Հայաստանում տապալվեց նաև իրանական ուղղությունը
Արցախյան պատերազմը բացահայտեց Հայաստանի Հանրապետության թույլ և անարդյունավետ արտաքին քաղաքականությունը գրեթե բոլոր ուղղություններով, որոնցից նշանակալին իրանական ուղղությունը դարձավ։ Դրա գագաթնակետը, ըստ էության, պատերազմի ընթացքում ԻԻՀ փոխարտգործնախարարի այցն էր տարածաշրջան՝ Բաքու-Մոսկվա-Երևան-Անկարա երթուղով, կարգավորման անհասկանալի պլանով ու ոչ հայանպաստ դրույթներով։ Արաղչիի այցերի հիմնական նպատակը տարածաշրջանային տերությունների մասնակցությամբ Ղարաբաղյան հակամարտության կարգավորման` իրանական նախաձեռնության մասին շահագրգիռ կողմերին տեղեկացնելն էր և ըստ մի շարք վերլուծաբանների՝ կարգավորման համար ՌԴ-Իրան-Թուրքիա բանակցությունների ձևաչափը կիրառելը՝ դուրս մղելով գործընթացից Արևմուտքին։
Սակայն իրանական ծրագիրն այդպես էլ լրջորեն չքննարկվեց, քանի որ պատերազմը դադարեցնելու հարցն արդեն իսկ քննարկվում էր Երևան-Մոսկվա-Բաքու-Անկարա ձևաչափով, որքան էլ որ այս ձևաչափն անընդունելի էր պաշտոնական Երևանի համար հասկանալի պատճառներով։
Նոյեմբերի կեսերին նաև տեղեկատվություն տարածվեց, որ ԻԻՀ ԱԳ նախարար Զարիֆը Ղարաբաղի հարցով կմեկնի Բաքու և Մոսկվա, այցերը չկայացան, սակայն արցախյան հարցով երևանյան կանգառի բացակայությունը ևս չվրիպեց մի շարք վերլուծաբանների ուշադրությունից՝ որակվելով՝ որպես տարածաշրջանում Հայաստանի սուբյեկտայնության վերացում։
Ուշագրավն այն է, որ ՀՀ-ին ու ԻԻՀ-ին չհաջողվեց և ավանդաբար չի հաջողվում լուրջ արդյունքների վերածել համատեղ շահերը, օգտագործել հարաբերությունների ողջ ներուժը։ ՀՀ հեղափոխական իշխանության սկզբնական հայտարարությունները թույլ էին տալիս ենթադրել, որ Իրանի ուղղությամբ լուրջ արդյունքներ են լինելու, տնտեսական պրոյեկտներ են իրականացվելու,սակայն, ինչպես բոլոր ուղղություններում, սա ևս մնաց հայտարարությունների մակարդակում, և ներկայիս իշխանությունները փորձեցին իրենց վերագրել ՀՀ նախկին իշխանությունների որոշ նախաձեռնություններ իրանական ուղղությամբ։ Հարկ է նշել նաև, որ Իրանի հետ սահմանների առնչությամբ մի շարք ոչ միանշանակ հայտարարություններ արվեցին, ինչպիսին 2018 թվականին Նիկոլ Փաշինյանի հայտարարությունն էր այն մասին, որ հայ-իրանական սահմանը դե ֆակտո ամեն պահի կարող է փակվել՝ ԱՄՆ-ի և Իրանի միջև հարաբերությունների և աշխարհաքաղաքական իրավիճակի պատճառով, ինչը երկար քննարկումների պատճառ դարձավ։ Ըստ մի շարք վերլուծաբանների՝ Հայաստանն Իրանի հետ բավարար աշխատանք չտարավ նաև Իսրայելում դեսպանատուն բացելու հարցն ընկալելի դարձնելու ուղղությամբ։
Այնուամենայնիվ, թվում էր՝ պատերազմի շրջանակում ևս ՀՀ-ն ու Իրանը համատեղ շահեր ունեն՝ հատկապես՝ տարածաշրջանում թուրք-ադրբեջանական ռազմական ներկայության ընդլայնման, պատերազմում Իսրայելի անուղղակի մասնակցության, ադրբեջանաիրանական խնդիրների, Թուրքիայի կողմից հակամարտության գոտի ահաբեկիչների ներմուծման և ընդհանրապես անվտանգության ու Իրանի դեմ ավելի լայն աշխարհաքաղաքական «խաղի» հարցում։ Սակայն Հայաստանին չհաջողվեց նույնիսկ այս պատերազմում ԻԻՀ-ին դարձնել ՀՀ-ի «գործընկեր»՝ ունենալով բազմաթիվ ընդհանուր շահեր։ Հայաստանին չի հաջողվել ո՛չ ավելի լայն կոնտեքստում, ո՛չ առանձին դրվագներում հաջողությունների հասնել երկկողմ հարաբերություններում և իր հարևանությամբ ունենալ վստահելի գործընկեր։
Ավելին՝ նույնիսկ տեղի փորձագիտական համայնքը՝ բացառությամբ մի քանի մասնագետների, համարժեք չի ներկայացրել, վերլուծել ԻԻՀ արտաքին քաղաքականությունը, այդ թվում՝ ադրբեջանաիրանական հարաբերությունները և շահերը։ Եվ չնայած Ադրբեջանի զորահանդեսում ԻԻՀ տարածքների ադրբեջանական պատկանելության մասին էրդողանաալիևյան ակնարկները որոշակի հրապարակային «փոխհրաձգության», սպառնալիքների պատճառ դարձան Իրանի հետ, ադրբեջանաաիրանական համագործակցությունը բնականոն հունով զարգանում է։ Օրերս իրանական մամուլում տեղեկություն տարածվեց, որ Նախիջևանում մեկնարկել է Իրան-Ադրբեջան տեխնիկական համատեղ հանձնաժողովի նիստը՝ Խոդաֆարինի և Ղիզ Ղալասի ջրամբարների և Օրդուբադի ու Մարազադի ՀԵԿ-երի շահագործման և այդ ուղղությամբ համագործակցության կապակցությամբ: Նախիջևանում ԻԻՀ հյուպատոսարանի փոխանցմամբ՝ Իրան-Ադրբեջան համատեղ այդ նիստում կողմերը մտքերի փոխանակում են կատարել համագործակցության եղանակների մասին:
Ինչո՞ւ են հայ-իրանական հարաբերություններն այս վիճակում, և ի՞նչ պետք է անի ՀՀ-ն իրանական ուղղությամբ՝ հարցերին արձագանքելով՝ իրանցի վերլուծաբան Կայհան Բարզեգարը կարծիք է հայտնում, որ հարաբերությունները երկու կողմից ունեն վերանայման և քայլերի կարիք՝ թե քաղաքական, թե առևտրատնտեսական մակարդակներում։ Քաղաքականապես, նրա որակմամբ, Թեհրանը ձգտում է բարիդրացիական հարաբերությունների իր բոլոր հարևանների հետ, որոնք բազմաթիվ են, հարևանների թվաքանակով Իրանը բացառիկ երկրների շարքում է։ Ուստի, ըստ վերլուծաբանի, ծրագրեր իրականացնելիս՝ Իրանը, բնականաբար, ընտրում է ամենաշահեկանները տվյալ պահին, քանի որ, ինչպես հայտնի է, Իրանն իր հերթին՝ իր ներքին խնդիրներն ունի։
«Մեր երկրներից յուրաքանչյուրն առաջնորդվում է իր շահերով։ Թեհրանն ու Երևանն ավանդաբար ձգտում են պահպանել բացառիկ դրական ֆոնը քաղաքական հարաբերություններում, ինչը բարդ է Հայաստանի տեսանկյունից՝ Թուրքիայի, Ադրբեջանի, ԻԻՀ տեսանկյունից՝ Իսրայելի, ԱՄՆ-ի պատճառով։ Եթե Թեհրանի տեսանկյունից դիտարկեք, կհասկանաք, թե ինչպիսի գլոբալ խնդիրներ ունի Իրանն Արևմուտքի հետ, Մերձավոր Արևելքում կամ տարբեր այլ հարևանների հետ։ ԻԻՀ արտաքին քաղաքականությունը գուցե որոշ ուղղություններով պրոակտիվ չէ, բայց Ղարաբաղյան հարցի ուղղությամբ կրկին ավանդաբար Իրանն ունեցել է հավասարակշռված մոտեցում, թվացել է, որ չի աջակցում կողմերից մեկին մյուսի դեմ, և՝ հակառակը։ Բայց այս պատերազմը Թեհրանին որոշակի խնդիրներ է բերել, Իրանն անտարբեր չէ, պարզապես անշահախնդիր կողմ է, գուցե սա դժվար ընկալվի։ Բայց խնդիրներ այս ամենի հետևանքով առաջացել են նաև Իրանի համար, նոր սպառնալիքներ, նոր իրավիճակներ ու մարտահրավերներ։ Իրականում տարածաշրջանը փոխվել է ու դեռ կփոխվի, եթե տարածաշրջանի բնակիչների էթնիկ կազմը փոխվի»,- ասաց Բարզեգարը։
Նրա խոսքով՝ ԻԻՀ ԱԳ նախարարի այցերը Բաքու և Մոսկվա, ամենայն հավանականությամբ, ուղղված էին ահաբեկչական ներկայության վերացման շուրջ բանակցությունների։ «Հենց այդ պատճառով գուցե չկար Երևանը։ Բայց ինչ խոսք, կա ավելի լավ աշխատելու, սերտ հարաբերությունների ու համագործակցության կարիք»,- ասաց վերլուծաբանը։ Նրա կարծիքով՝ ազդակներ պետք է ստացվեն նաև Երևանից, որն էլ իր խնդիրներն ունի և չի կարող մեծ ներդրումներ անել հայ-իրանական պրոյեկտներում։
«Տնտեսական պրոյեկտներում էական է ռեսուրսի, ներդրումների խնդիրը։ Որտեղ ներդրումն արվում է, այնտեղ համագործակցությունն արագորեն զարգանում է։ Անկախ խնդիրներից՝ Իրանը փորձում է խնդիրներ չունենալ հարևանների հետ, տարածաշրջանում պահպանել Թուրքիայի և Ռուսաստանի հետ համագործակցությունը, ինչը կարևոր է նաև Արևմուտքի հետ խնդիրների ֆոնին։ Այն, ինչ կա, Իրան-ՀՀ հարաբերություններում խնդիրների մի շարքի հետևանքով է երկու կողմից։ Այս ամենի արդյունքում գուցե համարժեք կերպով չեն զարգանում, քանի որ յուրաքանչյուրն ունի իր հրատապ խնդիրները»,- ասաց վերլուծաբանը՝ հույս հայտնելով, որ ճգնաժամային հարցերի հաղթահարումից հետո կլինի քաղաքական և տնտեսական ռեսուրս վերանայումների համար։
Что случилось с вопросом «Общественного трибунала национальной гордости»? Будет ли Аршак Карапетян последовательным? «Паст»
Idram и IDBank - участники фестиваля Career City Fest 
Ucom обеспечил бесплатным интернетом четыре остановки в общинах Иджевана
Движущая часть Общественного трибунала национальной гордости уже приведена в действие: Аршак Карапетян
Еще одна пощечина Пашиняну от его «любимого» Запада: «Паст»
В Дубае 23-24 апреля проходит международный бизнес-форум "Мир возможностей" 
Аршак Карапетян заявил о начале акций неповиновения
Единственный вариант не выполнять требования Турции и Азербайджана – избавиться от режима Пашиняна: Аршак Карапетян
ВТБ (Армения) обновил линейку вкладов для населения
Ситуация, сложившаяся в Тавуше, является следствием ошибок, допущенных Пашиняном на дипломатическом поле: Аршак Карапетян
Заявление о внутренней ситуации в Армении
Руководители сел Тавушской области встретятся с Мгером Григоряном в Ереване
Дэвид Бекхэм подал в суд на актера Марка Уолберга, требуя возмещения в $10 млн
Сельчане продолжают блокировать участок Киранц-Воскепар межгосударственной дороги Армения-Грузия
Рейсы в Ереван и из Еревана задерживаются из-за работ на взлетно-посадочной полосе
Фоден назвал свою символическую сборную Премьер-лиги всех времен
Представители Греции и Турции обсудят меры укрепления доверия на встрече в Афинах
Сеул сообщил о запуске КНДР ракеты в направлении Японского моря
Участок Киранц-Воскепар межгосударственной дороги Армения-Грузия остается закрытым
Создавшаяся ситуация – результат ошибок Никола Пашиняна։ это дипломатический нонсенс: Аршак Карапетян
,,Паст’’:то о чем говорили члены партии ,,Гражданский договор’’ и что было сделано диаметрально противоположно: 20 примеров . 
Допущение ошибки на дипломатическом поле может стать фатальным, особенно для Армении: Аршак Карапетян 
Кешбэк до 10% от GetTransfer с картами IDBank 
Реальные политические причины «форсажа» Запада в региональных процессах.
Действующая власть серьезно обеспокоена политической заявкой Аршака Карапетяна
Я не видел ни одного турка, которого назовут армянином, и он не обидится на это: Аршак Карапетян
Карта Amio Visa Signature. Когда возможности безграничны
Пашинян идет в совершенно противоположном направлении, подвергая Армению новым опасностям: Аршак Карапетян
Кешбэк до 1% при оплате картами IDBank-а на Wildberries
Скрещивание властей и криминала является ярким проявлением авторитаризма. Общенациональное движение «Единство»
ВТБ (Армения) выступил главным партнером фестиваля ARMMONO
Ему нужны люди, которым скажет – вы виноваты.
Наши шаги являются неожиданностью для власти, мы готовы пойти на любой шаг ради нашей государственности։ Аршак Карапетян
План Пашиняна, за который проголосовал народ Армении, полностью провалился, обещания не были выполнены: Аршак Карапетян
Ucom продолжает модернизацию сетей
Ось Армения-Россия-Иран имеет для Армении важнейшее значение։ Аршак Карапетян
Во время показа мод в Загребе модели вышли на сцену с кулонами армянского дизайнера
Партия «Всеармянский фронт» имеет возможность обеспечить серьезное политическое представительство на политическом поле.
Сын певицы Жасмин женился на 25-летней фигуристке Еве Хачатурян
Молодые боксеры Армении на чемпионате Европы завоевали 5 медалей
