Сегодня: 16 Ноябрь 2024г., 00:00
1USD = 486AMD
1EUR = 510.5AMD
1RUB = 7.9AMD

Հայաստանի տնտեսությանը լրջագույն խնդիրներ են սպասվում. Արշակ Կարապետյան

Հայաստանի գործող իշխանությունները ձախողել են հնարավոր բոլոր ուղղություններն ու ոլորտները, որը հնարավոր էր անգամ չձախողել։ Միակ ուղղությունը, որտեղ որոշակիորեն զարգացում և աճ է նկատվում՝ տնտեսությունն է։ Նիկոլ Փաշինյանն ու գործող իշխանության տարբեր ներկայացուցիչներ սիրում են անընդհատ շեշտել Հայաստանի տնտեսական ակտիվության ցուցանիշները, ներկայացնել տնտեսության զարգացումը որպես իրենց ձեռքբերում։ Վիճակագրական ազգային կոմիտեի տվյալներով՝ 2020 թվականի հունվար-նոյեմբեր ամիսներին Հայաստանի տնտեսական ակտիվության ցուցանիշը նախորդ տարվա նույն ժամանակահատվածի համեմատ աճել է 9,4 %-ով։ 2022 թվականից բարձր տնտեսական աճը շարունակվում է, սակայն այստեղ կա մի էական հանգանգամանք, որը ոչ թե ուրախանալու, այլ լրջորեն մտահոգվելու պատճառ կարող է լինել. ի՞նչ հիմքեր ունի այս տնտեսական աճը։ Տնտեսական աճի ամենամեծ խնդիրն է, որ այն պայմանավորված է արտաքին գործոններով։ 2022 թվականից սկսած հենց մեր տնտեսական աճի գերակշիռ մասն ապահովել են այդ գործոնները, դա հիմնականում եղել է ռուս-ուկրաինական հակամարտության արդյունքում, երբ Հայաստանի դաշնակից պետությունը հայտնվեց պատժամիջոցների տակ, իսկ ռուսական ընկերությունների մի զգալի մասը տեղափոխվեց Հայաստան։ Ֆինանսկան միջոցների փախուստ տեղի ունեցավ, կտրուկ աճեց վերաարտահանումը և դրան մասնակցող հարակից ոլորտները։ Աճեց նաև ֆիզիկական անձանց կողմից Ռուսաստանից Հայաստան դրամական փոխանցումները։ Քաղաքացիների մի հատված իր գումարները հանեց Ռուսաստանից՝ վախենալով, որ ռուսական բանկերում ունեցած իրենց խնայողությունների տնտեսական օգուտները չեն կարող օգտագործել։ Բիզնեսը և տնային տնտեսությունները փորձեցին դիվերսիֆիկացնել ակտիվները հատկապես պատժամիջոցներից հետո։ Արդյունքում գումարների մի մասը հորդեց Հայաստան և ոչ միայն, և հենց այդ հանգամանքն էլ զգալիորեն աճել է Հայաստանի տնտեսական ակտիվության վրա։

Մեկ այլ գործոն էլ, որն ապահովել է Հայաստանի տնտեսական աճը, ռուսաստանցիների զգալի ներհոսքն է Հայաստան։ Գրեթե երկու տարի նրանք եղել են Հայաստանում, իհարկե վերջին շրջանում ակնհայտորեն նկատվում է որոշակի նվազում։ Այդուհանդերձ ռուսաստանցիները Հայաստանում օգտվում են ծառայություններից, առևտուր անում, տնտեսական աշխուժություն ապահովում։

Մի քանի խողովակներով Հայաստանը ֆինանսական ներհոսք է գրանցել և ապահովել տնտեսական աճը։ Հայաստանի Հանրապետության կառավարությունը պարզապես չի խանգարել վերոնշյալ երևույթների դրսևորմանը, միևնույն ժամանակ ոչինչ չի արել այդ աճը որակականի փոխակերպելու ուղղությամբ, մինչդեռ կարող էր լուրջ նախաձեռնությունների արդյունքում այդ աճն ավելի որակական դարձնել հետագայում տնտեսական խնդիրներից և տուրուլենտ դրսևորումներից խուսափելու համար։
Ներկայացնելով իրեն որպես հակառուսական ուժ, իրականում Նիկոլ Փաշինյանի իշխանությունը նախորդ երկու տարիներին ավելի է խորացրել Հայաստանի կախվածությունը Ռուսաստանի տնտեսությունից։ Նույնիսկ արտահանման դեպքում մեր արտադրողները նախընտրում են ռուսական շուկան, քան արտաքին այլ երկրների շուկաները, պարզապես տնտեսական կարճաժամկետ մոտիվներից ելնելով, որովհետև հայկական արտադրանքի հանդեպ կա մեծ պահանջարկ ռուսական շուկայում։ Այս ամենը չի կարող բացասական հետևանքներ չունենալ երկարաժամկետ կտրվածքով։

Ի դեպ Նիկոլ Փաշինյանի ու գործող իշխանության ներկայացուցիչների կողմից անընդհատ Հայաստանի տնտեսական ակտիվության ցուցանիշները պատեհ անպատեհ ներկայացնելը որպես իրենց ձեռքբերում, հնարավոր է արժանանալ մյուս փաստերի դասին, քանի որ փորձը ցույց է տվել, որ նրանք ինչի մասին շատ խոսում են և հպարտանում, այդ ոլորտներում և հարցերում ցավոք ունենում ենք քաոս և կորուստներ։

«Համահայկական ճակատ» շարժման առաջնորդ Արշակ Կարապետյանը մի առիթով անդրադառնալով ազգային անվտանգության վեկտորի փոփոխման ուղղությամբ Հայաստանի իշխանությունների քայլերին, նշել էր, թե վերջիններս մեղմ ասած կոմպետենտ չեն, չեն հասկանում, որ ազգային անվտանգությունը համապարփակ հասկացություն է և բաղկացած նաև ռազմական, տնտեսական էներգետիկ անվտանգությունից և այլն, իսկ ազգային անվտանգության վեկտորը փոխելուց պետք է փոխել ոչ թե բաղադրիչը, այլ՝ ամբողջը։ Վեկտորի փոփոխությունը մեր դեպքում կբերի լուրջ տնտեսական և էներգետիկ խնդիրների, անխուսափելիորեն կանդրադառնա Ռուսաստանի Դաշնություն մեր արտադրանքի արտահանմանը, ընդհանրապես Ռուսատանից գազի մատակարարմանը և դրա արժեքին, իսկ դրա հետևանքները կարող են աղետալի լինել մեր պետության համար։ Ըստ Արշակ Կարապետյանի, եթե Հայաստանի ներկայիս իշխանությունը գնա ՀՀ-ն ՀԱՊԿ-ից դուրս գալու ճանապարհով, ապա Հայաստանը բնականաբար կկորցնի նաև ԵԱՏՄ շուկան։ Իսկ Հայաստանի համար կորցնել ԵԱՏՄ շուկան դա նշանակում է քաոսային իրավիճակ երկրի ամբողջ տնտեսության ոլորտում։

Վաղ թե ուշ ռուս–ուկրաինական պատերազմը դադարելու է, իսկ Եվրոպան օրերն ու ժամերն է հաշվում, որ կրկին առանց պատժամիջոցների կարողանա մուտք գործել Ռուսաստան, իսկ Հայաստանի ներկայիս իշխանություններն ամեն ինչ անում են ռուս հայկական հարաբերություների վատթարացման համար։

Փաստացի, Ռուսաստանում իրավիճակը ցանկացած ուղղությամբ զարգանալու դեպքում, Հայաստանի տնտեսությանը լրջագույն խնդիրներ են սպասվում, իսկ գործող իշխանությունները և նրանց համապատասխան պաշտոնյաները որևէ կերպ կոմպետենտ չեն և չեն հասկանում, որ այսօրվա տնտեսական աճը վաղը կարող է վերակերպվել տնտեսական անկման և աղետի։

Экономим вместе. IDBank и Idram АНО «Евразия» организовала поэтический вечер «Чаренц и Горький. Литературные судьбы» Технологический саммит Silicon Mountains пройдет при поддержке Ucom Образовательная поездка в Дубай: эксклюзивное предложение Фонда «Музыка во имя будущего» Эвокабанк стал первым банком, присоединившимся к открытой QR-инфраструктуре Idram АНО «Евразия» стала первой международной командой на чемпионате по колке дров в Беларуси На месте ресторана «Кактус» Нарек Налбандян открыл супермаркет: «Паст» Религиозная секта баталхаджинцев бросила вызов России Ближневосточная Академия классической музыки совместно с Фондом «Музыка во имя будущего» представляют уникальную возможность для образовательных путешествий Стипендиат Фонда «Музыка во имя будущего» Эдуард Даян -лауреат первой премии Международного конкурса имени Арама Хачатуряна «Евгений Онегин» для армянских студентов: незабываемый вечер с АНО «Евразия»" «Узнай Евразию. Кыргызстан»: Новая программа от АНО «Евразия». «Не забудем, не простим!» Российские летчики почтили память боевых товарищей в Армении Почему Никол Пашинян не заинтересован в освобождении пленных и насильственно похищенных людей? «Паст» В Ереване при поддержке ВТБ (Армения) пройдут концерты пианиста Дениса Мацуева Ucom и Sunchild установили очередную солнечную электростанцию в Арени 4,401,021 драм фонду Дети Армении. Бенефициар ноября — «Armenia Tree Project» Перейдет ли Южный Кавказ под контроль РФ в результате нового разделения зон влияния? «Паст» Региональная торговая «диверсификация» и реальная картина: «Паст» Цифровая трансформация как путь к будущему банковских услуг Компания Ucom — платиновый партнер Армянского форума управления Интернетом (ArmIGF) «Русский след в Гюмри»: культурно-образовательная экскурсия от АНО «Евразия» Непревзойденный цинизм: «Паст» Впечатляющее выступление молодой армянской виолончелистки в Национальном оперном театре Китая: «Паст» Юнибанк предлагает упрощенное бизнес кредитование без финансового анализа предприятий Нам не нужно искать политическую «крышу»: Директор «Спайки» прокомментировал распространяемые слухи: «Паст» В Китае стартовал Международный молодежный конкурс имени Хачатуряна с выступлением виолончелистки фонда «Музыка во имя будущего» Мари Акопян Сотрудники Ucom приняли участие в работе по восстановлению леса в Вайоц Дзоре Fast Shift присоединился к открытой QR-инфраструктуре Idram «Росатом» провел в Ереване семинар, посвященный технологическим возможностям по сооружению АЭС в Армении и вовлечению местных поставщиков в проект АНО «Евразия» организовала вечер, посвященный творчеству Лермонтова Вклад в науку: Ереванский филиал РЭУ отметил выпуск 10-го, юбилейного номера сборника «проблемы социально-экономического развития: поиски перспективы, решения» Общественно-политическое собрание «третьей силы» прошло в условиях строгой конфиденциальности Новый и современный: филиал «Арабкир» IDBank возобновил свою работу Компания Ucom запустила сеть 5G в первых девяти городах Научитесь экономить. Международный день сбережений с Idram Junior Настала очередь приграничных сел: кто присоединится к инициативе? «Паст» Грузинская мечта и армянские галлюцинации Юрий Навоян: грузинская мечта воплощается в жизнь «Евразия» и музей дружбы армянского и русского народов отметили 110-летие Амо Сагияна