Այսօր՝ 29 մարտի 2024թ., 00:00
1USD = 486AMD
1EUR = 510.5AMD
1RUB = 7.9AMD

Սամուրայների զենքերը՝ սո՞ւր, նետուաղե՞ղ, թե՞ հրազեն

Մենք գիտենք, որ...

Սամուրայի գլխավոր զենքը եղել է սուրը. այն նաև համարվել է «սամուրայի հոգի», որից սամուրայը երբեք չի բաժանվել։

Իրականում այնքան էլ այդպես չէ։

Այլ բան է ծիսական գործողությունը և լրիվ այլ բան՝ իրական ճակատամարտը։ Իրականում սամուրայների համար սուրը հիմնական զենք չի հանդիսացել։ Այս ռազմիկների համար հիմնական զենքը եղել է մեծ աղեղը, որից նրանք մահաբեր նետեր են արձակել ուղղակի ընթացքից՝ ձիու վրա նստած։ Այս ամենը հաստատում է անգամ էտիմոլոգիա գիտությունը (բառագիտություն, կամ՝ բառերի նշանակության մասին գիտություն)։ Բանն այն է, որ ճապոներեն «կռվել» և «նետ արձակել աղեղից» բառակապակցությունները հնչում են միատեսակ։ Ստացվում է, որ այս զինատեսակը շատ հին է և եղել է առասպելական հնագույն ժամանակներում պատերազմելու հիմնական զինատեսակը։ Իհարկե, սամուրայը սուր ունեցել է, բայց դա ավելի շուտ հանդիսացել է ինքնապաշտպանության զենք, ճիշտ այնպես, ինչպես հիմա ժամանակակից բանակներում սպաները ատրճանակ են կրում, որը ճակատամարտելու զենք չես համարի։ Ավելի ուշ՝ մոտավորապես 14-րդ դարից սկսած, սամուրայների ամենաօգտագործվող զինատեսակներից է դարձել հեծյալի նիզակը, իսկ ավելի ուշ՝ 16-րդ դարում, անգամ՝ հրազենը։ Սուրը սամուրայի համար դարձել է «սամուրայի հոգի» միայն 1600 թվականից հետո՝ Էդոյի դարաշրջանում, ճիշտ այն ժամանակ, երբ պատերազմները Ճապոնիայում դադարեցին, և ամբողջ երկիրը համախմբվեց Տոկուգավա տան իշխանության տակ։ Այդ ժամանակ նետեր արձակող կամ նիզակով հեծելազորայինի կերպարը արդեն պահանջված չէր։ Եվ արդյունքում սամուրայի համար առաջնահերթ դարձավ սուրը ճիշտ այնպես, ինչպես ժամանակին եվրոպացի ազնվականների համար առաջնային էր դարձել սուսերը, որպես մենամարտի զենք։ Չնայած, իհարկե, անգամ այդ ժամանակ սամուրայները մնացած զինատեսակներից ևս օգտվում էին։

Միանգամայն պարզ է, որ սամուրայների զենքերի վերաբերյալ այս համընդհանուր մոլորությունների պատճառը Հոլիվուդն է և սամուրայների վերաբերյալ նկարահանած ֆիլմերը, որի հետևանքով հասարակության մեջ ստեղծվել է այս սխալ պատկերացումները։ Իսկ հրազենով սամուրայն ընդհանրապես չի տեղավորվում նրա վերաբերյալ ստեղծված այս պատկերում, և այդ տրամաբանությամբ՝ սամուրայը ոչ միայն այն չպետք է օգտագործի, այլ նաև պետք է արհամարհի։ Իրականում ճապոնացի ռազմիկները՝ սամուրայները, հրազենը անգամ ավելի էֆեկտիվ էին օգտագործում, քան եվրոպացիները նույն ժամանակներում։ Ընդ որում, Ճապոնիան արտադրում էր ավելի որակյալ և դիմացկուն հրազեն, քան Եվրոպան։ Սամուրայները հիմար չէին, նրանք հայտնի էին իրենց հարմարվողականությամբ և ցանկացած նորարարություն օգտագործում էին։ Չինական ներխուժումը և եվրոպական մշակույթի ազդեցությունը, այսպես, թե այնպես, ազդել են Ճապոնիայի վրա։ Արդյունքում ճապոնացի վարպետները փոխառել են ուրիշներից ոչ միայն հրացանը, այլ նաև սկսել են եվրոպական տիպի զրահներ ստեղծել։ Ինչքան էլ ճապոնացի սամուրայները կապված լինեին իրենց աղեղներին, միևնույն է, նրանք չէն կարող անտեսել այն փաստը, որ, օրինակ, պորտուգալացիների զենքը, որը կոչվում էր արկեբուզա, առավել էֆեկտիվ է նետ ու աղեղից։ Ճապոնիայում օգտագործվում էր մի քանի տեսակի հրազեն՝ սկսած հին պատրույգային հրացանից, վերջացրած, չնայած հազվագուտ հանդիպող, բայց լիարժեք թնդանոթներով (վերջիններս հայթայթվում էին խորտակված եվրոպական նավերից)։ Ժամանակին Ճապոնիայում հայտնի էր Կռվող պրովինցիաների մեծ դայմե (ֆեոդալ կոմս) Օդա Նաբունոգան, որը վարպետորեն էր օգտագործում հրազենը կռվի դաշտում, և ոչ ոք չէր կարող նրան գերազանցել։ Իսկ այլ դայմեներ՝ Տեկեդա Սիգեն, Նակուգավա Նեյասուն և Դատե Մասամունեն վարպետորեն օգտագործում էին նշանառուներ, խրամատային հրետանի և մեծ թվով արկեբուզաներ, ինչը տալիս էր ցնցող արդյունք։

Իհարկե, ներկայումս շատերը համարում են, որ ճապոնական բանակում հրազեն օգտագործել են հիմնականում հետևակայինները՝ ասիգարուները, և հետևաբար սամուրայները պետք է արհամարհեին հրազենը։ Իրականում ասիգարուն կռվի ժամանակ ընդամենը «թնդանոթի միս» է եղել, և այդ իսկ պատճառով ավելի հեշտ էր նրան սովորեցնել կրակել հրազենից, քան թե նետ ու աղեղից, որից կրակելը համարվում էր «բարձրագույն արվեստ»։ Սակայն դա չի նշանակում, որ սամուրայը հրազեն չի օգտագործել, ավելին՝ իրենց հատուկ ջանասիրությամբ նրանք հետևողականորեն սովորում էին այս զենքի օգտագործման գիտությունը։ Չնայած, իհարկե, չի կարելի բացառել, որ այնտեղ ևս կգտնվեին մարդիկ, որոնք կարհամարհեին «երկարաոտ հարավային բարբարոսների զենքը»։ Այնուամենայնիվ, չմոռանանք, որ նման հազվագյուտ մարդիկ հանդիպում են ոչ միայն նրանց մոտ։

Նյութը հրապարակման պատրաստեց Past.am-ը

«Պետք է մեկտեղել ջանքերը Հայաստան-Սփյուռք միասնական օրակարգ ձևավորելու հարցում». կայացավ Արման Վարդանյանի և Ամրամ Պետրոսյանի հանդիպումը Ինձ մոտ ձևավորված կարծիք կա, որ վերջնակետն Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն է. Նաիրի Սարգսյան Փաշինյանը խմբեր է գործուղում Տավուշի մարզ Մենք խնդիր ունենք երկիրն այս վիճակին հասցրածի հետ, մնացածին` ձեռք ենք մեկնում. Միհրան Պողոսյան Ղրղզստանի մայրաքաղաքում ավազամրրիկից շենքեր և ավտոմեքենաներ են վնասվել Պարզվել է 20-ամյա հղի կնոջ մահվան պատճառը. մեղադրանք է ներկայացվել բժշկական կենտրոնի երեք բժշկի Հայկ Մարությանն առաջիկայում կուսակցություն կհիմնի Գործող իշխանությունները գիտակցաբար ստանձնում են զիջողի, հանձնողի կերպարը. Մենուա Սողոմոնյան «Գագիկ Ծառուկյան» բարեգործական հիմնադրամի հովանու ներքո իրականացվել է 23-րդ «Արտավազդ» ամենամյա մրցանակաբաշխությունը . Տոնոյան Չտրվե´լ թշնամական հերթական սադրանքին. «Հայաքվե» Իտալիան կառուցում է լողացող հիբրիդային էլեկտրակայան Գրիգոր Դանիելյանի որդուն հիվանդանոց են տեղափոխել Հետքա՞յլ՝ ԵՄ անդամության դիմումի հարցում Կրոկուսի վրա հարձակում գործած ահաբեկիչները գտնվել են թմրանյութի ազդեցության տակ Հայտնի է՝ ով է ճանաչվել Լա Լիգայի՝ մարտ ամսվա լավագույն մարզիչ Շղթայական ավտոմեքենաների ջարդ Երևանում. 12-ամյա երեխան ու նրա մայրը տեղափոխվել են հիվանդանոց Երբ ռուսական ռազմաբազան դուրս գա, Հայաստանը չի հետաքրքրի ոչ մեկին. Արշակ Կարապետյան Վարչախմբի թիրախում հաջորդը ռուսական ռազմակայանն է Չեմ զարմանա, եթե Փաշինյանը սա կարդա և իր հերթական տիկ-տոկյան լայվի ժամանակ հպարտությամբ պատմի երեխաներին, որպես «խաղաղության» մասին բարի հեքիաթ. Չալաբյան Ու՞մ է մեղադրում Անդրանիկ Քոչարյանը Գագիկ Սուրենյանը սպասված նորություն է հայտնել 2 զոհ, 7 վիրավոր. վթար Մարգարա-Վանաձոր-Տաշիր ճանապարհին Փաշինյան-Բլինկեն-Ֆոն դեր Լեյեն հանդիպումը չի կարող հանգեցնել էսկալացիայի. Պետքարտուղարությունը՝ Բաքվին Բաց դռների օր` ԶՊՄԿ-ում (տեսանյութ) «Կենսուրախ էր, խղճով, խելացի ու հայրենասեր». Արեն Մալաքյանն անմահացել է 2022 թ. սեպտեմբերի 13-ին Սոթքի զորամասի պայթյունի ժամանակ. «Փաստ» Վեցամյա ավերումներն ու «կկվի կանչելու» ժամանակը. «Փաստ» Գործող իշխանությունների դեմ արդյունավետ պայքար մղելու համար անհրաժեշտ է հանրության լայն շերտերի համախմբում. Արշակ Կարապետյան Ինչո՞ւ են հիմնավորում միշտ այն, ինչը վնասում է Հայաստանի անվտանգության շահերին. «Փաստ» «Կոռուպցիան այսօր իր սարդոստայնով տարածված է ամեն տեղ». «Փաստ» Նիկոլն ամեն ինչ հասցրել է ձախողման եզրին. Արտակ Զաքարյան Հասարակության վրա փորձում է վախ ծախել. «Փաստ» Ուղարկում է մարդկանց հետ «խոսելու». «Փաստ» Ինչո՞ւ չի կազմակերպվել Վրաստանի վարչապետի հանդիպումը Կաթողիկոսի հետ. «Փաստ» Էլ ճանապարհ սարքելն ո՞ւմ է պետք. «Փաստ» Արդեն կես տարի է՝ Ռուբեն Վարդանյանը ապօրինի բանտարկված է Բաքվի բանտում․ «Ապրելու երկիր» Գնել Սանոսյանը դժվարացավ պատասխանել ԱԺ պատգամավոր Դավիթ Դանիելյանի հարցին, թե երբ կավարտվի Շուռնուխ գյուղի տների շինարարությունը Մալաթիա Սեբաստիայում բացվել է 88 ցանցի հերթական սուպերմարկետը Քուչակ գյուղի վերջնամասում մեքենաներ են բախվել․ կա զոհ և 6 վիրավոր Ադրբեջանը չի մասնակցի Երևանում սամբոյի աշխարհի գավաթի խաղարկությանը Fastex-ը շարունակում է Web3 տեղեկատվական հանդիպումների շարքը Հայաստանի բլոկչեյն էմբասիում