Գործող խորհրդարանական համակարգը թույլ է տալիս վատին անվերջ վերարտադրվել. Արշակ Կարապետյան
1991 թվականի անկախությունից հետո Հայաստանում 4 իշխանություն է փոխվել և 4-ն էլ սեփական ցանկությամբ Սահմանադրություն են գրել։ Առաջինը Լևոն Տեր-Պետրոսյանի օրոք 1995 թվականին ընդունված Սահմանադրությունն էր, որով Հայաստանը դառնում էր նախագահական կառավարմամբ երկիր։ 2005 թվականին Ռոբերտ Քոչարյանը գնաց իշխանության թևերի առավել լայն տարանջատման և լիազորությունների կիսման։ Արդյունքում Հայաստանը վերածվեց կիսանախագահական կառավարմամբ հանրապետության և նախագահն իր լիազորությունների որոշ մասը փոխանցեց կառավարության ղեկավարին։ Ընդ որում վարչապետ էր նշանակվում նախագահի կողմից՝ խորհրդարանում ամենամեծ խմբակցություն ունեցող կուսակցության ներակայացուցիչը։
Նախագահական կառավարման համակարգը, ըստ էության, մինչև 2018 թվականը, ապացուցեց իր կենսունակությունը՝ բազմաթիվ դեպքերում նպաստելով Հայաստանի զարգացմանը, ինչպես նաև մարտահրավերներն ու ֆորսմաժորային իրավիճակները հանգուցալուծելուն։
2015 թվականին Սերժ Սարգսյանը նոր Սահմանադրական փոփոխություններ նախաձեռնեց՝ առաջարկելով անցնել երկրի կառավարման խորհրդարանական համակարգի։ Ընդունված Սահմանադրությունն ուժի մեջ մտավ արդեն 2018 թվականին, իսկ 2 ժամկետ նախագահի պաշտոնում կառավարած Սերժ Սարգսյանը փորձեց այժմ էլ երկիրը կառավարել որպես վարչապետ, սակայն արտաքին հետքով և ժողովրդական լայն զանգվածների ներգրավմամբ իշխանափոխություն տեղի ունեցավ, որի անունը դրեցին թավշյա, ոչ բռնի հեղափոխություն, իսկ իշխանությունը փոխանցեցին փողոցից եկած մի խմբի՝ բացարձակ զուրկ կառավարման հմտություններից և քաղաքական սկզբունքներից։
Այսօր էլ Նիկոլ Փաշինյանն է փորձում նոր Սահմանադրություն նախաձեռնել, պետական կառավարման համակարգի փոփոխություն, սակայն, չի իրականացվելու։ Գործող իշխանություններին չափազանց դուր է եկել խորհրդարանական, իսկ իրականության մեջ՝ սուպեր վարչապետական կառավարման համակարգը։ Ավելին, Փաշինյանն այս Սահմանադրական փոփոխություններն իրականացնում է հատկապես արտաքին ճնշման միջոցով՝ առնվազն մի քանի հարց լուծելով, մասնավորապես ցանկանում է նախ նսեմացնել Հայ առաքելական եկեղեցու դերը, այնուհետև Սահմանադրության նախաբանից հեռացնել Անկախության հռչակագրին հղումը՝ ըստ որի, Հայաստանը ճանաչում է Արցախի ինքնորոշման իրավունքը և նաև իր վրա պատասխանատվություն վերցնում Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչման և դատապարտման գործընթացում։ Ուստի և Փաշինյանը լայն իմաստով ոչ թե Սահմանադրական փոփոխություններ է նախաձեռնում, այլ միանգամայն նոր Սահմանադրության ընդունում։ Իսկ կառավարման համակարգի փոփոխություն չի լինելու։
«Համահայկական ճակատ» շարժման առաջնորդ, պաշտպանության նախկին նախարար Արշակ Կարապետյանը մի առիթով նշել է, որ իրեն անձամբ Նիկոլ Փաշինյանն է ասել, որ եթե լիներ նախագահական կառավարման համակարգ, ապա որևէ դեպքում ընտրվելու շանս չէր ունենա։ Ինքը՝ պաշտպանության նախկին նախարարը, կարծում է, որ ով գալիս է իշխանության Սահմանադրություն է գրում, այնպես, որ հետագայում իրենց գործողությունների համար պատասխանատվություն չկրեն, իսկ անունը դնում են «ճանապարհ դեպի դեմոկրատիա»։ «Նույն Չերչիլի խոսքերն ասեմ. «Դեմոկրատիան բերում են այն երկրներ, որոնք ուզում են բերել արտաքին կառավարման»։ Ցավալին այն է, որ Հայաստանում ով նստում է ղեկավարի աթոռին, սկսում է Սահմանադրություն փոխել, այսպես կոչված «բարեփոխումներ» նախաձեռնել։ Նույնն էլ Պաշտպանության նախարարությունում, որտեղ ամեն եկող ռեֆորմներ է ձեռնարկում, բայց եղածը չեն ամրապնդում»,- նշում է «Համահայկական ճակատ» շարժման առաջնորդ Արշակ Կարապետյանը։
Ըստ Կարապետյանի ամենակարևորը պետք է հասկանալ, թե ո՞վ մեր երկրում կարող է դառնալ երկրի ղեկավար։ Իսկ դրա համար, ըստ Կարապետյանի, պետք է լինի նախագահական կառավարման մոդել, նախագահին էլ ընտրի ժողովուրդը, ուղիղ քվեարկությամբ, ինչպես եղավ 90-ականներին, ոչ թե ընտրեն փողոցից եկած անձանց ինչ-որ մի խմբի, որոնք ինչ-որ պահի ճիշտ կողմնորոշվում են, թե ժողովրդին ինչ է պետք և սկսում են դրա մասին խոսել։
«Այս համակարգը թույլ է տալիս վատին անվերջ վերարտադրվել, ինչպես 2021թ.։ Թող լինի նախագահական երկիր, երբ որ ժողովուրդը կպահանջի ղեկավարի հրաժարականը, և կընտրի նորին»,- նշում է Արշակ Կարապետյանը։
Ըստ էության նախկինում խորհրդարանական կառավարման համակարգի դեմ հանդես եկող Փաշինյանը հրաշալի հասկացել է, որ միայն խորհրդարանական կառավարման պայմաններում հնարավորություն ունի շարունակել կառավարել երկիրը։ Հայաստանի ներկա ընդդիմությունն էլ այդ հարցը որևէ կերպ չեն բարձրացնում, կարծես ստեղծված իրավիճակը բխում է բոլոր կողմերի թե՛ գործող իշխանության, թե՛ առկա ընդդիմության շահերից։
Հայկ Առաքելյան
Экономим вместе. IDBank и Idram 
АНО «Евразия» организовала поэтический вечер «Чаренц и Горький. Литературные судьбы» 
Технологический саммит Silicon Mountains пройдет при поддержке Ucom
Образовательная поездка в Дубай: эксклюзивное предложение Фонда «Музыка во имя будущего»
Эвокабанк стал первым банком, присоединившимся к открытой QR-инфраструктуре Idram 
АНО «Евразия» стала первой международной командой на чемпионате по колке дров в Беларуси 
На месте ресторана «Кактус» Нарек Налбандян открыл супермаркет: «Паст»
Религиозная секта баталхаджинцев бросила вызов России 
Ближневосточная Академия классической музыки совместно с Фондом «Музыка во имя будущего» представляют уникальную возможность для образовательных путешествий
Стипендиат Фонда «Музыка во имя будущего» Эдуард Даян -лауреат первой премии Международного конкурса имени Арама Хачатуряна
«Евгений Онегин» для армянских студентов: незабываемый вечер с АНО «Евразия»" 
«Узнай Евразию. Кыргызстан»: Новая программа от АНО «Евразия». 
«Не забудем, не простим!» Российские летчики почтили память боевых товарищей в Армении
Почему Никол Пашинян не заинтересован в освобождении пленных и насильственно похищенных людей? «Паст»
В Ереване при поддержке ВТБ (Армения) пройдут концерты пианиста Дениса Мацуева 
Ucom и Sunchild установили очередную солнечную электростанцию в Арени 
4,401,021 драм фонду Дети Армении. Бенефициар ноября — «Armenia Tree Project» 
Перейдет ли Южный Кавказ под контроль РФ в результате нового разделения зон влияния? «Паст»
Региональная торговая «диверсификация» и реальная картина: «Паст»
Цифровая трансформация как путь к будущему банковских услуг
Компания Ucom — платиновый партнер Армянского форума управления Интернетом (ArmIGF)
«Русский след в Гюмри»: культурно-образовательная экскурсия от АНО «Евразия» 
Непревзойденный цинизм: «Паст»
Впечатляющее выступление молодой армянской виолончелистки в Национальном оперном театре Китая: «Паст»
Юнибанк предлагает упрощенное бизнес кредитование без финансового анализа предприятий 
Нам не нужно искать политическую «крышу»: Директор «Спайки» прокомментировал распространяемые слухи: «Паст»
В Китае стартовал Международный молодежный конкурс имени Хачатуряна с выступлением виолончелистки фонда «Музыка во имя будущего» Мари Акопян 
Сотрудники Ucom приняли участие в работе по восстановлению леса в Вайоц Дзоре 
Fast Shift присоединился к открытой QR-инфраструктуре Idram
«Росатом» провел в Ереване семинар, посвященный технологическим возможностям по сооружению АЭС в Армении и вовлечению местных поставщиков в проект 
АНО «Евразия» организовала вечер, посвященный творчеству Лермонтова 
Вклад в науку: Ереванский филиал РЭУ отметил выпуск 10-го, юбилейного номера сборника «проблемы социально-экономического развития: поиски перспективы, решения»
Общественно-политическое собрание «третьей силы» прошло в условиях строгой конфиденциальности
Новый и современный: филиал «Арабкир» IDBank возобновил свою работу 
Компания Ucom запустила сеть 5G в первых девяти городах
Научитесь экономить. Международный день сбережений с Idram Junior
Настала очередь приграничных сел: кто присоединится к инициативе? «Паст»
Грузинская мечта и армянские галлюцинации 
Юрий Навоян: грузинская мечта воплощается в жизнь
«Евразия» и музей дружбы армянского и русского народов отметили 110-летие Амо Сагияна 
