Ո՞ւր է տանում միշտ օտարների ձեռքին ուղղված հայացքը. «Փաստ»
«Փաստ» օրաթերթը գրում է.
Պատմությունը կրկնվելու հատկություն ունի։ Չնայած ժամանակի ընթացքում մարդկային հասարակությունը զարգանում և փոփոխվում է, սակայն մարդկային բնույթը մնացել է նույնը։ Ուստի, միշտ արդիական է պատմությունից դասեր քաղելու անհրաժեշտությունը։ Բայց երբ ուշադրություն չենք դարձնում անցյալի երևույթներին ու համապատասխան հետևություններ չենք անում, միշտ հայտնվում ենք նույն կոտրված տաշտակի առաջ։ Փիլիսոփա Գեորգ Հեգելը նշում է, թե «պատմությունից միայն սովորում ենք, որ պատմությունից դաս չենք քաղում»։
Ասվածը հատկապես բնորոշ է մեզ՝ հայերիս։ Անցած իրադարձությունները ցույց են տալիս, որ մենք չափից ավելի մեծ հույսեր ենք ունեցել, որ օտար պետությունները, մասնավորապես եվրոպական տերությունները կգան ու մեզ կփրկեն օսմանյան կամ պարսկական դժնդակ լծից։ Եվ այդ հույսը միշտ առկայծել է, քանի որ տարբեր պատվիրակություններ են գնացել Եվրոպա, որպեսզի այնտեղ իշխող վերնախավին ներկայացվի հայության վիճակն ու շեշտվի հայ ժողովրդին օգնության ձեռք մեկնելու անհրաժեշտությունը։ Բայց երբ եվրոպական պետությունները հայ ժողովրդին, ի վերջո, թողել են միայնակ իր տառապանքների հետ, այդ ժամանակ ի հայտ է եկել խոր հիասթափություն, ինչը տեղի է տվել այն մտայնությանը, թե եվրոպական տերությունները նենգաբար դավաճանեցին հայ ժողովրդին՝ դժվարին պահին թողնելով միայնակ։ Այնինչ այդ նույն տերություններն առաջնորդվում էին (ու են) ոչ թե հայ ժողովրդի, այլ բացառապես իրենց շահերով։
Նույնպիսի իրավիճակ է նաև ներկայում, երբ հանրային քննարկումների դաշտ են նետվում արտաքին դերակատարության հետ կապված տարբեր թեզեր։ Օրինակ՝ իշխանությունները իրենց քարոզչական տարբեր խողովակներով տարածում են այն թեզը, թե Արցախյան երկրորդ պատերազմը հրահրողը Ռուսաստանն էր, հենց Ռուսաստանն էր, որ Արցախը հանձնեց Ադրբեջանին։ Մյուս կողմից էլ՝ անընդհատ շեշտվում է այն մասին, որ Ռուսաստանը Հայաստանին սպառազինություններ չի մատակարարում։ Ու այս ֆոնի վրա հակառուսական տրամադրություններ են գեներացվում, ու առկա ծանր իրավիճակի ողջ մեղավորությունը գցվում է Մոսկվայի վրա։ Եվ մինչ Ռուսաստանը դեմոնիզացվում է, սրբի լուսապսակով է ներկայացվում Արևմուտքը։ Ու, ըստ այդմ, իշխանական քարոզչամեքենան ներկայացնում է, թե Արևմուտքն ի վիճակի է «փրկել» Հայաստանին թշնամու ներխուժումից։
Ուստի, հույսներս պետք է դնենք Արևմուտքի վրա։ Բայց այս թեզերը շրջանառողներն իրենց հարց չեն տալիս, թե ինչպես էին արևմտյան պետությունները լուռ հետևում Արցախի շրջափակմանն ու, ի վերջո, հայաթափմանը։ Ինչո՞ւ դեկլարատիվ հայտարարություններից զատ Արևմուտքի կողմից ոչինչ չձեռնարկվեց, երբ նույնիսկ արևմտյան հասարակական-քաղաքական շրջանակների որոշ ներկայացուցիչներ խոսում էին մարդասիրական միջամտություն կատարելու անհրաժեշտության մասին։ Հիմա էլ առաջ է տարվում այն մոտեցումը, որ Ֆրանսիայի վրա պետք է հույսներս դնենք, քանի որ այդ երկիրը ոչ միայն դիվանագիտական հարթակում է մեզ աջակցում, այլև սկսել է սպառազինություններ մատակարարել։ Բայց միայն Ֆրանսիայի խոստումների վրա հիմնվելը դժվար թե Հայաստանին զերծ պահի թուրք-ադրբեջանական ագրեսիայից։ Ավելին՝ Ադրբեջանն ավելի է գրգռվում Հարավային Կովկասի ուղղությամբ Ֆրանսիայի ակտիվությունից։ Բացի այդ, պետք է հիշել Կիլիկիայի պատմությունը, երբ ֆրանսիացիներն այն հանձնեցին Թուրքիային՝ այնտեղ ապրող հայերին միայնակ թողնելով։ Նույն պատմությունը կարող է կրկնվել նաև այժմ։ Եվ վերջում էլ հերթական անգամ կարող ենք բողոքել, թե այս անգամ արդեն արևմտյան դաշնակիցները դավաճանեցին Հայաստանին։
Նույն ձևով էլ հույսեր կան, որ Իրանը կպաշտպանի Հայաստանին։ Թեհրանից ոչ մի դեպքում չեն համաձայնի, որ հանկարծ Թուրքիան ու Ադրբեջանը բացեն, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցքը»։ Ուրեմն, պետք է ապավինել Իրանի օգնությանը։ Մյուս կողմից էլ՝ Հնդկաստանը մեզ կօգնի սպառազինություններով։ Իհարկե, արտաքին գործընկերների հետ հարաբերությունները առանձնահատուկ կարևոր են Հայաստանի անվտանգության տեսանկյունից, սակայն դրանք չպետք է ֆետիշացվեն։ Ամեն անգամ մենք միջազգային հարթակ ենք դուրս գալիս Խրիմյան Հայրիկի բնորոշած «թղթե շերեփով» ու արդյունքում ոչինչ չենք ստանում։ Արդյունքում ստացվում է, որ ոչինչ չենք ձեռնարկում ինքներս մեզ համար, բայց մեր հույսը միշտ ուրիշներն են, իսկ երբ ողբերգական իրադարձություններ են տեղի ունենում, ապա դրա մեղավորը բացառապես օտարներն են, ոչ մենք ինքներս։ Ու գրեթե ոչ ոք չի խոսում այն մասին, թե ինչ պետք է ձեռնարկենք, որպեսզի ինքնաբավ դառնանք։ Այսօր մենք չունենք պրոֆեսիոնալ բանակ, զարգացած տնտեսություն, առաջանցիկ գիտություն ու կրթություն, հատկապես մռայլ է Հայաստանի դեմոգրաֆիկ պատկերը։ Եթե նույնիսկ մեր սեփական մոտեցումները չունենք այս հարցերում, կարող ենք աշխարհում կիրառվող փորձը վերցնել ու օգտագործել։
Ի վերջո, մենք պետք է արտաքին քաղաքական կշիռ ներկայացնենք, որ մեզ հետ հաշվի նստեն։ Այլապես նույն իրավիճակը տարբեր կերպ կարող է կրկնվել։ Բայց ո՞վ պետք է զբաղվի այս հարցերով: Մենք բոլորս՝ սկսած իշխանություններից, թեկուզ սա իրականում ֆանտաստիկայի ժանրից է. հարցն այն է, որ իշխանականներին հետաքրքրում է ոչ թե երկրի ապագան, այլ իրենց տաքուկ պաշտոններն ու ստանալիք պարգևավճարները։
Մանրամասները՝ «Փաստ» օրաթերթի այսօրվա համարում
Очередная «шустрость» свалить на других собственные ошибки: «Паст» 
Даст ли ход «папкам», или удовлетворится увольнением? «Паст» 
В списке основных налогоплательщиков также есть грузоперевозчики: «Паст» 
Уголовное преследование в отношении предпринимателей продолжается: «Паст» 
Юнибанк первым в Армении выпустил субординированные облигации 
Как не разориться в Черную пятницу: 5 полезных советов 
Ожидать эскалации нужно всегда: Алексей Анпилогов 
Армения – лидер среди стран СНГ по дороговизне услуг заведений общепита 
МИД Армении прокомментировал заявление посла США в Баку об управлении трансграничными водными ресурсами 
Бельгийские политики и парламентарии направили заявление правительствам Азербайджана и Бельгии 
Мы призываем Азербайджан и Армению не упустить эту историческую возможность: Хакан Фидан 
Армянские борцы завоевали одну серебряную и две бронзовые медали на Чемпионате мира по борьбе среди военнослужащих 
Россия впервые нанесла удар по военному объекту Украины новейшей баллистической ракетой «Орешник» с гиперзвуковой боевой частью 
Дети Фонда «Музыка во имя будущего» посетили IDBank 
Юнибанк первым в Армении выпустил субординированные облигации 
В Армении сократят помощь для арцахских беженцев 
Армянский предприниматель строит новую канатную дорогу на горной вершине Крыма 
Ованес Чрагян из города Армавир стал победителем Первенства мира по универсальному бою 
Примечательное предложение: физические лица могут получить грант в размере 1 миллиона, а общественные организации – в размере 3 миллионов российских рублей: «Паст»
Авантюризм кадровых движений: «Паст»
Нынешняя власть Армении - факелоносец антиармянской повестки дня: «Паст»
Палата депутатов Люксембурга потребовала от Баку немедленного освобождения незаконно заключенных лиц 
Как собираются лишить эту власть возможности получить мандат в будущем? «Паст» 
«В стране существует большая коррупция, во главе которой стоит Никол Пашинян»: «Паст»
Концерт к 155-летию со дня рождения Комитаса прошел в Краснодарской филармонии им. Пономаренко 
НС Армении ратифицировал соглашение о свободной торговле между ЕАЭС и Ираном 
Арпине Саркисян будет назначена главой МВД РА 
ЕС направит в Грузию "политическую миссию" 
Компания Ucom запустила сеть 5G в еще 11 городах 
ЧЕ: Результаты армянских шахматистов 
Программа «Здоровая Евразия» вызвала большой интерес на MedMeet 2024 
Азербайджанцы стали настоящей головной болью в России։ «Паст»
Принесет ли Армении какую-либо пользу членство в Римском статуте? «Паст»
Эксклюзивная платформа для сферы туризма: «Паст»
Скажешь, чтобы и он написал заявление: «Вотсапские увольнения» будут продолжительными: «Паст»
Находясь ниже плинтуса говорят о «плинтусном» рейтинге: «Паст»
Компания Ucom запустила сеть 5G в еще 11 городах
Компания UPay присоединилась к инфраструктуре Open QR компании Idram 
Бесплатная карта Mastercard и 10% idcoin за безналичные покупки. IDBank 
В Ереване подведены итоги 19-й ежегодной Международной олимпиады по микроэлектронике
