Փաստացի գործող իշխանությունը տնտեսությունը զարգացնելու փոխարեն զբաղված է նկարչությամբ. Արշակ Կարապետյան
Հայաստանի տնտեսական վիճակը գնալով ավելի վատթարանալու է, որքան էլ գործող իշխանությունները փորձեն համոզել, թե երկնիշ տնտեսական աճեր են գրանցում։
2018 թվականին իշխանափոխության ժամանակ Հայաստանն ուներ 6 միլիարդ 920 միլիոն պետական պարտք։ Հինգ տարի անց, 2023 թվականը Հայաստանի իշխանությունները փակել են 11,2 միլիարդ դոլար պետական պարտքով։ Իշխանությունը տնտեսական աճի հաշվին մարում է հին պարտքերը, բայց ավելի մեծ թափով ավելացնում է նորերը։ Արդյունքում պետական պարտքը բյուջեի համար գնալով ավելի մեծ բեռ է դառնում, իսկ 2024-ը պարտքերի մարման տարի է։ Կառավարության պարտքի մայր գումարների մարման և տոկոսավճարների համար կպահանջվի 803 միլիարդ դրամ, այսօրվա փոխարժեքով մոտ 2 միլիարդ դոլար։ Քանի որ Հայաստանը չունի այդքան գումար, պետք է նոր պարտք վերցնի։
Տնտեսական աճը վերջին երկու տարվա ընթացքում Հայաստանում հնարավոր է եղել ապահովել բացառապես Ռուսաստանից Հայաստան մարդկանց, բիզնեսի և կապիտալի մեծ ներհոսքի շնորհիվ։
«Համահայկական ճակատ» շարժման առաջնորդ, պաշտպանության նախկին նախարար, գեներալ-մայոր Արշակ Կարապետյանը լրատվամիջոցներին տված հարցազրույցներում բազմիցս է նշել, որ Հայաստանը բոլոր թելերով կապված է ԵԱՏՄ երկրներից, մասնավորապես Ռուսատանից։ «Հայկական արտադրանքի գերակշռող մասն այսօր արտահանվում է ԵԱՏՄ երկրներ, մի փոքր հատված երրորդ երկրներ։ Ռուս-ուկրաինական պատերազմը հարատև չէ, իսկ Եվրոպան օրերն է հաշվում, որ կրկին մուտք գործի Ռուսաստան։ Ինչ է ստացվում, Հայաստանը ներմուծում է այլ երկրներից և արտահանում ԵԱՏՄ, դա հարատև չէ, դա փուչիկ է, որ պայթելու է։ Իսկ տնտեսության մեջ նման ցնցումները կարող են շատ թանկ նստել»,- նշել է Կարապետյանը։
Մասնագետներն ի սկզբանե փաստում էին, որ գործող իշխանությունները չեն կարողանալու իրացնել այդ ռեսուրսը, կապիտալիզացնել տնտեսության վրա։ Ինչպես և սպասելի էր Հայաստանում ռելոկանտների թիվը գնալով նվազում է։ Մեծ մասը, որ ժամանակին Հայաստանը դիտարկում էր մշտական բնակության վայր և արդյունքում ակտիվորեն աշխատանք էին փնտրում, տեղափոխում էին իրենց բիզնեսները, այսօր հեռանում են Հայաստանից՝ փնտրելով կյանքի և աշխատանքի ավելի հարմարավետ պայմաններ։ Եթե Հայաստանի տնտեսական աճը 2022 թվականին կազմում էր 12,6 տոկոս բացառապես ռելոկանտների շնորհիվ, ապա 2023 թվականին, երբ ռելոկանտների թիվը սկսեց նվազել, տնտեսական աճը կազմեց ընդամենը 7 տոկոս։
«Համահայկական ճակատ» շարժման առաջնորդ Արշակ Կարապետյանը գտնում է, որ ներմուծել և արտահանելով տնտեսություն չեն կառուցում, դա կարճաժամկետ արկածախնդրություն է։ «Պատկերացրեք ինչ որ մի ապրանք մեր երկրին չվաճառեն, մեր երկրն էլ չունի սեփական արտադրանքը, դեֆիցիտը կբերի բարձր գին, իսկ այսօր մեր հասարակությունը պատրաստ է արդյոք թանկ վճարել, բնական է ոչ։ Տնտեսության մեջ կա՛մ-կա՛մ չի լինում, դա մի ոլորտ է, որտեղ հստակ ուրվագծված են բոլոր կանոնները։ Ներմուծել և արտահանելով տնտեսություն չեն կառուցում, դա կարճաժամկետ արկածախնդրություն է»,- նշել է Արշակ Կարապետյանը։
Անցած տարի տարեկան կտրվածքով տրանսֆերտները նվազել են 40 տոկոսով։ Ներդրումների այն ծավալները, որոնց շնորհիվ տնտեսական աճն իրականացվեց որևէ ճիշտ և հստակ ծրագրով չիրացվեց։ Արդյունքում արդեն նվազումն ակնհայտ է։ 2024 թվականի համար պետական բյուջեով նախատեսված 7 տոկոս տնտեսական աճ, ավելի պակաս, քան նախորդ տարվա ընթացքում։
«Համահայկական ճակատ» շարժման առաջնորդ Արշակ Կարապետյանը գտնում է, որ այս վերջին երկու տարին Հայաստանի գործող իշանությունները պետք է ճիշտ օգտագործեին, պետք է զարգացնեին սեփական արտադրությունը։ «Պետք է զարգացնել սեփական արտադրանքը, որը պետք է լինի որակյալ, ինչը կբերի մրցակցության դաշտում դիմակայելու հնարավորություն։ Փաստացի գործող իշխանությունը տնտեսությունը զարգացնելու փոխարեն զբաղված է նկարչությամբ»,- նշել է Արշակ Կարապետյանը։
2023-ին տնտեսական աճը կազմել էր 9,4 տոկոս։ Միևնույն ժամանակ փորձագետների գնահատումներն ավելի հոռետեսական են։ Կենտրոնական բանկի դեկտեմբերյան կանխատեսմամբ՝ տնտեսությունը կաճի 6,1 տոկոսով, Եվրասիական զարգացման բանկը Հայաստանի ՀՆԱ աճը 2024 թվականին կանխատեսում է 5,7 տոկոս։ Համաշխարհային բանկի կանխատեսումներն ավելի համեստ են՝ 4,7 տոկոսով։
Փաստացի գնաճի հետ համեմատելով տնտեսական աճը չնչին է լինելու, ինչն էլ տնտեսական իրավիճակի վատթարացում է բերելու ողջ երկրի համար։
Հայկ Առաքելյան
Экономим вместе. IDBank и Idram 
АНО «Евразия» организовала поэтический вечер «Чаренц и Горький. Литературные судьбы» 
Технологический саммит Silicon Mountains пройдет при поддержке Ucom
Образовательная поездка в Дубай: эксклюзивное предложение Фонда «Музыка во имя будущего»
Эвокабанк стал первым банком, присоединившимся к открытой QR-инфраструктуре Idram 
АНО «Евразия» стала первой международной командой на чемпионате по колке дров в Беларуси 
На месте ресторана «Кактус» Нарек Налбандян открыл супермаркет: «Паст»
Религиозная секта баталхаджинцев бросила вызов России 
Ближневосточная Академия классической музыки совместно с Фондом «Музыка во имя будущего» представляют уникальную возможность для образовательных путешествий
Стипендиат Фонда «Музыка во имя будущего» Эдуард Даян -лауреат первой премии Международного конкурса имени Арама Хачатуряна
«Евгений Онегин» для армянских студентов: незабываемый вечер с АНО «Евразия»" 
«Узнай Евразию. Кыргызстан»: Новая программа от АНО «Евразия». 
«Не забудем, не простим!» Российские летчики почтили память боевых товарищей в Армении
Почему Никол Пашинян не заинтересован в освобождении пленных и насильственно похищенных людей? «Паст»
В Ереване при поддержке ВТБ (Армения) пройдут концерты пианиста Дениса Мацуева 
Ucom и Sunchild установили очередную солнечную электростанцию в Арени 
4,401,021 драм фонду Дети Армении. Бенефициар ноября — «Armenia Tree Project» 
Перейдет ли Южный Кавказ под контроль РФ в результате нового разделения зон влияния? «Паст»
Региональная торговая «диверсификация» и реальная картина: «Паст»
Цифровая трансформация как путь к будущему банковских услуг
Компания Ucom — платиновый партнер Армянского форума управления Интернетом (ArmIGF)
«Русский след в Гюмри»: культурно-образовательная экскурсия от АНО «Евразия» 
Непревзойденный цинизм: «Паст»
Впечатляющее выступление молодой армянской виолончелистки в Национальном оперном театре Китая: «Паст»
Юнибанк предлагает упрощенное бизнес кредитование без финансового анализа предприятий 
Нам не нужно искать политическую «крышу»: Директор «Спайки» прокомментировал распространяемые слухи: «Паст»
В Китае стартовал Международный молодежный конкурс имени Хачатуряна с выступлением виолончелистки фонда «Музыка во имя будущего» Мари Акопян 
Сотрудники Ucom приняли участие в работе по восстановлению леса в Вайоц Дзоре 
Fast Shift присоединился к открытой QR-инфраструктуре Idram
«Росатом» провел в Ереване семинар, посвященный технологическим возможностям по сооружению АЭС в Армении и вовлечению местных поставщиков в проект 
АНО «Евразия» организовала вечер, посвященный творчеству Лермонтова 
Вклад в науку: Ереванский филиал РЭУ отметил выпуск 10-го, юбилейного номера сборника «проблемы социально-экономического развития: поиски перспективы, решения»
Общественно-политическое собрание «третьей силы» прошло в условиях строгой конфиденциальности
Новый и современный: филиал «Арабкир» IDBank возобновил свою работу 
Компания Ucom запустила сеть 5G в первых девяти городах
Научитесь экономить. Международный день сбережений с Idram Junior
Настала очередь приграничных сел: кто присоединится к инициативе? «Паст»
Грузинская мечта и армянские галлюцинации 
Юрий Навоян: грузинская мечта воплощается в жизнь
«Евразия» и музей дружбы армянского и русского народов отметили 110-летие Амо Сагияна 
