Երբ ռուսական ռազմաբազան դուրս գա ՀՀ֊ից, Հայաստանը չի հետաքրքրի ոչ մեկի. Արշակ Կարապետյան
Պաշտպանության նախկին նախարար, «Համահայկական ճակատ» շարժման առաջնորդ Արշակ Կարապետյանն իր վերջին հարցազրույցում անդրադարձել էր Ռուսաստանի ներկայությանը Հարավային Կովկասում և նշել էր, որ Թուրքիայի համար ռուսական զորքերի ներկայությունը զսպաշապիկ են։ Ըստ Կարապետյանի հենց Ռուսաստանի ներկայությունն է տարածաշրջանում հիմնական երաշխիքը թուրքական ազդեցության վերահսկման համար։ Եվ Ռուսաստանի հեռացումն հարավային կովկասից կործանարար է ինչպես Հայաստանի, այնպես էլ Ադրբեջանի համար։
Գեներալ-մայոր Արշակ Կարապետյանը նաև գտնում է, որ եթե ռուսական ռազմաբազան դուրս գա Հայաստանից` ՀՀ֊ն կդադարի հետաքրքիր լինել աշխարհին, իսկ անվտանգային հարցերն ունեն պատմական հենք և Ռուսաստանն աշխարհում միակ երկիրն է, որի հետ ՀՀ-ն ունի դաշնակցային պայմանագիր։
Հայաստանի սահմանների զգալի մասն այսօր պաշտպանվում է ոչ թե հայաստանյան սահմանապահ ուժերի կամ զինված ուժերի, այլ Հայաստանում տեղակայված ռուսական զորախմբի կողմից։
Ռուսաստանը հատկապես պաշտպանում է հայ-թուրքական և հայ-իրանական սահմանները։ Հայաստանի և Թուրքիայի միջև սահմանը 311 կմ երկարություն ունի, որը հյուսիսում հատվում է Վրաստանի հետ սահմանին, իսկ հարավում` Ադրբեջանի, Նախիջևանի ինքնավար հանրապետության տարածքում։ 35 կմ երկարությամբ սահման էլ, որը ձգվում է Արաքս գետով, Հայաստանն ունի Իրանի Իսլամական Հանրապետության հետ։ 1992 թվականին Հայաստանը և Ռուսաստանը ստորագրել են պայմանագիր, համաձայն որի Հայաստան-Իրան և Հայաստան-Թուրքիա պետական սահմանին հայ սահմանապահների հետ միասին հաստատվել են ռուս-սահմանապահներ։
Այս հանգամանքը թույլ էր տվել Հայաստանին օգտագործել իր ռեսուրսներն արցախյան առաջին պատերազմում հաղթելու գործին, իսկ արդեն 1994 թվականի սեպտեմբերի 1-ին Հայստանում ստեղծվեց 102-րդ ռազմակայանը` անդրկովկասյան ռազմական օկրուգի 127-րդ մոտոհրաձգային դիվիզիայի հիման վրա։ 1995 թվականի մարտի 16-ին Մոսկվայում Հայաստանի և Ռուսաստանի նախագահներ Լևոն Տեր-Պետրոսյանը և Բորիս Ելցինը պայմանագիր ստորագրեցին Հայաստանում 25 տարի ժամկետով ռուսաստանյան ռազմակայան ստեղծելու վերաբերյալ։ 2010 թվականի օգոստոսին ՌԴ նախագահ Դմիտրի Մեդվեդևի Հայաստան կատարած պետական այցի ընթացքում ստորագրվեց թիվ 5 արձանագրությունը՝ հայ-ռուսական պայմանագրի ժամկետի երկարաձգման վերաբերյալ։ Պայմանագրի գործողության ժամկետը 25 տարի էր, իսկ արձանագրությունն այն դարձրեց 49 տարի և, համաձայն դրա, ռուսական ռազմակայանը Գյումրիում կտեղակայվի մինչև 2044 թվականը։ Բացի այդ, արձանագրության համաձայն, ընդլայնվում է ռազմակայանի աշխարհագրական և ռազմավարական պատասխանատվության ոլորտը։ Եթե մինչ այդ ռազմակայանի գործառույթները սահմանափակում էին նախկին ԽՍՀՄ արտաքին սահմաններով, ապա արձանագրության ստորագրումից հետո այդ սահմանափակումը համաձայնագրի տեքստից հանվեց։
Տարիներ շարունակ ռուս սահմանապահները հաջողությամբ պաշտպանել են Հայաստանի պետական սահմանը և որևէ նախկին իշխանության մտքով չի անցել դնել Հայաստանից ռուսական ռազմակայանի հեռացման, ռուս սահմանապահների հեռացման հարցը։ Արդյոք Հայաստանը կարող է իր սակավաթիվ զորքով պահել հայ-թուրքական և հայ-իրանական սահմանները, եթե, ասենք, Ռուսաստանը դուրս գա Հայաստանից։ Բնականաբար իրողությունների նույնիսկ մակերեսայնորեն տեղյակ ցանկացած անձ կպատասխանի՝ ոչ։
Պաշտպանության նախկին նախարար, «Համահայկական ճակատ» շարժման առաջնորդ Արշակ Կարապետյանն էլ իր վերջին հարցազրույցներից մեկում արձանագրել էր․ «Հայաստանի Հանրապետության տարածքում կա ռուսական ռազմաբազա և մենք ՀԱՊԿ անդամ ենք։ Հենց ռուսական ռազմաբազան դուրս գա այստեղից` Հայաստանը չի հետաքրքրի ոչ մեկին։ Հայաստանը կդադարի հետաքրքիր լինել աշխարհին։ Այսինքն, Հայաստանն ուղղակի գոյություն չի ունենա»։
Ըստ Կարապետյանի` անվտանգային հարցերն ունեն պատմական հենք, մեր պապերն ու ապուպապերը եկել են Պյոտր Առաջինի մոտ, հետո Եկատերինա թագուհու մոտ օգնության։ «Ռուսաստանն աշխարհում միակ երկիրն է, որի հետ մենք ունենք դաշնակցային պայմանագիր։ Միակ երկիրն է աշխարհում, որին մենք կարող ենք մեղադրել, որ մեր անվտանգության հարցը վերջնական չի լուծել։ Դա միակ երկիրն է, որտեղ մենք կարող ենք գնալ և ոչ թե խնդրել, այլև պահանջել»,֊ նշել էր գեներալ-մայոր Արշակ Կարապետյանը։
Հայաստանն այսօր սահմանը պաշտպանելու խնդիր ունի անգամ Ադրբեջանի հետ, չկան բավարար ռեսուրսներ սահմանային ամբողջ գիծը պահպանելու համար, փոխարենը Հայաստանում արևմտյան ֆինանսավորմամբ կազմակերպությունների կողմից և գործող իշխանությունների թողտվությամբ շարունակում են առաջ քաշել կեղծ և վտանգավոր նարատիվներ` Հայաստանից ռուսական ռազմակայանը հանելու, ռուս սահմանապահներին էլ հայ սահմանապահներով փոխարինելու վերաբերյալ, ինչն, իհարկե, չափազանց աղետալի հետևանքներ կարող է ունենալ։ Մինչ օրս Թուրքիան առնվազն չի հարձակվել ՀՀ վրա՝ հաշվի առնելով Հայաստանում ռուսական ռազմակայանի տեղակայման փաստը։ Իհարկե, 5000-ոց ռուսական ռազմակայանի գտնվելու փաստն արդեն ինքնին քաղաքական զսպման տարրեր է պարունակում։ Թուրքիան հստակ գիտի, որ հարձակման դեպքում առաջին հերթին գործ կունենա ոչ թե Հայաստանի, այլ Ռուսաստանի հետ։
Պաշտպանության նախկին նախարար, «Համահայկական ճակատ» շարժման առաջնորդ Արշակ Կարապետյանն էլ իր վերջին հարցազրույցում նշել էր․ «Ռուսաստանի ներկայությունը հիմնական երաշխիքն է թուրքական ազդեցության վերահսկման համար։ Թեև Ռուսաստանը և Թուրքիան ժամանակ առ ժամանակ կարող են համագործակցել և համաձայնել միմյանց հետ, բայց, մեկ է, Ռուսաստանի հեռացումն այստեղից ոչ միայն կործանարար է Հայաստանի, այլ նաև Ադրբեջանի համար»։
Հայ-թուրքական և հայ-ադրբեջանական հաշտեցման այն վայրի քաղաքականությունը, որ վարում է Նիկոլ Փաշինյանը, նրան նաև պարտադրում է դնել Հայաստանից ռուսական ռազմակայանի հեռացման հարցը։ Իհարկե, նման հարցի քննարկումն ինքնին անհեթեթ է, առավել ևս, որ միակողմանի դժվար, թե պաշտոնական Երևանը կարողանա պարտադրել Հայաստանից հեռացնել ռուսական ռազմակայանը, սակայն արդեն իսկ նման հարցի քննարկումը վկայում է հայ հասարակության մեջ լրջագույն ճգնաժամի մասին։
Հայկ Առաքելյան
Экономим вместе. IDBank и Idram 
АНО «Евразия» организовала поэтический вечер «Чаренц и Горький. Литературные судьбы» 
Технологический саммит Silicon Mountains пройдет при поддержке Ucom
Образовательная поездка в Дубай: эксклюзивное предложение Фонда «Музыка во имя будущего»
Эвокабанк стал первым банком, присоединившимся к открытой QR-инфраструктуре Idram 
АНО «Евразия» стала первой международной командой на чемпионате по колке дров в Беларуси 
На месте ресторана «Кактус» Нарек Налбандян открыл супермаркет: «Паст»
Религиозная секта баталхаджинцев бросила вызов России 
Ближневосточная Академия классической музыки совместно с Фондом «Музыка во имя будущего» представляют уникальную возможность для образовательных путешествий
Стипендиат Фонда «Музыка во имя будущего» Эдуард Даян -лауреат первой премии Международного конкурса имени Арама Хачатуряна
«Евгений Онегин» для армянских студентов: незабываемый вечер с АНО «Евразия»" 
«Узнай Евразию. Кыргызстан»: Новая программа от АНО «Евразия». 
«Не забудем, не простим!» Российские летчики почтили память боевых товарищей в Армении
Почему Никол Пашинян не заинтересован в освобождении пленных и насильственно похищенных людей? «Паст»
В Ереване при поддержке ВТБ (Армения) пройдут концерты пианиста Дениса Мацуева 
Ucom и Sunchild установили очередную солнечную электростанцию в Арени 
4,401,021 драм фонду Дети Армении. Бенефициар ноября — «Armenia Tree Project» 
Перейдет ли Южный Кавказ под контроль РФ в результате нового разделения зон влияния? «Паст»
Региональная торговая «диверсификация» и реальная картина: «Паст»
Цифровая трансформация как путь к будущему банковских услуг
Компания Ucom — платиновый партнер Армянского форума управления Интернетом (ArmIGF)
«Русский след в Гюмри»: культурно-образовательная экскурсия от АНО «Евразия» 
Непревзойденный цинизм: «Паст»
Впечатляющее выступление молодой армянской виолончелистки в Национальном оперном театре Китая: «Паст»
Юнибанк предлагает упрощенное бизнес кредитование без финансового анализа предприятий 
Нам не нужно искать политическую «крышу»: Директор «Спайки» прокомментировал распространяемые слухи: «Паст»
В Китае стартовал Международный молодежный конкурс имени Хачатуряна с выступлением виолончелистки фонда «Музыка во имя будущего» Мари Акопян 
Сотрудники Ucom приняли участие в работе по восстановлению леса в Вайоц Дзоре 
Fast Shift присоединился к открытой QR-инфраструктуре Idram
«Росатом» провел в Ереване семинар, посвященный технологическим возможностям по сооружению АЭС в Армении и вовлечению местных поставщиков в проект 
АНО «Евразия» организовала вечер, посвященный творчеству Лермонтова 
Вклад в науку: Ереванский филиал РЭУ отметил выпуск 10-го, юбилейного номера сборника «проблемы социально-экономического развития: поиски перспективы, решения»
Общественно-политическое собрание «третьей силы» прошло в условиях строгой конфиденциальности
Новый и современный: филиал «Арабкир» IDBank возобновил свою работу 
Компания Ucom запустила сеть 5G в первых девяти городах
Научитесь экономить. Международный день сбережений с Idram Junior
Настала очередь приграничных сел: кто присоединится к инициативе? «Паст»
Грузинская мечта и армянские галлюцинации 
Юрий Навоян: грузинская мечта воплощается в жизнь
«Евразия» и музей дружбы армянского и русского народов отметили 110-летие Амо Сагияна 
