Հայաստանը փաստացի հերքում է իր գոյությունը. ռուս պատմաբան
Հայաստանի պատմության 8-րդ դասարանի նոր դասագրքում 1828 թվականին Արևելյան Հայաստանի միացումը Ռուսական կայսրությանը անվանվում է «անեքսիա»։ EADaily-ի թղթակիցն այս առնչությամբ մի քանի հարց է ուղղել ռուս պատմաբան Օլեգ Այրապետովին։
— Օլեգ Ռուդոլֆովիչ, խնդրում եմ՝ բացատրեք մեզ, 8-րդ դասարանի հայկական դպրոցների համար հաստատվել են պատմության դասագրքեր, որտեղ ասվում է, որ ժամանակին Ռուսաստանը բռնակցել Հայաստանի տարածքի մի մասը։ Արդյո՞ք սա իրական պատմական փաստ է:
-Ի՞նչ ասեմ։ Մարդը, ում ես անվանում եմ «Նիկոլաշա-նիդվորաշա», շարունակում է իր քաղաքական կուրսը։ Ժամանակին ես ասել եմ, որ Հայաստանի կառավարությունը վերջերս դարձել է ոչ թե կառավարություն, այլ Հայաստանի լուծարման հանձնաժողով, այդ թվում՝ որպես անկախ պետություն։ Եվ այս առումով զարմանալիորեն հետևողականորեն է գործում։ Սա պետք է ընդունել։ Ալեքսանդրապոլի պայմանագիրն այս մարդկանց հստակ իդեալն է։ Լուծարային հանձնաժողովի անկախությունը, մեղմ ասած, կասկածելի է։
Իսկապես, Փաշինյանն ու իր թիմը հստակ աշխատում են արտաքին պատվերների վրա։
Եթե վերադառնանք արտաքին տիկնիկավարների գործունեության մեթոդին, ԽՍՀՄ-ի դժոխքից հետո հաջորդ քայլը օկուպացիայի թեզն է։ Այստեղից սովորաբար սկսվում է դեմագոգիան ոչ թե Խորհրդային Միության, այլ Ռուսական կայսրության, եթե ոչ Մոսկվայի հանցագործությունների մասին։
Նշենք, որ Հայաստանի դեպքում այս ամենը հատկապես անմիտ է հնչում։ ՀՀ կրթության նախարարության քաղաքականությունը, եթե այս գերատեսչությունը կարելի է այդպես անվանել (ավելի տրամաբանական կլիներ «Խավարման նախարարություն» ասել), աներկբա հիմարություն է։
Դե, ակնհայտ է, որ եթե որևէ մեկը կարող է հայտարարություն անել այս տարածքի բռնազավթման մասին, դա կլինի նախկին Պարսկաստանը՝ ներկայիս Իրանը։
Դժվար չէ գուշակել հաջորդ քայլը: Այն տրամաբանական է։ Ներկայիս Հայաստանի տարածքում Հայաստան չկար, դա փաստ է։ Մինչ Թուրքմենչայի խաղաղության պայմանագիրը, որն ամփոփում էր 1826-1828 թվականների ռուս-պարսկական պատերազմի արդյունքները, կար Էրիվանի խանությունը, որը սովորաբար ղեկավարում էր պարսիկ սերդարը՝ շահի վասալը։ Իսկ կողքը Նախիջևանի խանությունն է։
Ռուսաստանը լուծարեց այս երկու պետական կառույցները և տարածաշրջանի քաղաքական քարտեզում ավելացրեց «Հայաստան» տերմինը։ Այստեղ առաջին անգամ ստեղծվել է հայկական շրջանը։ Սակայն 1828 թվականին այս հայեցակարգն այլևս գոյություն չուներ դարեր շարունակ:
Այսպիսով, Ադրբեջանը կարող է հայտարարել այդ տարածքների անեքսիայի մասին։ Կրկնում եմ՝ նման հայտարարություն կարող էր լինել Թեհրանում։ Բայց երբ դա արվում է Հայաստանի Հանրապետությունում, երբ Երևանում ասում են, որ Ռուսաստանի քաղաքականությունը, որը վերադարձրեց Հայաստանը հայերին, հանցագործություն է, ի՞նչ է դա նշանակում։ Ի՞նչ եզրակացություն կարելի է անել այս ամենից։ Դա ինքնին հուշում է՝ հանցագործությունը պետք է շտկվի։ Քանի որ սա հանցագործություն եք համարում, ուրեմն ԼՂ լուծարումից հետո պետք է լուծարվի նաև Հայաստանի Հանրապետությունը։
Ապա «Նիկոլաշ-նիդվորաշան»՝ այն, ինչ նա կթողնի իրենից հետո, պետք է բռնի ինքն իր ականջներից ու տանի Բաքվի կամ Թեհրանի բանտ։ Նա արդեն Բաքվին է արտահանձնել Լեռնային Ղարաբաղի նախագահներին, իսկ հիմա, ակնհայտորեն, ինքն էլ պատրաստվում է հանձնվել։ Հայաստանի կրթության նախարարության տրամաբանությամբ՝ Հայաստանի տարածքը պատկանում է Իրանին կամ Ադրբեջանին, իսկ ինքը՝ հանրապետությունն այժմ գոյություն ունի ապօրինի։
-Ես կցանկանայի պարզաբանել։ Սա Հայաստանի իշխանությունների «անեքսիայի մասին» պաշտոնական հայտարարություն չէ, այլ ներառված է պատմության դասագրքում։ Դա, ըստ Ձեզ, նույն բա՞նն է։
- Իհարկե։ Անշուշտ։ Պատմության դասագիրքը երկրի անցյալի, ներկայի և ապագայի քաղաքական հայացքի կենտրոնացում է: Երբ, օրինակ, ադրբեջանական դասագրքերում գրված է, որ Հայաստանը կառուցվել է ադրբեջանական հողերի վրա, սա քաղաքական դիրքորոշում է։ Երբ գերմանական դասագրքերում, սկսած 1991 թվականից, քաղաքները, որոնք Գերմանիան կորցրեց Հայրենական մեծ պատերազմի ժամանակ, սկսեցին անվանվել երկու լեզվով՝ լեհերեն և գերմաներեն (Պոզնան - Պոզեն, Դանցիգ - Գդանսկ, Բրեսլաու - Բրեսլաու և այլն), սա քաղաքական դիրքորոշում է: Նրանք դա չեն արել մինչև 1991 թվականը։
Հայաստանը մյուս երկրներից տարբերվում է նրանով, որ փաստացի ժխտում է սեփական գոյությունը։ Նրա կրթության նախարարության դիրքորոշումն, իհարկե, անգրագետ է և զուրկ ողջամտությունից: Այն այստեղ չկա: Սա ինքնասպանություն է։ «Նիկոլաշա-նիդվորաշայի» քաղաքականությունն այն է, որ Հայաստանից ոչինչ չի մնա։ Նա դա կանի ի վերջո:
— Արդյունքում՝ Դուք պնդում եք, որ Ռուսաստանը ոչ թե անեքսիայի է ենթարկել, այլ, ընդհակառակը, ստեղծել է հայկական պետությունը։
-Դե, նա չի ստեղծել հայկական պետությունը, այլ ստեղծել է այնտեղ դրա առաջացման պայմանները։ Սկզբից նա վերացրեց այնտեղ մահմեդական խանությունները՝ Էրիվանն ու Նախիջևանը։ Այս վայրում ստեղծվեց հատուկ տարածքային միավոր՝ Հայկական մարզը։ Այնուհետև այն վերածվեց Երևանի նահանգի։
АНО «Евразия» организовала поэтический вечер «Чаренц и Горький. Литературные судьбы» 
Технологический саммит Silicon Mountains пройдет при поддержке Ucom
Образовательная поездка в Дубай: эксклюзивное предложение Фонда «Музыка во имя будущего»
Эвокабанк стал первым банком, присоединившимся к открытой QR-инфраструктуре Idram 
АНО «Евразия» стала первой международной командой на чемпионате по колке дров в Беларуси 
На месте ресторана «Кактус» Нарек Налбандян открыл супермаркет: «Паст»
Религиозная секта баталхаджинцев бросила вызов России 
Ближневосточная Академия классической музыки совместно с Фондом «Музыка во имя будущего» представляют уникальную возможность для образовательных путешествий
Стипендиат Фонда «Музыка во имя будущего» Эдуард Даян -лауреат первой премии Международного конкурса имени Арама Хачатуряна
«Евгений Онегин» для армянских студентов: незабываемый вечер с АНО «Евразия»" 
«Узнай Евразию. Кыргызстан»: Новая программа от АНО «Евразия». 
«Не забудем, не простим!» Российские летчики почтили память боевых товарищей в Армении
Почему Никол Пашинян не заинтересован в освобождении пленных и насильственно похищенных людей? «Паст»
В Ереване при поддержке ВТБ (Армения) пройдут концерты пианиста Дениса Мацуева 
Ucom и Sunchild установили очередную солнечную электростанцию в Арени 
4,401,021 драм фонду Дети Армении. Бенефициар ноября — «Armenia Tree Project» 
Перейдет ли Южный Кавказ под контроль РФ в результате нового разделения зон влияния? «Паст»
Региональная торговая «диверсификация» и реальная картина: «Паст»
Цифровая трансформация как путь к будущему банковских услуг
Компания Ucom — платиновый партнер Армянского форума управления Интернетом (ArmIGF)
«Русский след в Гюмри»: культурно-образовательная экскурсия от АНО «Евразия» 
Непревзойденный цинизм: «Паст»
Впечатляющее выступление молодой армянской виолончелистки в Национальном оперном театре Китая: «Паст»
Юнибанк предлагает упрощенное бизнес кредитование без финансового анализа предприятий 
Нам не нужно искать политическую «крышу»: Директор «Спайки» прокомментировал распространяемые слухи: «Паст»
В Китае стартовал Международный молодежный конкурс имени Хачатуряна с выступлением виолончелистки фонда «Музыка во имя будущего» Мари Акопян 
Сотрудники Ucom приняли участие в работе по восстановлению леса в Вайоц Дзоре 
Fast Shift присоединился к открытой QR-инфраструктуре Idram
«Росатом» провел в Ереване семинар, посвященный технологическим возможностям по сооружению АЭС в Армении и вовлечению местных поставщиков в проект 
АНО «Евразия» организовала вечер, посвященный творчеству Лермонтова 
Вклад в науку: Ереванский филиал РЭУ отметил выпуск 10-го, юбилейного номера сборника «проблемы социально-экономического развития: поиски перспективы, решения»
Общественно-политическое собрание «третьей силы» прошло в условиях строгой конфиденциальности
Новый и современный: филиал «Арабкир» IDBank возобновил свою работу 
Компания Ucom запустила сеть 5G в первых девяти городах
Научитесь экономить. Международный день сбережений с Idram Junior
Настала очередь приграничных сел: кто присоединится к инициативе? «Паст»
Грузинская мечта и армянские галлюцинации 
Юрий Навоян: грузинская мечта воплощается в жизнь
«Евразия» и музей дружбы армянского и русского народов отметили 110-летие Амо Сагияна 
Почему представители инициативы «АйаКве» отправились в Иракский Курдистан? «Паст»
