Ամեն ինչ սուրճի մասին․ հայտնի ըմպելիքի օգուտներն ու վնասները
Սուրճի օգտակար հատկությունները
Սուրճը աշխուժացնում է
Սա, թերեւս, սուրճի ամենահայտնի հատկությունն է։ Դա բացատրվում է նրանով, որ կոֆեինը հոգեսթիմուլանտ է։ Երբ մենք սուրճ ենք խմում, կոֆեինը ներթափանցում է արյան մեջ և դրա հետ մեկտեղ մտնում է ուղեղ, որտեղ արգելափակում է նյարդային հաղորդիչ ադենոզինը
Սուրճի օգտագործումը ազդում է սեռական հորմոն կապող գլոբուլինի (SHBG) վրա: Այս սպիտակուցը վերահսկում է տեստոստերոնի և էստրոգենի սեռական հորմոնների ակտիվությունը, որոնք դեր են խաղում 2-րդ տիպի շաքարախտի առաջացման գործում:
Սուրճը նվազեցնում է Պարկինսոնի հիվանդության վտանգը
Երկրորդ ամենատարածված նեյրոդեգեներատիվ հիվանդությունը Պարկինսոնի հիվանդությունն է: Այն զարգանում է, երբ ուղեղում դոֆամին արտադրող նեյրոնները մահանում են: Սուրճ խմելը նվազեցնում է ռիսկը մոտ 30-60%-ով։ Հնարավոր պատճառը կոֆեինի դրական ազդեցությունն է դոֆամինի արտադրության համար պատասխանատու նեյրոհաղորդիչների վրա։
Բացի այդ, սուրճը կարող է օգտակար լինել նրանց համար, ովքեր արդեն տառապում են Պարկինսոնի հիվանդությամբ։ McGill University-ի գիտնականների կարծիքով՝ կոֆեինն օգնում է նման հիվանդներին վերահսկել շարժումը։
Սուրճը պաշտպանում է սրտի անբավարարությունից
Ապացուցված է, որ սուրճի չափավոր օգտագործումը պաշտպանում է սրտի անբավարարությունից: Հիմնական բառը «չափավոր» է: Սա սովորաբար նշանակում է օրական երկու բաժակ:
Սուրճը հակաօքսիդանտների լավագույն աղբյուրն է
Սուրճը՝ ինչպես կոֆեինացված, այնպես էլ առանց կոֆեինի, պարունակում է մոտավորապես նույն քանակությամբ հակաօքսիդանտներ։ Եվ դա ավելին է, քան մրգերի և բանջարեղենի համակցված (արևմտյան տիպիկ դիետայի հետ): Հակաօքսիդանտները նյութեր են, որոնք կանխում են օքսիդացումը և պայքարում օրգանիզմում ազատ ռադիկալների դեմ: Օրինակ՝ դրանք նվազեցնում են բերանի խոռոչի քաղցկեղի առաջացման վտանգը։ Առանց կոֆեինի սուրճը նույնպես պաշտպանիչ ազդեցություն ունի, սակայն թեյն այն ընդհանրապես չունի։
Պաշտպանում է ցանցաթաղանթի վնասումից
Ամենահզոր հակաօքսիդանտներից մեկը քլորոգենաթթուն է: Քորնելի համալսարանի գիտնականները պարզել են, որ սուրճի մեջ հայտնաբերված այս միացությունը կանխում է ցանցաթաղանթի բջիջների մահը, որն առաջանում է հիպոքսիայի (թթվածնի պակաս) կամ օքսիդատիվ սթրեսից (բջիջների վնասում օքսիդացման պատճառով):
Սուրճը նվազեցնում է աղիների քաղցկեղի առաջացման վտանգը։
Հետազոտողները հետևել են 489706 մասնակցի և պարզել, որ նրանք, ովքեր 4-5 բաժակ սուրճ են խմում, 15%-ով ավելի ցածր են աղիների քաղցկեղով հիվանդանալու ռիսկից:
Վնասներ․
Սուրճը կարող է հանգեցնել անքնության
Սուրճը էներգիա է տալիս մեզ, բայց դրա նույն հատկությունը վնասակար է, երբ մենք փորձում ենք քնել: Կոֆեինի կազդուրիչ ազդեցությունը սկսում է զգալ օգտագործելուց 15 րոպե անց, սակայն այն պահպանվում է շատ ավելի երկար։ Մոտ վեց ժամ է պահանջվում, որպեսզի խթանիչ ազդեցությունը կիսով չափ զրոյանա:
Եթե ցանկանում եք քնել, աշխատեք կեսօրին սուրճ չխմել։ Կամ առնվազն քնելուց 2-3 ժամ առաջ:
Սուրճն ազդում է դեղերի ազդեցության վրա
Եթե որևէ դեղամիջոց եք ընդունում, անպայման հարցրեք ձեր բժշկին, արդյոք կարող եք դրանք խմել սուրճի հետ: Այս ըմպելիքը կարող է ուժեղացնել, թուլացնել կամ նույնիսկ փոխել հաբերի ազդեցությունը:
Օրինակ, հետազոտողները ուսումնասիրել են ալենդրոնաթթվի (օստեոպորոզի դեմ դեղամիջոց) վարքագիծը ջրի և այլ ըմպելիքների հետ ընդունման դեպքում։ Պարզվել է, որ սև սուրճն ու նարնջի հյութը թուլացնում են դեղամիջոցի կլանումը 60%-ով։ Իսկ վահանագեղձի դեղամիջոցների ազդեցությունը նվազում է 55%-ով, եթե դրանց հետ սուրճ խմեք։
Սուրճը կարող է վատթարացնել թթվային ռեֆլյուքսը:
Սուրճն ունի չափազանց բարձր թթվայնություն։ Թթվային միջավայրում (ստամոքսահյութ) հայտնվելուց հետո կերակրափողի սփինտերի մկանները կհանգստանան: Եվ դա կարող է առաջացնել կամ սրել այրոց: Վտանգ է ներկայացնում նաև առանց կոֆեինի սուրճը։ Որոշ հետազոտությունների համաձայն՝ այս սուրճը բարձրացնում է ստամոքսի թթվայնության մակարդակը՝ խթանելով ստամոքսային հորմոնի գաստրինի արտադրությունը։ Եվ դա առաջացնում է ստամոքսահյութի արտազատում։
Սուրճը կարող է մարսողության խանգարման պատճառ դառնալ
Դատարկ ստամոքսին մեկ բաժակ սուրճը խթանում է աղաթթվի արտադրությունը, որը կարող է հանգեցնել մարսողության լուրջ խնդիրների։ Հիդրոքլորային թթուն սովորաբար արտադրվում է ստամոքսում, երբ սնունդը մտնում է և օգտագործվում է սպիտակուցներն ու ճարպերը մարսելու համար:
Եթե մեկ ճաշի ժամանակ այն չափազանց շատ է արտադրվում (երբ դուք շատ ճարպ եք կերել կամ շատ սուրճ եք խմել դատարկ ստամոքսին), հաջորդ անգամ այն չի բավարարում, ապա սնունդն ամբողջությամբ չի մարսվում։ Սա կարող է հանգեցնել փքվածության և ստամոքսի անհարմարության, իսկ ծանր դեպքերում՝ գրգռված աղիքի համախտանիշի և նույնիսկ հաստ աղիքի քաղցկեղի: Ուստի աշխատեք սուրճ չխմել դատարկ ստամոքսին։
Սուրճը դժվարացնում է թրոմբոցիտների աշխատանքը։
Թրոմբոցիտները արյան բջիջներ են, որոնք արտադրվում են ոսկրածուծում: Նրանք օգնում են դադարեցնել արյունահոսությունը՝ արգելափակելով վնասված անոթը:
2008 թվականին գիտնականներն ուսումնասիրել են սուրճի և կոֆեինի ազդեցությունը թրոմբոցիտների վրա։ Հետազոտության մասնակիցներն օգտագործել են սուրճ կամ կոֆեինի պարկուճներ և ջուր: Սուրճ խմողների մոտ թրոմբոցիտների միմյանց կպչելու ունակությունը նվազել է։ Իսկ միայն կոֆեին ստացողների մոտ թրոմբոցիտների հատկությունները չեն փոխվել։
Պարզվում է, որ առանց կոֆեինի սուրճը չի լուծի այս խնդիրը։ Եվ դա կարող է հանգեցնել լուրջ հետևանքների նրանց համար, ովքեր տառապում են սակավարյունությունից կամ արյան մակարդման հետ կապված այլ հիվանդություններից։