քաղաքական համակարգում տեղի ունեցող տրանսֆորմացիաները։ Իսկ դա առավել խորն ըմբռնելու համար պետք է դիտարկենք 2018 թվականի իշխանափոխությունից հետո տեղի ունեցած իրադարձությունները։ Խնդիրն այն է, որ 2018 թվականին իրականություն դարձավ «թավշյա հեղափոխություն» կոչվող երևույթը, որի արդյունքում երկրում հաստատվեց ամբոխավարությունը կամ օխլոկրատիան։ Այսինքն՝ ամբոխը դարձավ քաղաքական համակարգի առաջ շարժող ուժը, երբ երկրի կարևորագույն հարցերի լուծումը հայտնվեց այն ամբոխի ձեռքում, որը, ի տարբերություն հասարակության ադեկվատ հատվածի, աչքի է ընկնում իր կրթական ցենզի և ինտելեկտուալ զարգացման ցածր մակարդակով։

Նման դեպքերում ամբոխին կամ օխլոսին հիմնականում առաջնորդում են դեմագոգը կամ պոպուլիստների խումբը։ Իսկ մեր պարագայում այդ դեմագոգի դերակատարությունը ստանձնել էր Նիկոլ Փաշինյանը, որը, խաղալով ամբոխի հուզականության վրա և մեծ դժգոհություններ ու ատելություն գեներացնելով, կարողացավ հասնել իր բաղձալի երազանքին՝ իշխանությանը։ Արդյունքում պետական կառավարմանը վերաբերող խնդիրներին ժողովրդավարության չափանիշներին համապատասխան լուծում տալու փոխարեն, դրանց հանգուցալուծումն իրականացվեց օխլոսի ցույցերի, հավաքների ու զանգվածային անհնազանդության ակցիաների միջոցով, երբ անգամ վարչապետ ընտրելու գործը վերապահվեց փողոցին։ Սրան բնականաբար մասնակցեցին նաև մարդիկ, որոնք պարզապես դժգոհ էին առկա վիճակից ու փոփոխություններ էին ցանկանում, իսկ հիմա ուղղակի գլխներին են խփում:

Եվ պատահական չէ, որ հունական դասական փիլիսոփայության խոշորագույն ներկայացուցիչներից մեկը՝ Արիստոտելը, օխլոկրատիան բնորոշում է որպես ժողովրդավարության այլասերված ձև։ Իսկ ժողովրդավարության այլասերումը և դրա հետևանք հանդիսացող անարխիան իրենց հետ բերում են պետական ինստիտուտների արժեզրկման, երբ պետությունը սկսում է սպասարկել ոչ թե ժողովրդի, այլ ամբոխի և նրա կուռքը դարձած դեմագոգի շահերը։ Եվ այս տեսանկյունից հատկանշական է, որ օխլոկրատիայի դեպքում պետական պաշտոնյաների ընտրությունն իրականացվում է պատահականության սկզբունքով, և առավել բարձր են դասվում «հեղափոխական» շահերը, քան պրոֆեսիոնալիզմը։ Ուստի տվյալ դեպքում միամտություն էր ակնկալել, թե երկիրը իշխանափոխությունից հետո պետք է զարգանար առաջանցիկ տեմպերով։ Արդյունքում այս երկուսուկես տարվա ընթացքում ականատես եղանք պետական կառավարման համակարգի դեգրադացիային։

Իսկ մինչ օխլոսը հրճվում էր Նիկոլ Փաշինյանի փիառ ակցիաներից, լայվերից ու սելֆիներից, վերջինս այդպես էլ անկարող գտնվեց իր մեծ խոստումներն իրականություն դարձնելու հարցում։ Չէ՞ որ այդ նույն ամբոխը չի կարող ընդմիշտ կերակրվել ամեն ինչում նախկիններին և նրանց հետ կապված շրջանակներին մեղադրելու «կտերով»։ Եվ ահա ամբոխի առաջնորդը գտավ ելքը, վերջինս սկսեց ձախողումների մեջ մեղադրել ոչ միայն այդ նույն ամբոխին, որն իրեն սկուտեղի վրա մատուցեց իշխանությունը, այլ ամբողջ ժողովրդին։ Այդպես Փաշինյանը երկրի տնտեսական առաջընթացի բացակայությունը արդարացնելու համար մեղադրեց ժողովրդին, թե նրանք ծույլ են, աշխատել չեն սիրում, աղքատությունը գլուխներում է, անպատասխանատու են և այլն։

Իսկ երբ կորոնավիրուսի համավարակի դեմ պայքարը ձախողվեց և այն սկսեց ինտենսիվ ձևով տարածվել, Փաշինյանն այս անգամ ևս սկսեց մարդկանց մեղադրել, թե կարգապահ չեն ու համաճարակը տարածվում է նրանց՝ հակահամաճարակային կանոններին չհետևելու պատճառով։ Այս շարքը կարելի է երկար շարունակել: Եվ ահա սեպտեմբերի վերջին պատերազմի սկսվելուց հետո ռազմական գործողությունների ելքի շուրջ որպես գերագույն գլխավոր հրամանատար հիմնական պատասխանատվությունը իր վրա վերցնելու փոխարեն, Փաշինյանը կրկին ագնամ մեղադրեց ժողովրդին, թե անթասիբ են և չեն ցանկանում կռվել։

Հիմա էլ է այդ թեզը շարունակվում: Ստացվում է, որ 2018 թվականին տեղի ունեցած իրադարձություններից հետո Փաշինյանը հանրությանն աստիճանաբար լուսանցք է մղում և ոտնատակ տալիս՝ ամրապնդելով իր անձնիշխանությունը, որը պատկերավոր կերպով կարելի է բնորոշել որպես «նիկոլակրատիա», որն իր դրսևորումներն է ստացել նաև մնացյալ բոլոր ոլորտներում՝ սկսյալ դատարանների մուտքեր փակելուց, ընդդիմադիրների հանդեպ սարքովի գործեր «կարելուց» մինչև հանրության պառակտում և թշնամանքի հրահրում: Նրա հույսը դարձյալ օխլոսն է...

Արտակ Գալստյան

Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում

Экономим вместе. IDBank и Idram АНО «Евразия» организовала поэтический вечер «Чаренц и Горький. Литературные судьбы» Технологический саммит Silicon Mountains пройдет при поддержке Ucom Образовательная поездка в Дубай: эксклюзивное предложение Фонда «Музыка во имя будущего» Эвокабанк стал первым банком, присоединившимся к открытой QR-инфраструктуре Idram АНО «Евразия» стала первой международной командой на чемпионате по колке дров в Беларуси На месте ресторана «Кактус» Нарек Налбандян открыл супермаркет: «Паст» Религиозная секта баталхаджинцев бросила вызов России Ближневосточная Академия классической музыки совместно с Фондом «Музыка во имя будущего» представляют уникальную возможность для образовательных путешествий Стипендиат Фонда «Музыка во имя будущего» Эдуард Даян -лауреат первой премии Международного конкурса имени Арама Хачатуряна «Евгений Онегин» для армянских студентов: незабываемый вечер с АНО «Евразия»" «Узнай Евразию. Кыргызстан»: Новая программа от АНО «Евразия». «Не забудем, не простим!» Российские летчики почтили память боевых товарищей в Армении Почему Никол Пашинян не заинтересован в освобождении пленных и насильственно похищенных людей? «Паст» В Ереване при поддержке ВТБ (Армения) пройдут концерты пианиста Дениса Мацуева Ucom и Sunchild установили очередную солнечную электростанцию в Арени 4,401,021 драм фонду Дети Армении. Бенефициар ноября — «Armenia Tree Project» Перейдет ли Южный Кавказ под контроль РФ в результате нового разделения зон влияния? «Паст» Региональная торговая «диверсификация» и реальная картина: «Паст» Цифровая трансформация как путь к будущему банковских услуг Компания Ucom — платиновый партнер Армянского форума управления Интернетом (ArmIGF) «Русский след в Гюмри»: культурно-образовательная экскурсия от АНО «Евразия» Непревзойденный цинизм: «Паст» Впечатляющее выступление молодой армянской виолончелистки в Национальном оперном театре Китая: «Паст» Юнибанк предлагает упрощенное бизнес кредитование без финансового анализа предприятий Нам не нужно искать политическую «крышу»: Директор «Спайки» прокомментировал распространяемые слухи: «Паст» В Китае стартовал Международный молодежный конкурс имени Хачатуряна с выступлением виолончелистки фонда «Музыка во имя будущего» Мари Акопян Сотрудники Ucom приняли участие в работе по восстановлению леса в Вайоц Дзоре Fast Shift присоединился к открытой QR-инфраструктуре Idram «Росатом» провел в Ереване семинар, посвященный технологическим возможностям по сооружению АЭС в Армении и вовлечению местных поставщиков в проект АНО «Евразия» организовала вечер, посвященный творчеству Лермонтова Вклад в науку: Ереванский филиал РЭУ отметил выпуск 10-го, юбилейного номера сборника «проблемы социально-экономического развития: поиски перспективы, решения» Общественно-политическое собрание «третьей силы» прошло в условиях строгой конфиденциальности Новый и современный: филиал «Арабкир» IDBank возобновил свою работу Компания Ucom запустила сеть 5G в первых девяти городах Научитесь экономить. Международный день сбережений с Idram Junior Настала очередь приграничных сел: кто присоединится к инициативе? «Паст» Грузинская мечта и армянские галлюцинации Юрий Навоян: грузинская мечта воплощается в жизнь «Евразия» и музей дружбы армянского и русского народов отметили 110-летие Амо Сагияна