Պարտությամբ ու զիջումներով ձեռք բերված խաղաղություն լինում է միայն հեքիաթներում ու պատրանքներում. «Փաստ»
«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
«Անհրաժեշտ է, որ Հայաստանը բացարձակապես կործանվի քաղաքականապես և նյութապես։ ...Զինադադարի սկզբունքները, որոնք մենք փոխանցել ենք հայերին, պետք է ուղղված լինեն ոչ թե Հայաստանից հեռանալուն, այլ հայերին մոլորեցնելուն և Եվրոպայի հանդեպ խաղաղասեր երևալուն։ Առաջին հերթին անհրաժեշտ է զորացրել հայկական բանակը և առգրավել նրա զենքերը՝ դրանով իսկ կանխելով նրա ռազմական կառուցվածքի վերականգնումը։ Երկաթուղիները պահպանելու և մահմեդական բնակչության իրավունքները պաշտպանելու պատրվակով անհրաժեշտ է մեր ռազմական վերահսկողությունը հաստատել Հայաստանի ողջ տարածքում և այդպիսով մեր ձեռքում պահել Թուրքիան Ադրբեջանի հետ կապող բոլոր ճանապարհները։ Վերոհիշյալ նպատակին պետք է հասնել թաքնված ու փափուկ ճանապարհով, թե՛ խաղաղության պայմանագրի տեքստում, թե՛ դրանից բխող գործողություններում՝ հայության աչքում միշտ խաղաղասեր երևալու պայմանով»։
Թվում է՝ այս օրերի ադրբեջանական կամ թուրքական որևէ գործիչ է գրել այս տողերը: Սակայն սա Մուստաֆա Քեմալ Աթաթյուրքը գրել է 1918 թվականին: Ավելի քան 100 տարի առաջ... Այս տողերի իմաստն ու նպատակն այսօր էլ չեն փոխվել թուրք-ադրբեջանական տանդեմի համար, այս տողերը լրացուցիչ անգամ ցույց են տալիս թուրքերի իրական դեմքն ու ծրագրերը։ Թուրքը կարող է իր շահի համար խորամանկություն, քծնանք բանեցնել, ժամանակավոր զիջումների գնալ, խոստումներ տալ, բայց պետք է լավ իմանալ, որ նրա միտքը, գիտակցությունն ու հոգեբանությունը հիմնված են այլ ժողովուրդներին խաբելու ու շահագործելու վրա։ Եվ այսքանից հետո դեռ կան մարդիկ, որոնք միամտորեն հավատում են ադրբեջանաթուրքական տանդեմի հետ Հայաստանի այս իշխանությունների ավետած «խաղաղության դարաշրջանին» ու «խաղաղության խաչմերուկին»: Ո՞ւմ հետ ենք գնում խաղաղության: Նրանց հետ, որոնց ազգային ռազմավարական նպատակներից է Հայաստանի կործանումն ու հային բնաջնջելը։
Նրանց հետ, որոնք ծնված չեն խաղաղ գոյակցելու համար, անհուսալի գործընկեր են և պատմության ընթացքում երբևէ չեն պահել իրենց խոստումն ու պայմանավորվածությունը, որոնց խղճին է ծանրացած մի քանի ազգերի ցեղասպանությունը, որոնք ստեղծված են դաժանորեն սպանելու, ավերելու, նվաստացնելու, խաբելու, նվաճելու, կեղեքելու, թալանելու, ուրիշինը խլելու, օջախ, գերեզման ու եկեղեցի պղծելու համար: Խաղաղությունն, անշուշտ, բոլոր ժամանակներում եղել է մարդկության ամենաբաղձալի երազանքը, ամենահաճո ու ցանկալի երևույթը։ Չէ՞ որ խաղաղության պայմաններում միայն մարդը կարող է ապրել ներդաշնակ ներաշխարհով, լիարժեք երջանիկ լինել, զբաղվել ստեղծագործ աշխատանքով, զարգացնել տնտեսությունը, մշակույթն ու գիտությունը։ Բոլոր հրեշավոր ու խելագար երևույթներից պատերազմն անկասկած ամենա-ամենան է, ամենադաժան աղետն է, որը կարող է տառապանք պատճառել մարդկությանը։ Սակայն միայն անսկզբունք և թույլ մտածող մարդիկ կարող են հավատալ, որ առանց պայքարի կամքի ու առանց պատերազմի պատրաստ լինելու հնարավոր է խաղաղություն ունենալ:
Պատրանք ու ինքնախաբեություն են բոլոր տեսակի պայմանագրերը, բարոյական ու միջազգային նորմերը, երաշխիքներն ու խոստումները, եթե երկիրդ չունի բավարար ռազմական հզորություն ու ազդեցիկ դաշնակիցներ, եթե իշխանություններդ նվիրյալներ չեն, եթե ժողովուրդը պատրաստ չէ իր կյանքի գնով պաշտպանել իր հայրենիքն ու պետականությունը։ Բավական է իշխանությունը պահելու համար մարդկանց պատերազմի ու մահվան սարսափով ահաբեկել, օգտվել ժողովրդի մոլորված վիճակից ու պայքարելու կամքը նրա մեջ սպանել։ Բավական է խաբել սեփական ժողովրդին, սեփական երկիրը կործանման տանել փսևդոխաղաղության և փսևդոժողովրդավարության կեղծ, շինծու, անիրատեսական ու ոչինչ չարժեցող օրակարգերով և ականջահաճո խոստումներով։ Դա էժանագին դեմագոգիա է, ավանտյուրա, դա դավադրություն է սեփական ազգի ու պետության նկատմամբ։ Մարդկության պատմությանը հայտնի չէ խաղաղության այլ միջոց, քան պատերազմում հաղթելն է, պատերազմին մշտապես պատրաստ լինելն է, քան պայքարելու կամք ունենալն է։
Այնինչ, Հայաստանի իշխանությունները արցախյան պատերազմից հետո 3 տարվա ընթացքում գրեթե ոչինչ չեն արել երկրի պաշտպանունակությունն ամրապնդելու համար։ Ինչքան կարելի է դասեր չքաղել պատմությունից, ինչքան կարելի է հավատալ ու խաբվել, խաբվել ու նորից հավատալ, կառուցել ու օտարին թողնել, երեխա ծնել, մեծացնել ու թուրքին մատաղ անել, հույսներս օտարի հետ կապել, օտար ափերում փնտրել հայի երջանկությունը։ Արցախյան 44-օրյա պատերազմը թուրքական հայակործան ծրագրի մաս էր, որի վերջնանպատակը ոչ միայն Արցախի զավթումն ու հայաթափումն էր, այլև հայ ժողովրդի մեջ սարսափի ու վախի համատարած մթնոլորտի ստեղծումը, հայի ազգային ինքնությունն ու արժանապատվությունը ջախջախելը, ընդվզելու դիմադրողականությունը, ըմբոստությունը կոտրելը, հայի ողնաշարը, նրա անկոտրում ոգին ջարդելը, որպեսզի երբևէ այլևս չմտածի պայքարի մասին, նաև երկրում այնպիսի անելանելի ու անօգնական մթնոլորտի ստեղծումն էր, որտեղ լռությամբ կտանեն ստրկությունը, հայրենիքի կորուստը, դավաճանությունն ու պարտությունը, որտեղ երբևէ մտքի ծայրով անգամ չեն մտածի իշխանափոխության ու ռևանշիզմի մասին, ազատության ու անկախ պետականության մասին և կհամակերպվեն ստրկության, թրքահպատակության ու ցանկացած զիջման հետ։ Ու սրան, ցավոք, նպաստում են նաև օրվա իշխանությունները:
Պարտությամբ ու զիջումներով ձեռք բերված խաղաղություն լինում է միայն հեքիաթներում և երազներում, ամբողջովին տեղահանված տարածքներում կամ գերեզմանոցներում։ Ազգերը, ժողովուրդներն իրենց գոյատևման ընթացքում մշտապես կանգնած են լինում երկընտրանքի առաջ: Ընտրություն՝ պայքարի և ստրկության միջև: Ընտրելով պայքարը՝ հնարավորություն են ունենում ձեռք բերել անկախություն, ազատություն ու խաղաղություն, իսկ վատագույն դեպքում՝ արժանապատիվ մահ: Ընտրելով ստրկությունը՝ ստանում են և՛ պատերազմ, և՛ նվաստացուցիչ ու ծնկաչոք մահ: Այնինչ, պատերազմն ու մահն այդքան սարսափելի չեն, որքան նվաստ ու խղճուկ կյանքով ապրելը, որքան թշնամուդ կողմից ողորմություն տրված ստրկությունը։ Սարսափելին այն է, երբ դու կենդանի ես, սակայն ներսդ ամեն ինչ մեռած է՝ սիրտդ, հոգիդ, արժանապատվությունդ ու ինքնությունդ։ Արդեն երեք տարուց ավելի է անցել 44-օրյա պատերազմից, պետք է վերջապես զարթնել այս դաժան նիրհից, դուրս գալ այս մոլորությունից։ Եթե հիմա էլ չսթափվենք, հետո շատ ուշ կլինի, պետականության ու հայրենիքի կորուստը գնալով ավելի հավանական է դառնում։
Հիմա միայն բարոյական սկզբունքների առկայությունը, մեր նախնիների ու դեռ չծնված սերունդների առջև պատասխանատվությունը, ազգի մեծերի, հերոսների անձնական օրինակը, համազգային համերաշխությունը, նվիրյալների ու իմաստունների շուրջ համախմբումը կարող է երաշխավորել մեր ապագան։ Մենք՝ հայերս, մեկընդմիշտ պետք է իմանանք, որ հայ լինելը պատիվ է, Աստծո բարեհաճություն է, իսկ հայ մնալն էլ պայքար է ու մաքառում։ Հրանտ Մաթևոսյանն ասում էր. «Ծաղիկը, որ ծաղիկ է, խոտը, որ խոտ է, էլի պաշտպանություն ունի, դառնություն ունի, փուշ ունի...»։ Իսկ հայ ժողովուրդն ու հայ զինվորը պատմության բոլոր ժամանակներում աչքի են ընկել առանձնակի բարձր մարդկային որակներով՝ արժանապատվությամբ, խիզախությամբ ու պայքարելու աննկուն կամքով։ Այս անտարբերության, մոլորության ու անսկզբունքայնության պայմաններում Հայաստանին սպասվում է Արցախի ճակատագիրը, եթե անհետաձգելի քայլեր չձեռնարկենք ու խոհեմ չլինենք:
ՀԱՅԿ ՂԱԶԱՐՅԱՆ Տնտեսագիտության թեկնածու
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
Экономим вместе. IDBank и Idram 
АНО «Евразия» организовала поэтический вечер «Чаренц и Горький. Литературные судьбы» 
Технологический саммит Silicon Mountains пройдет при поддержке Ucom
Образовательная поездка в Дубай: эксклюзивное предложение Фонда «Музыка во имя будущего»
Эвокабанк стал первым банком, присоединившимся к открытой QR-инфраструктуре Idram 
АНО «Евразия» стала первой международной командой на чемпионате по колке дров в Беларуси 
На месте ресторана «Кактус» Нарек Налбандян открыл супермаркет: «Паст»
Религиозная секта баталхаджинцев бросила вызов России 
Ближневосточная Академия классической музыки совместно с Фондом «Музыка во имя будущего» представляют уникальную возможность для образовательных путешествий
Стипендиат Фонда «Музыка во имя будущего» Эдуард Даян -лауреат первой премии Международного конкурса имени Арама Хачатуряна
«Евгений Онегин» для армянских студентов: незабываемый вечер с АНО «Евразия»" 
«Узнай Евразию. Кыргызстан»: Новая программа от АНО «Евразия». 
«Не забудем, не простим!» Российские летчики почтили память боевых товарищей в Армении
Почему Никол Пашинян не заинтересован в освобождении пленных и насильственно похищенных людей? «Паст»
В Ереване при поддержке ВТБ (Армения) пройдут концерты пианиста Дениса Мацуева 
Ucom и Sunchild установили очередную солнечную электростанцию в Арени 
4,401,021 драм фонду Дети Армении. Бенефициар ноября — «Armenia Tree Project» 
Перейдет ли Южный Кавказ под контроль РФ в результате нового разделения зон влияния? «Паст»
Региональная торговая «диверсификация» и реальная картина: «Паст»
Цифровая трансформация как путь к будущему банковских услуг
Компания Ucom — платиновый партнер Армянского форума управления Интернетом (ArmIGF)
«Русский след в Гюмри»: культурно-образовательная экскурсия от АНО «Евразия» 
Непревзойденный цинизм: «Паст»
Впечатляющее выступление молодой армянской виолончелистки в Национальном оперном театре Китая: «Паст»
Юнибанк предлагает упрощенное бизнес кредитование без финансового анализа предприятий 
Нам не нужно искать политическую «крышу»: Директор «Спайки» прокомментировал распространяемые слухи: «Паст»
В Китае стартовал Международный молодежный конкурс имени Хачатуряна с выступлением виолончелистки фонда «Музыка во имя будущего» Мари Акопян 
Сотрудники Ucom приняли участие в работе по восстановлению леса в Вайоц Дзоре 
Fast Shift присоединился к открытой QR-инфраструктуре Idram
«Росатом» провел в Ереване семинар, посвященный технологическим возможностям по сооружению АЭС в Армении и вовлечению местных поставщиков в проект 
АНО «Евразия» организовала вечер, посвященный творчеству Лермонтова 
Вклад в науку: Ереванский филиал РЭУ отметил выпуск 10-го, юбилейного номера сборника «проблемы социально-экономического развития: поиски перспективы, решения»
Общественно-политическое собрание «третьей силы» прошло в условиях строгой конфиденциальности
Новый и современный: филиал «Арабкир» IDBank возобновил свою работу 
Компания Ucom запустила сеть 5G в первых девяти городах
Научитесь экономить. Международный день сбережений с Idram Junior
Настала очередь приграничных сел: кто присоединится к инициативе? «Паст»
Грузинская мечта и армянские галлюцинации 
Юрий Навоян: грузинская мечта воплощается в жизнь
«Евразия» и музей дружбы армянского и русского народов отметили 110-летие Амо Сагияна 
