Այսօր՝ 25 ապրիլի 2024թ., 00:00
1USD = 486AMD
1EUR = 510.5AMD
1RUB = 7.9AMD

Սեւանա լճում էվտրոֆիկացիա է տեղի ունենում. փորձագետ


Սեւանա լճում ակտիվորեն ճահճացում է ընթանում, այսինքն՝ էվտրոֆիկացիայի գործընթաց:

 

Այս մասին NEWS.am-ի թղթակցի հետ զրույցում ասաց Քիմիական ֆիզիկայի ինստիտուտի գիտշխատող, քիմիական գիտությունների թեկնածու Սեյրան Մինասյանը:

 

 

Մինասյանը նշեց մի քանի պատճառ՝ ջրի մակարդակի նվազեցում, 2002 թվականից ջրի տակ մնացել է մոտ 4000 հեկտար չմաքրված մակերես:

 

«Ընդ որում, ջրի տակ մեծ մասն անտառային հողեր են: Սակայն ամենակարեւոր գործոնը՝ լճում խախտվել է սննդային շղթան, եւ դրա պատճառով էկոհամակարգը սխալ է գործում: Այսինքն՝ ձկների բացակայությունը եւս ազդում է տեղի ունեցող գործընթացի վրա»,- նշեց Մինասյանը:

 

Փորձագետը տվյալ իրավիճակը լուծելու համար մի քանի միջոց առաջարկեց.

 

«Նախ պետք է տարեցտարի բարձրացնել ջրի մակարդակը՝ նախկին մակարդակին հասնելու համար, այսինքն՝ մինչեւ 1937 սմ: Ինչպես նաեւ անհրաժեշտ է մաքրել անտառները, այն հատվածները, որոնք զբաղեցնում են մոտ 800 հեկտար տարածք: Վարչապետի որոշմամբ՝ լիճը կմաքրվի մոտ 2 տարում: Առաջին հերթին անհրաժեշտ է մաքրող սարքեր կառուցել, եւ վերջին հաշվով պետք է վերադարձնել ձկների պոպուլյացիան: Առանց ձկների ջուրը չի մաքրվի»:

 

Մինասյանի խոսքով՝ չկան իրական կանխատեսումներ, թե ինչ վիճակում կլինի Սեւանը: Նրա գնահատմամբ՝ դրա պատճառը համակարգված մոնիթորինգի բացակայությունն է:

 

«Ներկա պահին չկան մասնագետներ, որոնք որոշում կկայացնեն: Ինչպես նաեւ բացակայում են Սեւանի համար ջրի որակի ստանդարտներն ու նորմերը»,- հավելեց փորձագետը:  

 

Փորձագետը նաեւ նշեց, որ որակի ստանդարտը կառավարման գործիք է: Ոչ ոք չի կարող ասել՝ որքան պետք է լճում լինեն ֆոսֆոր եւ այլ քիմիական տարրեր: Մեկ ստանդարտով դա լավ է, մյուսով՝ վատ:

 

Խնդրի լուծման համար Մինասյանն առաջարկում է Սեւանի համար ընդհանուր ստանդարտներ մտցնել:

 

Գիտնականի կարծիքով՝ անհրաժեշտ է նորից մոդելավորել լճի համակարգը, քանի որ դեռեւս 60-ական թթ. աշխատել են ԽՍՀՄ գիտնականներ, շատ ինստիտուտներ մասնակցել են այդ գործին: Նրանք այդ ժամանակ կարողացել են մոդելավորել լճի էկոհամակարգը: Ընդ որում, եզարակացրել են, որ ջրի մակարդակը պետք է լինի 1903 մ, որպեսզի ջրում էվտրոֆիկացիան դադարեցվի: Սակայն Մինասյանը պնդում է, որ այդ ժամանակվա եւ այժմյան պայմանները տարբեր են: Այդ ժամանակ լճում բավարար քանակությամբ մակրոֆիտներ կային:

 

«Իսկ այժմ անհրաժեշտ է նորից մոդելավորել եւ մասնագետների ներգրավվել: Եվ հստակ տվյալների հիմքով իրական քայլեր անել»,- եզրափակեց փորձագետը: 

 

Անհնազանդության ակցիայի մասնակից «Համահայկական Ճակատ» շարժման ակտիվիստների մի մասը ազատ են արձակվել ոստիկանությունից․ տեսանյութ Հովհաննես Շահինյանը Շենգավիթի ոստիկանությունում է․ տեսանյութ Բերման են ենթարկվել «Համահայկական Ճակատ» կուսակցության ակցիայի մասնակիցներն ու ակտիվիստները. տեսանյութ ՀՀՄ կուսակցության նախագահ Միհրան Պողոսյանի կոչով մեկնարկած երթը Հանրապետության հրապարակից` ՈՒՂԻՂ «Հրաժարվել մեր պահանջատիրությունից, նշանակում է՝ հրաժարվել ընտանիքից ու նախնիներից». Մելքումյան Փաշինյանին չեն հավատում նույնիսկ Արևմուտքում ԱՄՆ-ում 7 մլրդ դոլար են հատկացնելու արևային էներգիային Քաջարանը մոտ ապագայում կունենա ժամանցի ժամանակակից վայր Թուրքիայի նախագահն ահաբեկում է, իսկ Փաշինյանը՝ խեղճանում Ոտքի ելեք. ՀՀՄ կուսակցության նախագահ Միհրան Պողոսյանի կոչով մեկնարկած երթը Հանրապետության հրապարակից` ՈՒՂԻՂ Խորհուրդ եմ տալիս չենթարկվել վարչախմբի հանցագործ հրամաններին, զերծ մնալ այսօր որևէ հանցանք կատարելուց, ծառայել օրենքին և մեր քաղաքացիների անվտանգությանը. Ավետիք Չալաբյան Մենք նոր թափով ու որակով ենք լծվելու Հայոց ցեղասպանության միջազգային ճանաչման ու դատապարտման գործին՝ գործող վարչախմբին հեռացնելուց հետո. Մենուա Սողոմոնյան Վարչախումբը Տավուշում անցավ ռեպրեսիաների և բռնությունների Թուրքիայում ապրող ոչ մի հայազգի քաղաքացի իրեն հասարակությունից դուրս, երկրորդ կարգի չի զգա․ Էրդողան Չինաստանը դեմ է հանդես եկել ԱՄՆ-ի նոր օրինագծում Թայվանի վերաբերյալ դրույթներին «Նիկոլ դավաճան» վանկարկումներ՝ Աննա Հակոբյանի մուտքի ժամանակ Արշակ Կարապետյանը հայտարարեց անհնազանդության ակցիաներ սկսելու մասին «ՀայաՔվեի» անդամները «Նեմեսիսի» հուշարձանի մոտից պայքարի կոչ են անում Գիտակցել տեղի ունեցածը և համախմբվել, որպեսզի բացառվի ցեղասպանության կրկնությունն այսօր՝ մեր օրերում. Արա Աբրահամյան Այսօր արդեն ունենալով անկախ պետություն՝ մենք պետք է շարունակենք ամրանալ և բացառենք նման արհավիրքը. Տիգրան Ավինյան 109 տարի անց էլ հասկացանք, որ թուրք-ադրբեջանական տանդեմի նպատակը մեկն է. Նաիրի Սարգսյան Եկեք վառ պահենք ջարդերի, տեղահանությունների ու հալածանքների զոհերի հիշատակը․ Մակրոնի գրառումը՝ Ցեղասպանության տարելիցի կապակցությամբ 21-րդ դարում մենք ականատես եղանք հերթական էթնիկ զտման քաղաքականության ու դրա հետևանքներին. ԱԳՆ Բռնցքամարտի ԵԱ․ Հայաստանն այսօր ունի 7 ներկայացուցիչ Այսօր մենք պետք է կանխենք նոր ցեղասպանությունը և նոր հայրենազրկումը. hայի ապագան իր ձեռքում է այսօր, իր միասնականության, կամքի և կորովի. Ավետիք Չալաբյան Խոնարհվում եմ մեր բոլոր սուրբ նահատակների հիշատակի առաջ և ուզում եմ հավատալ, որ պատմական արդարությունը մի օր անպայման վերականգնվելու է. Գագիկ Ծառուկյան Սա կործանարար ու աղետաբեր խունտա է, որից պետք է շուտափույթ ազատվել. Դավիթ Սարգսյան Թուրքիայի և Ադրբեջանի պահանջները չկատարելու միակ տարբերակը Փաշինյանի ռեժիմից ազատվելն է. Արշակ Կարապետյան Աշխարհասփյուռ հայությունը հիշատակում է Հայոց ցեղասպանության 109-րդ տարելիցը 24 ժամ ջուր չի լինելու Առանց ընթացակարգերի որևէ գործողություն ապօրինություն է և ենթակա է դատապարտման քրեական օրենսգրքի 421-րդ հոդվածով. Սողոմոնյան Փաշինյանը փչացնում է Իրանի հետ հարաբերությունները Աուդիտները բոլոր պետական մարմիններից հանել են․ Նաիրի Սարգսյան Վարչախումբն արգելում է անցանկալի սփյուռքահայերի մուտքը Հայաստան Դիվանագետների համահայկական խորհրդի հայտարարությունը Հայոց ցեղասպանության 109-րդ տարելիցի կապակցությամբ «Ավելի լավ է Հայաստանը վարչապետ չունենա, քան ունենա դավաճան, հակահայ վարչապետ»․ Մենուա Սողոմոնյան Վենետիկում անցկացվող 60-րդ միջազգային բիենալեի օրերին բացվել է AKNEYE ֆիջիթալ սփեյսը Պապուա Նոր Գվինեան արժանի չէ մարդակերության երկիր կոչվելու. վարչապետ Արցախի էթնիկ հայերի տեղահանում և մարդու իրավունքների լուրջ խնդիրներ ՀՀ-ում. Պետդեպի զեկույց Ալիևը Պուտինի հետ քննարկել է Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև խաղաղության պայմանագրի շուրջ բանակցությունները․ Հաջիև