Ինչպե՞ս կզարգանան իրադարձությունները՝ միջնորդներո՞վ, թե՞ առանց նրանց․ «Փաստ»
«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
kommersant.ru-ն «Ինչպես նոր բարի ժամանակներում. ի ուրախություն ամբողջ աշխարհի՝ Հայաստանն ու Ադրբեջանը պատրաստվում են խաղաղության» վերնագրով հոդվածում գրում է, որ արագ խաղաղության հասնելու պատրաստակամության մասին Բաքվի և Երևանի համատեղ հայտարարությունը բոլոր կողմերից ողջունվել է։ «Մոսկվան գոհունակությամբ է ընդունել համատեղ հայտարարությունը, որով հաստատվում է երկու երկրների միջև հարաբերությունները կարգավորելու և խաղաղության պայմանագիր կնքելու փոխադարձ մտադրությունը,հայտարարել է ՌԴ ԱԳՆ տեղեկատվության և մամուլի դեպարտամենտի ղեկավար Մարիա Զախարովան,- մենք պատրաստ ենք շարունակել հնարավոր աջակցություն ցուցաբերել տրանսպորտային հաղորդակցությունների ապաշրջափակման, սահմանազատման և խաղաղության պայմանագրի կնքման հարցերում»։
Նշենք, որ Հայաստանի ու Ադրբեջանի այդ համատեղ հայտարարությունը աննախադեպ է: Նախ՝ դա երկու երկրների իշխանությունների համատեղ երկկողմ հայտարարությունն է, և երկրորդ հերթին՝ այն ունի 30 տարուց ավելի հակամարտող հարևանների հարաբերություններին ոչ բնորոշ ոգի։ Հայտարարության մեջ կողմերը ոչ միայն նշել են, որ «կա պատմական հնարավորություն՝ հասնելու երկար սպասված խաղաղությանը տարածաշրջանում», և «հաստատում են հարաբերությունները կարգավորելու և ինքնիշխանության և տարածքային սկզբունքների հարգման վրա հիմնված խաղաղության պայմանագիր կնքելու իրենց մտադրությունը», այլ նաև միմյանց նկատմամբ նշանակալի քայլեր են փոխանակել: Բաքուն որոշել է ազատ արձակել 32 հայ, իսկ Երևանը՝ 2 ադրբեջանցի զինվորների։ Բացի այդ, Հայաստանը աջակցություն է հայտնել Կլիմայի փոփոխության մասին ՄԱԿ-ի շրջանակային կոնվենցիայի 29-րդ նստաշրջանն ընդունելու Ադրբեջանի դիմումին և հանել է իր թեկնածությունը՝ հօգուտ Բաքվի։ Ադրբեջանն էլ արձագանքել է՝ աջակցելով Հայաստանի թեկնածությանը՝ անդամակցելու Արևել յան Եվրոպայի COP խմբի բյուրոյին։
Պայմանավորվածությունները երկկողմանի են երևում, սակայն նկատենք, որ դրանք հայտարարվել են ԱՄՆ պետքարտուղարի օգնական Ջեյմս Օ’Բրայենի՝ տարածաշրջան կատարած այցից հետո։ Եվ Վաշինգտոնը, դատելով ամեն ինչից, մտադիր չէ հետաձգել իր ներդրում կատարելը։ Առաջիկայում ԱՄՆ մայրաքաղաքում սպասում են Ադրբեջանի և Հայաստանի արտգործնախարարներին, որի մասին ավելի վաղ հայտարարել էր պարոն Օ’Բրայենը։ Հանդիպման հստակ ժամկետ դեռ չկա, սակայն իրադարձություններն այնքան արագ են զարգանում, որ մինչև այս տարվա վերջ նման բանակցությունների հնարավորությունը չի կարելի բացառել։ Ինքը՝ Պետդեպարտամենտը, ի տարբերություն Մոսկվայի զուսպ արձագանքի, չափազանց դրական է արձագանքել ադրբեջանահայկական համատեղ հայտարարությանը։ Դեպարտամենտի խոսնակ Մեթյու Միլլերը նշել է, որ Վաշինգտոնը բարձր է գնահատում երկու երկրների ղեկավարների համատեղ ջանքերը, որոնք «հիմք են դնում Հարավային Կովկասի ժողովուրդների խաղաղ և բարգավաճ ապագայի համար»։
ԵՄ բարձրաստիճան պաշտոնյաները՝ Շառլ Միշելը և Ժոզեպ Բորելը, նույն կերպ են արտահայտվել։ Անկարան, որը ևս ակտիվ խաղացող է Հարավային Կովկասում, նույնպես արձագանքել է: «Մենք գոհ ենք երկու երկրների միջև վստահության ամրապնդմանն ուղղված մի շարք կոնկրետ քայլեր ձեռնարկելու որոշումից... Մենք աջակցում ենք կողմերի մտադրությանը՝ շարունակել բանակցությունները վստահության ամրապնդման համար հավել յալ քայլեր ձեռնարկելու վերաբերյալ», - հայտարարել է թուրքական ԱԳՆ-ն: Ադրբեջանա-հայկական հարաբերություններում վերջին առաջընթացը փորձագետներին հիմք է տվել ասելու, որ կողմերն իսկապես մոտ են խնդրահարույց տարածաշրջանի համար կարևոր, պատմական պայմանավորվածությունների հասնելուն: «Ձերբակալվածների/ռազմագերիների փոխանակումը դիտվում է որպես այն ցուցիչներից մեկը, որ կողմերը շատ մոտ են խաղաղության պայմանագրի ստորագրմանը։ Բայց եթե այն ստորագրվի մինչև տարեվերջ, ապա, ամենայն հավանականությամբ, դա կլինի շրջանակային համաձայնագիր։ Լիարժեք համաձայնագրի պատրաստումն ավելի շատ ժամանակ կպահանջի»,- Բաքվում kommersant. ru-ի թղթակցին ասել է իրազեկ զրուցակիցը։
Քաղաքական վերլուծությունների կովկասյան կենտրոնի (Բաքու) տնօրեն Ահմեդ Ալիլին էլ kommersant.ru-ի հետ զրույցում վերջին իրադարձություններն անվանում է «հսկայական քայլ առաջ»։ «Սա Կովկասն է։ Այստեղ մեկ գիշերվա մեջ կարող է պատերազմ սկսվել, և նաև մեկ գիշերվա ընթացքում ամեն ինչ կարող է դադարեցվել։ Չեմ բացառում, որ կողմերը շուտով ինչ-որ բան կստորագրեն»,- ասել է փորձագետը։ Մինչդեռ երկար դադարից հետո վերսկսված՝ երկու երկրների՝ միմյանց ուղղությամբ շարժման մեջ կա մի կարևոր նրբերանգ, այն է՝ Ռուսաստանի և Արևմուտքի մրցակցությունը գլխավոր խաղաղարարի կարգավիճակի համար։ Մոսկվան ի սկզբանե առաջընթաց էր գրանցել՝ առանցքային դեր խաղալով 2020 թվականի լայնածավալ մարտերի դադարեցման գործում: Ռուս խաղաղապահները հայտնվեցին Ղարաբաղում, սակայն, չնայած դրան, չհետևեց հրադադարի ամբողջական հաստատում, և այս տարվա սեպտեմբերին Բաքուն կայծակնային ռազմական գործողություն իրականացրեց տարածաշրջանում, որի արդյունքում տարածաշրջանն ամբողջությամբ անցավ Ադրբեջանի վերահսկողության տակ։ Նման կերպ Ղարաբաղյան հիմնախնդրի լուծումը, ինչպես հիմա է պարզ դարձել, կողմերի համար բացել է խաղաղության հաստատման ճանապարհը։
Բայց Ռուսաստանը կցանկանար, որ իր տարածքում խաղաղության պայմանագիր կնքվեր, իսկ Արևմուտքն առաջարկում է իր ծառայություններն ու հարթակները։ Հայաստանն այժմ ավելի մոտ է Արևմուտքին, իսկ Բաքուն ակնհայտ նախապատվություններ չի ցուցաբերում։ Ահմեդ Ալիլին կարծում է, որ նման իրավիճակում, որպեսզի խոշոր խաղացողներից ոչ մեկը չնեղանա, կա՛մ բոլորը պետք է երաշխավոր լինեն, կա՛մ ոչ ոք։ Եվ քանի որ առաջինը, հաշվի առնելով Մոսկվայի և Արևմուտքի հարաբերությունները, քիչ հավանական է թվում, Ադրբեջանը, ըստ փորձագետի, առաջարկել և առաջարկում է ուղիղ երկկողմ երկխոսություն։ «Վերջին համատեղ հայտարարությունն արվել է առանց միջնորդության, երրորդը չկա,- նշել է պարոն Ալիլին,- իսկ դա կարող է նշանակել, որ ստորագրման վայրը, հավանաբար, կլինի երկու երկրների միջև սահմանի մի կետ»:
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
Очередная «шустрость» свалить на других собственные ошибки: «Паст» 
Даст ли ход «папкам», или удовлетворится увольнением? «Паст» 
В списке основных налогоплательщиков также есть грузоперевозчики: «Паст» 
Уголовное преследование в отношении предпринимателей продолжается: «Паст» 
Юнибанк первым в Армении выпустил субординированные облигации 
Как не разориться в Черную пятницу: 5 полезных советов 
Ожидать эскалации нужно всегда: Алексей Анпилогов 
Армения – лидер среди стран СНГ по дороговизне услуг заведений общепита 
МИД Армении прокомментировал заявление посла США в Баку об управлении трансграничными водными ресурсами 
Бельгийские политики и парламентарии направили заявление правительствам Азербайджана и Бельгии 
Мы призываем Азербайджан и Армению не упустить эту историческую возможность: Хакан Фидан 
Армянские борцы завоевали одну серебряную и две бронзовые медали на Чемпионате мира по борьбе среди военнослужащих 
Россия впервые нанесла удар по военному объекту Украины новейшей баллистической ракетой «Орешник» с гиперзвуковой боевой частью 
Дети Фонда «Музыка во имя будущего» посетили IDBank 
Юнибанк первым в Армении выпустил субординированные облигации 
В Армении сократят помощь для арцахских беженцев 
Армянский предприниматель строит новую канатную дорогу на горной вершине Крыма 
Ованес Чрагян из города Армавир стал победителем Первенства мира по универсальному бою 
Примечательное предложение: физические лица могут получить грант в размере 1 миллиона, а общественные организации – в размере 3 миллионов российских рублей: «Паст»
Авантюризм кадровых движений: «Паст»
Нынешняя власть Армении - факелоносец антиармянской повестки дня: «Паст»
Палата депутатов Люксембурга потребовала от Баку немедленного освобождения незаконно заключенных лиц 
Как собираются лишить эту власть возможности получить мандат в будущем? «Паст» 
«В стране существует большая коррупция, во главе которой стоит Никол Пашинян»: «Паст»
Концерт к 155-летию со дня рождения Комитаса прошел в Краснодарской филармонии им. Пономаренко 
НС Армении ратифицировал соглашение о свободной торговле между ЕАЭС и Ираном 
Арпине Саркисян будет назначена главой МВД РА 
ЕС направит в Грузию "политическую миссию" 
Компания Ucom запустила сеть 5G в еще 11 городах 
ЧЕ: Результаты армянских шахматистов 
Программа «Здоровая Евразия» вызвала большой интерес на MedMeet 2024 
Азербайджанцы стали настоящей головной болью в России։ «Паст»
Принесет ли Армении какую-либо пользу членство в Римском статуте? «Паст»
Эксклюзивная платформа для сферы туризма: «Паст»
Скажешь, чтобы и он написал заявление: «Вотсапские увольнения» будут продолжительными: «Паст»
Находясь ниже плинтуса говорят о «плинтусном» рейтинге: «Паст»
Компания Ucom запустила сеть 5G в еще 11 городах
Компания UPay присоединилась к инфраструктуре Open QR компании Idram 
Бесплатная карта Mastercard и 10% idcoin за безналичные покупки. IDBank 
В Ереване подведены итоги 19-й ежегодной Международной олимпиады по микроэлектронике
