Արժեհամակարգային հիմքերը կործանելու տեսլականը. «Փաստ»
«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
2018 թվականից ի վեր ՀՀ իշխանությունները սահմանադրական փոփոխությունների թեման իրենց օրակարգում են պահում։ Ու ամեն անգամ, երբ թվում էր, թե այս հարցը պետք է լուծում ստանա, սահմանադրական փոփոխությունների թեման այդպես էլ առկախվում էր։
Իրադարձությունների ընթացքը վկայեց, որ խնդիրը ոչ թե եղած սահմանադրաիրավական համակարգը փոխելն է եղել, այլ սահմանադրական փոփոխությունների թեման իշխող ուժի շահերին ծառայեցնելը, եթե դրա անհրաժեշտությունը լինի։ Օրինակ՝ երբ պետք էր ՍԴ դատավորների կազմը փոխել, իշխանությունները միանգամից առաջ մղեցին սահմանադրական փոփոխությունների հանրաքվե իրականացնելու հարցը։ Բայց երբ ԱԺ-ի միջոցով այդ փոփոխությունները կատարեցին, արդեն անհրաժեշտություն չկար առանձին սահմանադրական փոփոխության գործընթացի։ Միևնույն ժամանակ, Նիկոլ Փաշինյանը դիտարկում էր նախագահական համակարգին անցնելու կամ նախագահի լիազորություններն ավելացնելու տարբերակը, եթե հանկարծ «համապատասխան» իրավիճակ ստեղծվի։ Այդպես սահմանադրական փոփոխությունների հանձնաժողով ստեղծվեց, սակայն այն փաստացի մի քանի տարի պարզապես «ջուր ծեծեց», քանի որ այդպես էլ հրատապ նշանակություն չստացավ իշխանությունների կողմից, իսկ «սուպերվարչապետական կոստյումը» մնաց Փաշինյանի հագին, որը վայելեց իրեն տրված «ծովից ծով» լիազորությունները։
Դեռ ավելին, նա ոչ միայն եղածով չի բավարարվում, այլև ժամանակի ընթացքում ավելի է ուժեղացնում իր սուպերվարչապետական լծակները։ Սակայն երբ արդեն տեղեկություն կար, որ փոփոխությունների նախագիծը փաստացի պատրաստ է ներկայացնելու հանրային քննարկման, Նիկոլ Փաշինյանը հանկարծ հայտարարեց, թե «Հայաստանի Հանրապետությունն, ի վերջո, պետք է ունենա Սահմանադրություն», այսինքն, ոչ թե սահմանադրական փոփոխություններ, այլ նոր Սահմանադրություն: Այս դեպքում հարց է ծագում՝ եթե գործող համակարգը լիովին ձեռնտու է իշխանություններին, ինչո՞ւ է Փաշինյանը նորից սկսել խոսել նոր Սահմանադրության ընդունման մասին, երբ ի սկզբանե պարզ էր, որ կառավարման համակարգի փոփոխություն տեղի չի ունենալու։ Դրա մասին հայտարարեց նաև թիվ մեկ քպականը՝ Նիկոլ Փաշինյանը: Իհարկե, այն, որ Փաշինյանն ուզում է անընդհատ պատմության մեջ մնալ, կարևոր չէ՝ դրական, թե բացասական լույսի ներքո, ակնհայտ է: Ակնհայտ է նաև, որ նա ուզում է ընդունել տալ «փաշինյանական Սահմանադրություն»:
Մյուս կողմից՝ այդ հանրաքվեն նրա համար կարող է դառնալ յուրատեսակ վստահության քվեարկություն՝ արտահերթ ընտրությունների փոխարեն, ինչի մասին այդքան խոսվում է, ինչի նախապայմանները, սակայն, ամբողջովին բացակայում են: Իրականում կան նաև խորքային այլ պատճառներ։ Նախ՝ շատ փորձագետների համոզմամբ, Սահմանադրություն փոխելով՝ իշխանությունները ձգտելու են գլխավոր օրենսդրական փաստաթղթից դուրս թողնել հայ ազգային ձգտումների մասին դրույթները և հղումը Անկախության հռչակագրին, որտեղ նշվում են նաև Արցախի ճակատագրի հետ կապված նպատակները, կարևորվում Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչման գործընթացը և այլն։ Բացառված չէ, որ այդ փաստաթղթից դուրս մնան նաև ազգային արժեհամակարգին ու ինստիտուտներին վերաբերող այլ կարևոր դրույթներ ևս։ Օրինակ՝ Հայ առաքելական եկեղեցու հատուկ կարգավիճակի մասին, ընտանիքի մասին դրույթները։
Պարզ է, որ խնդիր է դրված լիովին նոր Սահմանադրության ընդունման միջոցով մեր պետականությունը զրկել իր արժեքային համակարգից, երբ մեր հանրությունը կհամակերպվի պարտվողականությանն ու զիջողականությանը։ Պատահական չէ, որ դեռևս 2021 թվականին Ալիևը հայտարարել էր, որ Հայաստանը պետք է նոր Սահմանադրություն ունենա, ՀՀ գործող սահմանադրությունը Թուրքիայի նկատմամբ տարածքային պահանջներ է պարունակում, ինչից պետք է հրաժարվել: Դրան գումարած՝ հայտարարվում էր, որ Հայաստանը չպետք է տարածքային պահանջներ առաջ քաշի նաև Ադրբեջանի նկատմամբ: Բայց տեղի ունեցող գործընթացները ցույց են տալիս, որ ամեն ինչ նոր Սահմանադրության ընդունմամբ չի ավարտվելու, դրան հետևելու է նաև արժեհամակարգային այլ տարրերի վերափոխումը։ Օրինակ՝ գործող իշխանություններն արդեն իսկ իրենց քայլերով ցույց են տալիս, որ կարող են փոխել ՀՀ զինանշանը, որը հազարամյակներ շարունակ գոյություն ունեցած հայկական պետականության շարունակականությունն է արտահայտում։ Պատահական չէ, որ Փաշինյանը սկսել է շատ խոսել Արագածի մասին, որ ՀՀ տարածքում գտնվող ամենաբարձր լեռն է, իսկ Արարատը մեր ինքնիշխանության տակ գտնվող տարածքից դուրս է։
Այդպիսով նա տեսանելի է դարձնում, որ հակված է Արարատի պատկերը հանել զինանշանի վրայից։ Դե, կարելի է նաև հայկական թագավորությունների զինանշանները ընդհանրապես դուրս բերել, տեղը «թավշյա հեղափոխության» խորհրդանիշները դնել։ Կատակը՝ կատակ, բայց հիշենք, որ Նիկոլ Փաշինյանը խորհրդարանում քննադատել էր հայկական 4 թագավորության զինանշանները։ Փաստացի այսօրվա իշխող քաղաքական ուժը, Փաշինյանի գլխավորությամբ, ձգտում է ջնջել նաև մեր պատմությունը, մոռացնել անցյալի հիշողությունը, ու դա արվում է դպրոցից սկսած։ Բոլորովին պատահականություն չէ, որ Հայոց պատմության 7-րդ դասարանի դասագրքի բովանդակությունն այդպիսի մեծ աղմուկ բարձրացրեց։ Ավելին, կան տեղեկություններ, որ Փաշինյանն ընդհանրապես որոշել է «նորովի խմբագրել» տալ մեր ողջ պատմությունը:
Սրան գումարենք այն, որ նախագիծ է շրջանառվում՝ «Հայոց պատմություն» առարկան վերանվանել «Հայաստանի պատմություն», և ամեն ինչ «տեղը կընկնի»: Հասկանալի է, որ այս ամենը ոչ միայն հանրային պահանջի հետ ընդհանրապես կապ չունի, այլ ուղղակի հակառակորդի պահանջն է, քանի որ թուրք-ադրբեջանական տանդեմի ցանկությունն է, որ հայ ժողովուրդը մոռանա անցյալը, իր ազգային արժեքները և դառնա անդեմ զանգված, որին հեշտ կլինի դրդել զիջումների, իսկ հարկ եղած դեպքում քայքայել հայկական պետականությունը։ Բայց դե, եթե հանրային պահանջին հետևելու լիներ այս իշխանությունը, ամեն ինչ այլ կերպ կլիներ, իսկ իրենք վաղուց հեռացած կլինեին...
ԱՐԹՈՒՐ ԿԱՐԱՊԵՏՅԱՆ
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
Экономим вместе. IDBank и Idram 
АНО «Евразия» организовала поэтический вечер «Чаренц и Горький. Литературные судьбы» 
Технологический саммит Silicon Mountains пройдет при поддержке Ucom
Образовательная поездка в Дубай: эксклюзивное предложение Фонда «Музыка во имя будущего»
Эвокабанк стал первым банком, присоединившимся к открытой QR-инфраструктуре Idram 
АНО «Евразия» стала первой международной командой на чемпионате по колке дров в Беларуси 
На месте ресторана «Кактус» Нарек Налбандян открыл супермаркет: «Паст»
Религиозная секта баталхаджинцев бросила вызов России 
Ближневосточная Академия классической музыки совместно с Фондом «Музыка во имя будущего» представляют уникальную возможность для образовательных путешествий
Стипендиат Фонда «Музыка во имя будущего» Эдуард Даян -лауреат первой премии Международного конкурса имени Арама Хачатуряна
«Евгений Онегин» для армянских студентов: незабываемый вечер с АНО «Евразия»" 
«Узнай Евразию. Кыргызстан»: Новая программа от АНО «Евразия». 
«Не забудем, не простим!» Российские летчики почтили память боевых товарищей в Армении
Почему Никол Пашинян не заинтересован в освобождении пленных и насильственно похищенных людей? «Паст»
В Ереване при поддержке ВТБ (Армения) пройдут концерты пианиста Дениса Мацуева 
Ucom и Sunchild установили очередную солнечную электростанцию в Арени 
4,401,021 драм фонду Дети Армении. Бенефициар ноября — «Armenia Tree Project» 
Перейдет ли Южный Кавказ под контроль РФ в результате нового разделения зон влияния? «Паст»
Региональная торговая «диверсификация» и реальная картина: «Паст»
Цифровая трансформация как путь к будущему банковских услуг
Компания Ucom — платиновый партнер Армянского форума управления Интернетом (ArmIGF)
«Русский след в Гюмри»: культурно-образовательная экскурсия от АНО «Евразия» 
Непревзойденный цинизм: «Паст»
Впечатляющее выступление молодой армянской виолончелистки в Национальном оперном театре Китая: «Паст»
Юнибанк предлагает упрощенное бизнес кредитование без финансового анализа предприятий 
Нам не нужно искать политическую «крышу»: Директор «Спайки» прокомментировал распространяемые слухи: «Паст»
В Китае стартовал Международный молодежный конкурс имени Хачатуряна с выступлением виолончелистки фонда «Музыка во имя будущего» Мари Акопян 
Сотрудники Ucom приняли участие в работе по восстановлению леса в Вайоц Дзоре 
Fast Shift присоединился к открытой QR-инфраструктуре Idram
«Росатом» провел в Ереване семинар, посвященный технологическим возможностям по сооружению АЭС в Армении и вовлечению местных поставщиков в проект 
АНО «Евразия» организовала вечер, посвященный творчеству Лермонтова 
Вклад в науку: Ереванский филиал РЭУ отметил выпуск 10-го, юбилейного номера сборника «проблемы социально-экономического развития: поиски перспективы, решения»
Общественно-политическое собрание «третьей силы» прошло в условиях строгой конфиденциальности
Новый и современный: филиал «Арабкир» IDBank возобновил свою работу 
Компания Ucom запустила сеть 5G в первых девяти городах
Научитесь экономить. Международный день сбережений с Idram Junior
Настала очередь приграничных сел: кто присоединится к инициативе? «Паст»
Грузинская мечта и армянские галлюцинации 
Юрий Навоян: грузинская мечта воплощается в жизнь
«Евразия» и музей дружбы армянского и русского народов отметили 110-летие Амо Сагияна 
