Նիկոլ Փաշինյանի վճարը՝ նոր Սահմանադրություն ընդունելու դիմաց
Հայաստանի Սահմանադրությունը փոխելու, ոչ թե սահմանադրական փոփոխությունների, այլ հենց նոր Սահմանադրության ընդունման մասին Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարությունից ու նրա ներկայացրած հիմնավորումներից հետո («Մենք պետք է ունենանք Սահմանադրություն, որը Հայաստանի Հանրապետությունն ավելի մրցունակ և ավելի կենսունակ է դարձնում աշխարհաքաղաքական և ռեգիոնալ նոր պայմաններում») քաղաքական դաշտի, փորձագետների ուշադրությունն օբյեկտիվորեն ահազանգեց, որ իշխանությունը ցանկանում է վերացնել Սահմանադրության նախաբանը, որում հղում է կատարված Հայաստանի անկախության հռչակագրին։
Ոչ առանց հիմքի, հիշելով Ադրբեջանի ու Թուրքիայի նախագահների հրապարակային հայտարարությունները, բոլորը փաստեցին, որ այս գործընթացը նախաձեռնվում է թշնամական երկրների պահանջով՝ ՀՀ Սահմանադրությունից Արցախի ու Հայոց ցեղասպանության մասին հիշատակումները դուրս թողնելու նպատակով։
Բոլոր այս մտահոգությունները տեղին են ու հիմնավոր և շատ մեծ հավանականությամբ բացահայտում են նոր Սահմանադրություն ընդունելու փաշինյանական իրական դրդապատճառները։
Բայց բացի Հայաստանի սահմանադրության արժեբանական ու գաղափարական հիմնասյուները վերացնելուց ու դրանով արտաքին քաղաքական խնդիրներ լուծելուց, Նիկոլ Փաշինյանն այս գործընթացում ունի խիստ անձնական, սեփական իշխանությանը վերաբերող հաշվարկ։
Ինչպես պարզ է դառնում «Ազատություն» ռադիոկայանի տրամադրության տակ հայտնված սահմանադրական բարեփոխումների հայեցակարգի նախագծից, նոր Սահմանադրությամբ առաջարկվում է հրաժարվել ներկայումս գործող կայուն խորհրդարանական մեծամասնության սկզբունքից և ամրագրել «փոքրամասնության կառավարություն ձևավորելու» հնարավորություն։
Ներկայիս Սահմանադրությամբ ԱԺ անցած յուրաքանչյուր կուսակցություն կամ դաշինք կարող է կոալիցիա կազմել խորհրդարան մուտք գործած այլ՝ ամենաշատը երկու կուսակցությունների կամ դաշինքների հետ, եթե նրանց օգտին տրված ձայների գումարը բավարար է մեծամասնություն ստանալու համար, և նրանք եկել են համաձայնության վարչապետի թեկնածուի հարցում:
Սահմանադրության նոր նախագծով իշխանությունն առաջարկում է չսահմանափակել կոալիցիայի մասնակիցների թիվը և անցում կատարել «իշխող մեծամասնության և կառավարություն ձևավորելու այնպիսի համակարգի, որը հիմնված կլինի միջկուսակցական դաշինքների և քաղաքական երկխոսության վրա»։ Ըստ այդմ, հրաժարվելով գործող Սահմանադրությամբ ամրագրված խորհրդարանական կայուն մեծամասնության սկզբունքից, առաջարկվում է Սահմանադրությամբ ստեղծել «փոքրամասնության կառավարություն» ձևավորելու հնարավորություն՝ երկու տարբերակով. կամ երկրի նախագահը կարող է ԱԺ առավել մեծ թվով պատգամավորների վստահությունը վայելող անձին նշանակել վարչապետ, կամ, ըստ երկրորդ տարբերակի՝ կարող է կիրառել Երևանի քաղաքապետի ընտրությանը նման մեխանիզմ և որպես վարչապետ՝ ընտրել առավել շատ ձայներ ստացած թեկնածուին, այսինքն՝ «փոքրամասնության կառավարություն» ձևավորել օրենքի ուժով։
Նախագիծը դիտարկում է նաև երրորդ տարբերակ, որը բացառում է փոքրամասնության կառավարության հնարավորությունը. այս դեպքում խորհրդարանը պետք է արձակվի իրավունքի ուժով այնքան, քանի դեռ որևէ մեկը չի ստանա մեծամասնություն, կամ չի ձևավորվի կոալիցիա։
Այս նորամուծության դեպքում իշխանությունը՝ իմա՝ Նիկոլ Փաշինյանը, ֆորսմաժորների բացակայության պարագայում հնարավորություն կստանա գործնականում հավերժ նշանակվել վարչապետի պաշտոնում։
Նման փոփոխության անհրաժեշտություն, ըստ ամենայնի, առաջացել է այն պատճառով, որ Նիկոլ Փաշինյանը սեփական գահավիժող վարկանիշի վերականգնման հնարավորություն այլևս չի տեսնում և հասկանում է, որ անգամ իշխանական ու վարչական ռեսուրսների կիրառմամբ չի կարողանալու մեծամասնություն ստանալ ընտրություններում։ Այդ նպատակով, նոր Սահմանադրության մեջ առաջարկվում է այն մեխանիզմը, որով Տիգրան Ավինյանը՝ ստանալով ընտրելու իրավունք ունեցողների 9 տոկոսը, ավագանու կազմ անցած այլ ուժերի հետ ստվերային առևտրի շնորհիվ զբաղեցրեց Երևանի քաղաքապետի պաշտոնը։
Այս մոդելով ահա, Նիկոլ Փաշինյանը՝ ընտրություններին մասնակցելով որպես փաստացի վարչապետ, տիրապետելով վարչական ու մնացած ռեսուրսներին և անգամ դրանց միջոցով չստանալով մեծամասնություն, այդուհանդերձ կկարողանա խորհրդարան խցկել անցողիկ շեմը հաղթահարող տարբեր «ընդդիմադիր» ուժերի և նրանց հետ՝ առանց կոալիցիայի մասնակիցների թվի սահմանափակման, դաշինք կազմելով՝ կա՛մ կընտրվի, կա՛մ իր նշանակած նախագահի կողմից կնշանակվի վարչապետի պաշտոնում։
Իսկ առաջարկվող երրորդ մոտեցումը, որ ենթադրում է խորհրդարանի շարունակական արձակում օրենքի ուժով մինչև մեծամասնության ձևավորումը, թերևս, պահեստային տարբերակ է, քանի որ, եթե Նիկոլ Փաշինյանը բազմակի ընտրություններին մասնակցի որպես փաստացի իշխանություն, միևնույն է՝ վարչական ռեսուրսի միջոցով հնարավորություն է ունենալու պահպանել իշխանությունը։
Նոր Սահմանադրությունն Ադրբեջանի պահանջով ընդունելու բացատրությունն ամենևին չի բացառում իշխանությունը պահպանելու մեխանիզմների ամրապնդման՝ Նիկոլ Փաշինյանի նպատակադրումը։
Ավելին՝ ըստ ամենայնի դրանք փոխպայմանավորված են։ Այլ կերպ ասած, Նիկոլ Փաշինյանը հակահայկական ու հակապետական Սահմանադրություն ընդունելու պահանջի կատարման դիմաց սահմանել է իր գինը, վճարը, որն արտահայտվում է սեփական իշխանությունը երկարաձգելու, եթե հաջողվի՝ հավերժացնելու հնարավորությամբ։
Ադրբեջանի իշխանությունն ու հասարակությունը վստահաբար դրան դեմ չեն լինի։
Ամեն ինչ կախված է հայ հասարակությունից, որն առաջարկվող Սահմանադրության մերժմամբ կարող է կանխել ոչ միայն Ադրբեջանի պահանջների իրականացումը, այլ նաև Նիկոլ Փաշինյանի մուրազը թողնել մարմնի այն հատվածում, որի մեծության պատճառով շատ պետավտոտեսուչներ փոխարինվեցին պարեկներով։
Հարություն Ավետիսյան
Экономим вместе. IDBank и Idram 
АНО «Евразия» организовала поэтический вечер «Чаренц и Горький. Литературные судьбы» 
Технологический саммит Silicon Mountains пройдет при поддержке Ucom
Образовательная поездка в Дубай: эксклюзивное предложение Фонда «Музыка во имя будущего»
Эвокабанк стал первым банком, присоединившимся к открытой QR-инфраструктуре Idram 
АНО «Евразия» стала первой международной командой на чемпионате по колке дров в Беларуси 
На месте ресторана «Кактус» Нарек Налбандян открыл супермаркет: «Паст»
Религиозная секта баталхаджинцев бросила вызов России 
Ближневосточная Академия классической музыки совместно с Фондом «Музыка во имя будущего» представляют уникальную возможность для образовательных путешествий
Стипендиат Фонда «Музыка во имя будущего» Эдуард Даян -лауреат первой премии Международного конкурса имени Арама Хачатуряна
«Евгений Онегин» для армянских студентов: незабываемый вечер с АНО «Евразия»" 
«Узнай Евразию. Кыргызстан»: Новая программа от АНО «Евразия». 
«Не забудем, не простим!» Российские летчики почтили память боевых товарищей в Армении
Почему Никол Пашинян не заинтересован в освобождении пленных и насильственно похищенных людей? «Паст»
В Ереване при поддержке ВТБ (Армения) пройдут концерты пианиста Дениса Мацуева 
Ucom и Sunchild установили очередную солнечную электростанцию в Арени 
4,401,021 драм фонду Дети Армении. Бенефициар ноября — «Armenia Tree Project» 
Перейдет ли Южный Кавказ под контроль РФ в результате нового разделения зон влияния? «Паст»
Региональная торговая «диверсификация» и реальная картина: «Паст»
Цифровая трансформация как путь к будущему банковских услуг
Компания Ucom — платиновый партнер Армянского форума управления Интернетом (ArmIGF)
«Русский след в Гюмри»: культурно-образовательная экскурсия от АНО «Евразия» 
Непревзойденный цинизм: «Паст»
Впечатляющее выступление молодой армянской виолончелистки в Национальном оперном театре Китая: «Паст»
Юнибанк предлагает упрощенное бизнес кредитование без финансового анализа предприятий 
Нам не нужно искать политическую «крышу»: Директор «Спайки» прокомментировал распространяемые слухи: «Паст»
В Китае стартовал Международный молодежный конкурс имени Хачатуряна с выступлением виолончелистки фонда «Музыка во имя будущего» Мари Акопян 
Сотрудники Ucom приняли участие в работе по восстановлению леса в Вайоц Дзоре 
Fast Shift присоединился к открытой QR-инфраструктуре Idram
«Росатом» провел в Ереване семинар, посвященный технологическим возможностям по сооружению АЭС в Армении и вовлечению местных поставщиков в проект 
АНО «Евразия» организовала вечер, посвященный творчеству Лермонтова 
Вклад в науку: Ереванский филиал РЭУ отметил выпуск 10-го, юбилейного номера сборника «проблемы социально-экономического развития: поиски перспективы, решения»
Общественно-политическое собрание «третьей силы» прошло в условиях строгой конфиденциальности
Новый и современный: филиал «Арабкир» IDBank возобновил свою работу 
Компания Ucom запустила сеть 5G в первых девяти городах
Научитесь экономить. Международный день сбережений с Idram Junior
Настала очередь приграничных сел: кто присоединится к инициативе? «Паст»
Грузинская мечта и армянские галлюцинации 
Юрий Навоян: грузинская мечта воплощается в жизнь
«Евразия» и музей дружбы армянского и русского народов отметили 110-летие Амо Сагияна 
